Paragraaf 11.2 - Bevruchting

• Nask / Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

11.2 Bevruchting

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt uitleggen hoe een zaadcel bij een eicel komt
• Je kunt uitleggen wat er na de bevruchting met de eicel gebeurd

11.2 Bevruchting

Hoe komen zaadcellen bij de eicel?

• Na geslachtsgemeenschap kan een vrouw zwanger worden
  - tijdens de geslachtsgemeenschap komt sperma in de vagina
  - het sperma komt vlakbij de baarmoedermond
  - de zaadcellen zwemmen door de baarmoeder
  - na de baarmoeder zwemmen de zaadcellen de eileider in
  - in de eileider kunnen de zaadcellen een rijpe eicel tegenkomen vlak na de eisprong
  - als er geen eisprong is geweest is er geen rijpe eicel, de zaadcellen zwemmen dan voor niets :(

11.2 Bevruchting

Wanneer ontstaat een baby?

Bevruchting
- een zaadcel en eicel smelten samen

- bevruchting vindt plaats in de eileider, na de eisprong
- als 1 zaadcel binnen is, dan buitenste laag eicel ondoordringbaar

Celdeling
- de bevruchte eicel gaat zich delen, steeds verder
- eicel bevat voedingsstoffen voor celdeling van bevruchte eicel

Innesteling
- ong. 6 dagen na bevruchting nestelt klompje cellen zich in de baarmoeder (bron 4; blz. 116)
- na de innesteling heet het klompje cellen een embryo
- na innesteling geen nieuwe eicellen rijpen > geen menstruatie > zwanger

11.2 Bevruchting

• Wat? Maken 11.2 – Opdracht 1 t/m 9
• Hoe? Blz. 73 t/m 76
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 20 minuten
• Uitkomst? Opdracht 1 t/m 9 is af. Niet af? Rest is huiswerk.

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst)

11.2 Bevruchting

Leerdoel(en) van deze les:

• Je kunt uitleggen op welke manieren een zwangerschap voorkomen kan worden

11.2 Bevruchting

Hoe voorkom je zwangerschap?

• In sperma zitten zaadcellen
  - in voorvocht (vocht voor de zaadlozing) kunnen ook zaadcellen zitten
• Geen baby? > voorbehoedmiddel gebruiken!
  - bijv. een condoom
  - een voorbehoedmiddel voorkomt dat een vrouw zwanger raakt
• Condoom
  - vangt zaadcellen op
  - voorkomt dat zaadcellen bij de eicel komen

11.2 Bevruchting

Meer voorbehoedmiddelen

• De pil
  - wordt door een arts voorgeschreven
  - hormonen zorgen ervoor dat er geen eicellen rijpen
  - hierdoor geen eisprong en kan er geen bevruchting plaatsvinden
  - 3 weken slikken, daarna stopweek (menstruatie)
• Spiraaltje
  - wordt door een arts in de baarmoeder geplaatst
  - voorkomt dat bevruchte eicel kan uitgroeien tot een baby

11.2 Bevruchting

Nog meer voorbehoedmiddelen

• Anticonceptiepleister
  - wordt door een arts voorgeschreven
  - wordt op de huid geplakt, bijv. op de bovenarm
  - geeft hormonen af, voorkomt eisprong
• Hormoonstaafje
  - wordt door een arts onder de huid geplaats, bijv. in de bovenarm
  - geeft hormonen af, voorkomt eisprong

11.2 Bevruchting

Sterilisatie

• Man
  - zaadleiders worden doorgesneden en afgebonden
  - zaadcellen kunnen de penis niet meer verlaten
  - wel een zaadlozing, maar zonder zaadcellen
• Vrouw
  - eileiders worden doorgesneden en afgebonden
  - rijpe eicellen kunnen niet meer naar de baarmoeder
  - zaadcellen kunnen de rijpe eicellen niet meer bereiken
  - menstruatie vindt gewoon plaats

11.2 Bevruchting

Wat kun je doen bij een noodgeval?

• Morning-afterpil
  - bij de drogist (DA, Etos, Kruidvat) te koop
  - innemen binnen 72 uur na onbeschermde geslachtsgemeenschap
  - 1e 24 uur meest betrouwbaar, daarna minder betrouwbaar
• Abortus
  - vindt plaats in een abortuskliniek
  - eerst een gesprek met arts, daarna 5 dagen bedenktijd (vanaf 1 januari 2023 niet meer)
  - de vrouw mag niet langer dat 24 weken zwanger zijn

11.2 Bevruchting

• Wat? Maken 11.2 – Opdracht 10 t/m 19
• Hoe? Blz. 77 t/m 81
• Hulp? Eerst overleggen met buur, daarna docent vragen.
• Tijd? 20 minuten
• Uitkomst? Opdracht 10 t/m 19 is af. Niet af? Rest is huiswerk.

• Klaar? Samenvatting dikgedrukte woorden maken (lijst)