Week 4/5- nierinsufficiëntie, Spijsverteringsstelsel BBL VVT ouderen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 4

Wat weet je nog van de vorige les ?

VVT ouderenzorg, BBL jaar 

Ziekten van het  uitscheidings- en  spijsverteringsstelsel

Nierinsufficientie

ziekte van Crohn

colitis ulcerosa

ileus

Hoofdleerdoel

De student heeft gespecialiseerde kennis van ziekten van het uitscheidingsstelsel en spijsverteringsstelsel  

Leerstof

Zorgpad 

Zorg specifiek, ziekteleer

6 Ziekten van de nieren, urinewegen en geslachtsorganen.

17.5 Chronische nierinsufficientie

Kijk voor de complicaties en verdieping op:  www.mlds.nl 

WAT ZIJN KENMERKEN VAN HET SPECIALISME "urologie"?

problemen bij urine
uitscheiding

Hoe werken de nieren ook al weer? 

wat is GEEN functie van de nieren?

1. regeling van het adrenaline/cortisol systeem
2. verhoging van de bloeddruk
3. stimuleren aanmaak rode bloedlichaampjes
4. uitscheiding van afvalstoffen

Nierinsufficiëntie ook wel nierschade

Nieren onvoldoende instaat voldoende afvalstoffen en vocht uit het bloed te verwijderen. 

Resultaat: 

- weefsels raken vergiftigd (bijv met ureum)

- vocht vasthouden

weefsels doen hun werk niet meer goed > orgaanfalen > dood

Acute nierinsufficientie

binnen enkele dagen/weken ontstaan 

Vermogen van de filters om het bloed te zuiveren valt weg.                *verstoring van de vochtbalans 

   *opstapeling van afvalstoffen

   *verzuring van het lichaam (acidose)

Behandeling; oorzaak vinden

1)Pre renaal

2)Renaal

3) Post renaal

chronische  nierinsufficientie

na maanden/jaren 

wordt vaak per toeval ontdekt

Oorzaken:

- vaak chronische ontsteking glomeruli, glomerulonefritis, 

- artherosclerose van de nierarterie (bijv bij diabetes/hypertensie) 

Niet reversibel, maw: kan niet meer herstellen. Nierweefsel definitief beschadigd. 

Behandeling erop gericht om verdere achteruitgang te vertragen/voorkomen. 

symptomen bij
nierinsufficientie

Symptomen van nierinsufficientie

- verminderde uitscheiding water (oligurie vs anurie)

- oedeem in het lichaam

- uremie (ureum in bloed) 

       > uremisch pericarditis

       > verwardheid

       > coma

       > overlijden. 

- hyperkaliemie 

       > hartritmestoornis (VT fibrilleren)

       > hartstilstand. 

zeer divers > niet allemaal te benoemen hier. De belangrijksten: 

- acidose (je wordt zuur)

     > metabole processen werken

         niet meer goed. 

     > Coma

     > overlijden 

    Je lichaam reageert met Kussmaul       ademhaling. (zoek zelf op!) 

    https://www.youtube.com/watch?v=TG0vpKae3Js 

Diagnostiek 

anamnese en lichamelijk onderzoek

bloedonderzoek: ureum en creatine

24 uursurine onderzoek op eiwit en creatinine. 

op zoek naar oorzaak: 

- infecties? 

- bloeddruk? 

- echo nieren? 

- eventueel verdere beeldvorming nieren. 

Bij hoeveel procent van de overgebleven nierfunctie, spreken we van chronische nierinsufficiëntie?

1. 25 %
2. 40 %
3. 50 %
4. 10 %

Bij hoeveel procent van de overgebleven nierfunctie, krijgen patienten klachten?

1. 25 %
2. 40 %
3. 50 %
4. 10 %

Behandeling

Oorzaak behandelen;

-herstellen nierfunctie

- vergiftiging beperken

-dieet en vochtbeperking (eiwit, kalium, natrium en vocht)

-medicatie (bijv. tegen hyperkaliemie, EPO injectie, ijzer. 

dialyse: hemodialyse of peritoneaal

- hele probleem oplossen: 

niertransplantatie

Woordenschat

Maak de opdracht die is klaargezet in teams.

Wat vond je van de les?

😒🙁😐🙂😃

Nog vragen/opmerkingen over nierinsufficiëntie?

Lesdoelen

Je leert wat de ziekte van Crohn inhoud.

Je leert wat Colitis Ulcerosa is.

Je leert wat een ileus is.

Terugblik vorige les

ziekten van het
spijsverteringsstelsel

Zijn er meer dan 25 verschillende ziekten aan het spijsverteringsstelsel?

