HAVO 5 Herhalen Bloed

Bloedsomloop
Herhalen: Transport
1 / 35
next
Slide 1: Slide
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

This lesson contains 35 slides, with interactive quizzes and text slides.

Items in this lesson

Bloedsomloop
Herhalen: Transport

Slide 1 - Slide

Verzoeknummers
  1. Weefselvloeistof en lymfe
  2. Transport bij planten

"ANAEROBE"??!!

Slide 2 - Slide

Plan van aanpak
  1. Bloedsomloop
  2. Weefselvloeistof en lymfe
  3. Transport bij planten
  4. Hart en hartfasen
  5. Bloedvaten en bloeddruk
  6. Transport van stoffen
  7. Bloedstolling

Slide 3 - Slide

De bloedsomloop

Dubbele bloedsomloop:

- Kleine bloedsomloop >> Longen
- Grote bloedsomloop >> Lichaam
BINAS 84B
BINAS 84A

Slide 4 - Slide

Weefselvloeistof en lymfe

Slide 5 - Slide

Weefselvloeistof en lymfe
3 vloeistoffen:
  • Bloedplasma
  • Weefselvloeistof
  • Lymfe

Slide 6 - Slide

Weefselvloeistof en lymfe
Bloedplasma bevindt zich in bloedvaten: vloeibare deel bloed.

Bevat allerlei opgeloste stoffen.
Zuurstof, voedingstoffen, enz.

Deze stoffen moeten naar cellen.
Slagaders vertakken zich naar haarvaten.
Hoge druk --> kleinere bloedvaten
Resultaat:
vloeistof sijpelt haarvaten uit: weefselvloeistof

BINAS 84G

Slide 7 - Slide

Weefselvloeistof en lymfe
Weefselvloeistof komt dus veel overeen met bloedplasma.

Hoe komt dit vocht terug in je bloed?
  1. Zuigkracht bloed (osmotische druk)
  2. Lymfe

Vloeistof dat achterblijft sijpelt lymfevaten in.
Lymfe stroomt richting het hart.
Kleppen helpen om het bloed te laten stromen.

BINAS 84G

Slide 8 - Slide

Weefselvloeistof en lymfe
Weefselvloeistof komt dus veel overeen met bloedplasma.

Hoe komt dit vocht terug in je bloed?
  1. Zuigkracht bloed (osmotische druk)
  2. Lymfe

Vloeistof dat achterblijft sijpelt lymfevaten in.
Lymfe stroomt richting het hart.
Kleppen helpen om het bloed te laten stromen.
Afweersysteem zit vooral in lymfeknopen.

BINAS 84N

Slide 9 - Slide

Transport bij planten

Slide 10 - Slide

Transport bij planten
Planten moeten vooral 2 stoffen verplaatsen: water en glucose.

Hiervoor zijn twee vaten:
houtvaten en bastvaten.

Ander transport verloopt via de bladeren en de lucht (diffusie).

Slide 11 - Slide

Water
Bij opname van water speelt osmose een rol: water verplaatst zich naar plek met meeste opgeloste stoffen.

In de wortel moeten dus de meeste opgeloste stoffen zitten.

Hiervoor is actieve opname van mineralen uit de grond nodig. Water volgt vanzelf (door osmose).

Slide 12 - Slide

Water
Water zit dan in de wortels en stroomt houtvaten in.

Door verdamping in de bladeren ontstaat er een zuigkracht in de bladeren (vergelijk: rietje).


Slide 13 - Slide

Glucose
Glucose moet van de bladeren naar groeiende delen of opslag (wortel) via bastvaten.

Cellen in bladeren transporteren suiker naar de bastvaten in de nerven. Hier ontstaat een hoge concentratie suikers.

Plekken waar glucose gebruikt wordt ontstaat een lage concentratie suikers.

Water helpt voor snelle diffusie.

Slide 14 - Slide

BINAS 84C

Slide 15 - Slide

Tot welke bloedsomloop hoort de longslagader?
A
Kleine bloedsomloop
B
Grote bloedsomloop

Slide 16 - Quiz

Welke bloedsomloop begint in de linkerharthelft?
A
Grote Bloedsomloop
B
Kleine Bloedsomloop

Slide 17 - Quiz

Hoort dit diagram bij de grote of de kleine bloedsomloop?
A
Grote bloedsomloop
B
Kleine bloedsomloop

Slide 18 - Quiz

Bij welk organisme hoort deze bloedsomloop?
A
Mens
B
Mossel
C
Makreel
D
Mier

Slide 19 - Quiz

Hartfasen
Tijdens rust 1 hartslag = 0,8s
1. Boezemsystole (0,1s)

2. Kamersystole (0,3s)

3. Diastole (0,4s)
BINAS 84D

Slide 20 - Slide

Hartfasen
Diastole: Bloed komt hart binnen via holle aders (rechts) en longader (links)

Boezemsystole: kamers worden extra gevuld door samentrekken van de boezems

Kamersystole: Bloed wordt weggepompt uit de kamers naar de longslagader (rechts) en de aorta (links)


