herhaling en basisstof 6 Zwangerschap

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Wat gaan we doen?

Korte herhaling BS 1 t/m 5

Wensen en grenzen

Glossy opdracht 

Uitleg BS 6

Oefenen met condooms (woensdag)

Korte herhaling 

Geslachtskenmerken: primair en secundair

Primaire geslachtskenmerken:

Aanwezig bij de geboorte:

Meisje: Vulva: schaamlippen, clitoris

Jongen: penis, teelballen

Secundaire geslachtskenmerken:

Ontstaan in de puberteit onder 

invloed van hormonen.

Eigen tempo, eigen lijf

Ieder lichaam heeft een eigen tempo en eigen ontwikkeling

• Niet iedereen krijgt tegelijk een groeispurt
  
• Niet iedere dame krijgt brede heupen
  
• Niet iedere man krijgt even veel borsthaar
  

Ieder lichaam is bijzonder, uniek én anders!

Baarmoeder en eierstokken

Onrijpe eicellen zijn al vanaf geboorte aanwezig. In puberteit: een keer per maand 1 rijpe eicel.

Belangrijke organen

De clitoris, vagina, schaamlippen, anus, perineum en de huid in algemeen

Clitoris

-Veel tastzintuigen

-Meer dan alleen een bobbeltje

Menstruatie

• Menstruatiecyclus
• Duurt gemiddeld 28 dagen 
• Baarmoederslijmvlies groeit om een bevruchte eicel op te vangen.
• Bij de menstruatie wordt het slijmvlies afgebroken.

Menstruatiecyclus: menstruatie -> ovulatie -> menstruatie

Teelballen en balzak

Productie zaadcellen in de balzak, opslag in de bijballen
Prostaat en zaadblaasjes zorgen voor vocht
Zwellichamen zorgen dat de
penis stijf wordt.

De zaadleiders

De zaadcellen worden via de zaadleiders naar de penis vervoerd.

 

De prostaat en de zaadblaasjes voegen vocht toe aan de zaadcellen. Dit vocht bevat voedingsstoffen voor de zaadcellen.

Vocht + zaadcellen = sperma.

Bij de prostaat komen de zaadleiders uit in de urinebuis.

Zaadcellen en eicellen

Zaadcel:

• bewegen met zweepstaart
• geen voedingsstoffen

Eicel:

• kan niet zelf bewegen
• heeft voedingsstoffen 

Seksualiteit

Alle gedachten, gevoelens en handelingen die te maken hebben met lust en opwinding

Functies van seksualiteit: 

• rol bij liefde en intimiteit
  
• geeft mensen plezier, het windt mensen op (=lustbeleving)
  
• voortplanting

verschil gender en geslacht

sekse/geslacht: biologische verklaring; hoe je geboren wordt; "testikels"

gender (engels): geslacht in sociaal-culturele zin: sociaal onderscheidingssysteem: hoe je jezelf ziet en hoe je gezien wilt worden: "stropdas".

seksuele oriëntatie: op wie je valt

lhbti

Seksuele oriëntatie

Seksuele oriëntatie of seksuele voorkeur = tot wie je je aangetrokken voelt (op wie je verliefd wordt)

Gender en geslacht

Transgender = je gevoel komt niet overeen met je geslacht

Genderdysforie = je voelt je ongemakkelijk in eigen geslacht

Betrouwbare methode

Anticonceptie pil gebruiken.

• Werkt d.m.v. hormonen
  
• Beschermd tegen zwangerschap (niet tegen SOA's)
  
• Bij goed gebruik 99% effectief
  

Onbetrouwbare methoden

Er zijn onbetrouwbare methoden om een zwangerschap te voorkomen:

1. periodieke onthouding
2. coïtus interuptus

Noodmaatregelen

Wat als de condoom scheurt, je vergeten bent de pil te slikken of je bent onbedoeld zwanger geworden?

Dan zijn er een aantal noodmaatregelen...

SOA

Seksueel overdraagbare aandoening: SOA

Besmettelijk, komt door bacterien en virussen

Welke

Chlamydia

HPV

Herpes

Gonorroe

Heparitis B

Candida

Syfilis

Wensen en grenzen

Seksuele relatie

• In de puberteit word je misschien voor het eerst verliefd. 
•  Misschien ga je voor het eerst zoenen en seks hebben.

