VEI 4.2 organismen ordenen M3 2022 2023

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

BS 4.2: organismen ordenen

Planning

Thema 4 Ordening

4.1  Ontwikkeling van het leven op aarde

4.2 Organismen ordenen

4.3 Bacteriën en schimmels

4.4 Planten en dieren

4.5 Geleedpotigen en gewervelden

4.6 Organismen determineren

Leerdoelen bij Thema 4 Ordening

4.1.1   Je kunt een tijdbalk van het leven op aarde en een stamboom van organismen aflezen.

4.2.1 Je kunt organismen indelen door te kijken naar gemeenschappelijke kenmerken.

4.2.2 Je kunt de kenmerken noemen van de cellen van bacteriën, schimmels, planten en dieren.

4.3.1  Je kunt de kenmerken van bacteriën noemen.

4.3.2 Je kunt de kenmerken van schimmels noemen.

4.3.3 Je kunt beschrijven hoe bacteriën en schimmels nuttig zijn voor de mens en de natuur. (SE)

4.3.4 Je kunt beschrijven hoe bacteriën en schimmels schadelijk kunnen zijn voor mensen. (SE)

4.4.1 Je kunt planten indelen door te kijken naar de bouw en de manier van voortplanten.

4.4.2 Je kunt dieren indelen door te kijken naar de symmetrie en het skelet.

4.5.1 Je kunt geleedpotigen indelen door te kijken naar het aantal segmenten en het aantal poten.

4.5.2 Je kunt gewervelden indelen door te kijken naar de bouw en de manier van voortplanten.

4.6.1  Je kunt een determineertabel van organismen gebruiken.

4.7.1  Je kunt zaadplanten indelen door te kijken naar de bouw van de vruchten.

4.8.1  Je kunt beschrijven dat op afgelegen eilanden andere soorten zijn geëvolueerd dan op het vasteland.

Planning

Leerdoelen

Uitleg 

Opdrachten maken

Leerdoelen

• Je kunt organismen indelen door te kijken naar gemeenschappelijke kenmerken
• Je kunt de kenmerken noemen van de cellen van bacteriën, schimmels, planten en dieren

In welke twee groepen kun je alle organismen indelen?

1. Planten en dieren
2. Met celkern en zonder celkern
3. Mannelijk en vrouwelijk
4. Met DNA en zonder DNA

                            met celkern

                           eukaryoten

zonder celkern 

prokaryoten

Prokaryoten

• Geen celkern 
• Altijd eencellig
• Bacteriën

Eukaryoten

• Wel een celkern
• Eencellig of meercellig
• Schimmels, planten en dieren

Wat heeft een plantencel wel en een dierlijke cel niet?

1. Bladgroenkorrels en vacuole
2. Bladgroenkorrels, celwand en celmembraan
3. Bladgroenkorrels, vacuole en celwand
4. Bladgroenkorrels, celkern, vacuole en celwand

Ordenen op basis van kenmerken

Onderscheiden van soort organisme doen we op basis van de volgende kenmerken

1. Aantal cellen
2. Aanwezigheid van celkernen
3. Aanwezigheid van celwanden
4. Aanwezigheid van bladgroenkorrels
5. Relatieve grootte

Aantal cellen

Eencellig: 

• Bacteriën (prokaryoot = zonder celkern)
• Eencellige eukaryoten: gisten, algen en pantoffeldiertje

Meercellig:

• Niet alle cellen zien er hetzelfde uit --> verschillen in vorm en functie, dus weefsels en organen

Hoe heten cellen met een celkern en hoe heten cellen zonder celkern?

Aanwezigheid van celkernen

betekent niet dat bacteriën geen chromosomen (DNA) hebben, deze liggen los in het cytoplasma!

Geen celkern

Wel een celkern

Aanwezigheid van bladgroenkorrels

• Ja? --> Plant
• Nee? --> Bacteriën, schimmels of dieren

Welke cel is het kleinst?

1. Bacteriecel
2. Schimmelcel
3. Plantencel
4. Dierlijke cel

Alleen celwand

Celkern en celwand

Celkern, celwand en bladgroenkorrels

Alleen celkern

Indeling

Indeling

van de hoofdgroepen

Klassen

Families

Soorten

Rijken

Stammen

Geslachten

Orden

Opdrachten maken

Basisstof 4.2: opdrachten 1 t/m 8

5 is uitgeprint

7 is de leukste! ;)