BINAS 84D

Slide 21 - Slide

ECG

P-top: boezemactiviteit
PR-segment: prikkel wordt even vastgehouden in AV knoop.
QRS-complex: kameractiviteit
T-top: ontspannen van de hartspier
In het ECG kan de arts bijvoorbeeld een verhoging tussen de S-top en de T-golf zien (ST-elevatie). Dit kan wijzen op een acuut hartinfarct.
ECG hartinfarct
Normale ECG

Slide 22 - Slide

Persoon, 30 jaar, slagvolume is 70ml, heeft in rust hartslag van 70 bpm. Maximale hartslag is 190 bpm. Wat is hoeveelheid bloed die deze persoon meer rondpompt bij maximale inspanning? Antwoord in ml!

Slide 23 - Open question

In welke hartfase bevindt dit hart zich?
A
Systole boezems
B
Systole kamers
C
Diastole
D
kan met dit plaatje niet bepaald worden

Slide 24 - Quiz

Snappen:
  • richting bloedstroom,
  • snelheid bloedstroom,
  • zuurstofrijk of zuurstofarm.
  • aders/slagaders/haarvaten
  • verschil in bloeddruk

Slide 25 - Slide

Bloeddruk en slagadertjes

Slide 26 - Slide

Wat zegt je bloeddruk over je gezondheid?
  • Het bloed 'drukt' tegen wanden van bloedvaten: bloeddruk
  • Bloeddruk verschilt in je lichaam

  • Hoge bloeddruk slecht op de lange termijn: beschadiging bloedvat
  • Lage bloeddruk kan zorgen voor duizeligheid en flauwvallen.

Slide 27 - Slide

Over gezondheid gesproken...
Makers van toetsen hebben neiging om medische toepassingen te gebruiken.

Handig dus om even door te lezen (niet leren!) hoe deze ingrepen gaan.

Let op:
  • Wat is er mis?
  • Hoe is dit probleem ontstaan?
  • Hoe zorgt deze ingreep voor de oplossing?

Slide 28 - Slide

Transport van stoffen
  • Opgelost in bloedplasma
zuurstof, CO2, ionen, glucose, afvalstoffen, enz.
  • Plasmaeiwitten
  • In rode bloedcel: hemoglobine 
BINAS 84H

Slide 29 - Slide

Zuurstoftransport
Rode bloedcellen met hemoglobine
Hierdoor 70x meer zuurstoftransport.
1. Diffusie van longen (hoge concentratie) naar bloedplasma (lage concentratie)

2. Hemoglobine (Hb) neemt zuurstof op > oxyhemoglobine (HbO2)

3. Door opname van hemoglobine >
lage concentratie zuurstof in bloedplasma > zie stap 1.

Slide 30 - Slide

Opname zuurstof


In de longen: hoog pO2
Hb + O2 > HbO2

In spieren: laag pO2
HbO2 > Hb + O2

Reactie op laag pO2 in de longen: 
Nieren > EPO > Beenmerg > meer rode bloedcellen

Slide 31 - Slide

Afvoeren CO2
5% lost op in bloedplasma.
95% gaat rode bloedcellen in:

Waarvan:
25% bindt aan Hb tot HbCO2
Hier is enzym in rode bloedcel nodig:
70% bindt als HHb en als HCO3- bloedplasma in.

Slide 32 - Slide

Bloedstolling
1. Bloedplaatjes: plaatjesfactor
Beschadigde cellen: tromboplastine

2. Cascade (+stollingsfactoren)

3. Protrombine > trombine

4. Fibrinogeen > fibrine

Slide 33 - Slide

In de longen van Lance A is de pO2 100 mmHg en de pH 7,6. In de beenspier is de pO2 40 mmHg. In deze situatie gaan we er van uit dat in de spier de pH ook 7,6 is.
Het bloed vervoert bij 100 % verzadiging 200 ml O2 per liter bloed vervoert.

Hoeveel ml zuurstof wordt er in de beenspier per liter bloed afgegeven?
A
40 ml O2/liter bloed
B
48-50 ml O2/liter bloed
C
75 ml O2/liter bloed
D
Geen idee

Slide 34 - Quiz

Bij zware inspanning kan de pH van het bloed dalen (door melkzuurproductie). Door verandering van de Hb-verzadigingscurve wordt bij eenzelfde zuurstofspanning in de weefsels nu meer zuurstof afgegeven, het Bohr-effect.
Het bloed vervoert bij 100 % verzadiging 200 ml O2 per liter bloed vervoert. Stel dat in de beenspier met pO2 40 mmHg de pH daalt van 7,6 naar 7,2 door de geproduceerde melkzuren.
Hoeveel ml zuurstof wordt er nu in de beenspier per liter bloed afgegeven?
A
37,5 ml O2/liter bloed
B
75-80 ml O2/liter bloed
C
120-125 ml O2/liter bloed
D
160 ml O2/liter bloed

Slide 35 - Quiz