• Een seksuele relatie hebben is nooit iets wat moet.
• Belangrijk is het om te praten over wensen en grenzen. 

Een seksuele relatie

8 versiertips

Woordjes

wensen: dingen in een seksuele relatie waarvan je hoopt dat ze gebeuren

grenzen:  dingen in een seksuele relatie die je niet wilt of fijn vindt. 

Wensen en grenzen

Waarom is seksueel grensoverschrijdend gedrag zo erg?

Seksueel grensoverschrijdend gedrag?

Seksueel grensoverschrijdend gedrag: fysiek of niet-fysieke seksuele opmerkingen, gebaren of handelingen die uitgevoerd worden tegen de wil.

ongewenst gedrag

• ongewenste intimiteiten
• seksueel geweld
• aanranding
• verkrachting
• incest 

Loverboys

Loverboys zijn mannen die proberen om jongeren in de prostitutie te lokken, of ze te dwingen om andere illegale dingen te doen. 

Hoe kun je een loverboy herkennen en wat kun je doen?

Glossy opdracht

Basisstof 6: Zwangerschap

Leerdoelen

Je kunt beschrijven hoe de bevruchting bij de mens verloopt

Je kunt beschrijven hoe een zwangerschap verloopt

Je kunt uitleggen wat prenataal onderzoek is en hiervan voorbeelden noemen

bevruchting

Als de kern van een zaadcel samensmelt met de kern van een eicel dan is dat een bevruchting.

De bevruchting 

vindt in de eileider 

plaats. 

 

De bevruchting vindt plaats in de eileiders.

Na de bevruchting:

• Delen
  
• Naar baarmoeder
  
• Innesteling
  

Innesteling

innesteling:

Het klompje cellen zet zich vast in het baarmoederslijmvlies.

De vrouw is dan zwanger.

Innesteling

Innesteling

Placenta en navelstreng

Het embryo  is door de navelstreng verboden met de placenta.

Na 8 weken --> Foetus 

In de placenta (moederkoek):

• Het  bloed van de moeder stroomt vlak                                                                          langs het bloed van  de embryo.
• Zuurstof en voedingsstoffen van moeder                                                                      naar het embryo

• Afvalstoffen van het embryo naar 
    de moeder

Vorming van placenta   (= moederkoek)

De placenta bestaat uit weefsels van de moeder en van het embryo.

Zuurstof + voedingstoffen gaan van de moeder naar het embryo

Koolstofdioxide + afvalstoffen gaan van het embryo naar de moeder

Maar ook ziekteverwekkers, alcohol, nicotine

Embryo

• Tijdens de eerste weken is het baarmoederslijmvlies de voeding van het embryo
• Daarna de placenta (= moederkoek)

Navelstreng

3 bloedvaten:

2 navelstrengslagaders

1 navelstrengader

1. voedingstoffen en zuurstof gaan vanuit het bloed van de moeder naar het bloed van het kind. VIA de NAVELSTRENGADER

Bescherming

vruchtvliezen en vruchtwater:

om de foetus heen zitten de vruchtvliezen

binnen de vruchtvliezen zit het vruchtwater

Echografie en prenataal onderzoek

Pre = voor &  nataal = de geboorte -> voor de geboorte

Echo

Combinatie-test

Nipt

(vruchtwaterpunctie

vlokkentest)

NIPT test vanaf 11 weken

NIPT: Non-Invasieve Prenatale Test (=bloedonderzoek moeder)

NIPT

Echografie en prenataal onderzoek

• +/-  10 weken een echo (geluidsgolven): bepaling hoeveel weken zwanger, berekening geboorte 
• Prenataal onderzoek: onderzoek op aangeboren afwijking, erfelijke ziekte of geslacht (niet verplicht)

• 9-14 wkn: combinatietest: test syndroon van Down
• na 11 wkn: NIPT --> DNA onderzoek via bloed of er erfelijke ziekte is
• na 20 wkn: echo --> onderzoek afwijkingen hart, hersenen, organen, ledematen en geslacht
• pretecho

Vlokkentest

Vruchtwaterpunctie

Oefenen met condooms!