Ja

Nee

Weet niet

Ziekte van Crohn en Colitis ulcerosa 

 

Oorzaak: onbekend, mgl immunologische reactie 

Pathologie: terugkerende ontsteking van het darmslijmvlies met ulcera (zweren) 

Ziekte van Crohn en Colitis ulcerosa - Symptomen

Symptomen bij exacerbaties zijn: 

diarree met slijm, pus en bloed (crohn vaker slijm/pus, colitis vaker bloed)

pijn/krampen in de (onder) buik. opgezette buik

weinig eetlust, vermoeidheid, misselijk

Vermagering doordat voedingsstoffen en vocht niet worden opgenomen. 

soms; koorts, incontinent voor ontlasting

Verloop symptomen: exacerbaties en remissies. 

Remissies: geen klachten

Triggers voor exacerbatie: 

spanning/stress, voeding, medicatie, roken, zonlicht, infectie,  te weinig bewegen, verstoord slaapritme. 

Verschillen

voorkomen

locatie

welke darmlagen doen mee?

1000 nieuwe patient/jaar in Nl

vaker vrouwen

Gehele darmstelsel, in segmenten

alle darmlagen, 

1500 nieuwe patienten/jaar in Nl

piek leeftijd: 15-40, mannen 60-70 jaar. vaker bij mannen. 

alleen de dikke darm

alleen het slijmvlies

Ziekte van Crohn

Colitis Ulcerosa

Ziekte van Crohn

Colitis ulcerosa

Van mond tot kont

colon, vooral het laatste deel

vaker bij mannen

vaker bij vrouwen

alle lagen van de darmwand

epitheel van de darmwand

Vooral diarree, kramp en pus bij ontlasting

vooral diarree, kramp en bloed bij ontlasting

Diagnostiek

- anamnese

- lichamelijk onderzoek

- fecesonderzoek  > vertering bekijken

- Röntgen > typisch beeld bij ziekte van Crohn

- colonoscopie/ sigmoïdoscopie, met eventueel biopsie. 

Behandeling

Acute fase: 

- rust aan darmen : 

dieetaanpassingen OF

oraal stoppen en parenteraal geven (infuus)

- medicatie: 

Ontstekingsremmers (5-aminosalicylzuur)

soms in combinatie met corticosteroïden (bij colitis kan dit via klysma) 

- laatste redmiddel: 

Stoma, hopelijk tijdelijk

Rustige fase: 

gericht op voorkomen 

- leefstijlaanpassingen

- onderhoudsmedicatie 

- Poeptransplantatie

Woordenschat

Wat betekenen de volgende woorden?

leefstijlaanpassingen
bij Colitis Ulcerosa
of ziekte van Crohn

Complicaties - medisch: 

Ziekte van Crohn 

- stricturen (vernauwing)

- ileus

- fistelvorming 

- Gewrichtsaandoeningen

- huidafwijkingen

- oogontstekingen

- leverziekten

- gal- en nierstenen

- botontkalking

Colitis ulcerosa

- hele dikke darm aangedaan

    >  toxisch megacolon 

       > overlijden

Later: 

- verandering naar kwaadaardige tumor (20-30 jr)

stoma

tijdelijke voedingsdeficiënties (Hb, Vit K bijv)

speciale voeding/dieet rest van het leven

Complicaties - Overig: 

Huidletsel rond de anus/billen

Onzekerheid en schaamte

Angst voor nieuwe klachten

Sociale isolatie

Wat is een ileus?

1. Stuk van de darm
2. Darmafsluiting
3. Vorm van darmkanker
4. Darmvlokken

Wanneer spreken we van een hoge ileus?

1. Obstructie zit in de dikke darm
2. Obstructie zit in dunne darm of 1e gedeelte dikke darm
3. Als de belemmering zich in de dunne darm bevindt
4. Als de obstructie in het duodenum zit

Welke klachten heb je bij een ileus?

1. Koliekpijn
2. Opgezette buik
3. Faecaal braken
4. Misselijkheid

Een ileus kan ontstaan door:

1. Tumor
2. Stilliggen van de darmen na ok
3. Chronische bewegingsstoornis CIP
4. Alle antwoorden

Casus

Mevrouw De Graaf is 70 jaar oud. Ze weegt 65 kg, is 1,60 m lang en woont in een eengezinswoning met de slaapkamer op de eerste verdieping. Mevrouw woont hier alleen sinds haar man is overleden. Mevrouw is bekend met hypertensie en boezemfibrilleren, waardoor ze hartfalen ontwikkeld heeft.

Tot twee weken geleden merkte ze hier weinig van. Ze deed haar boodschappen en liep regelmatig met haar vriendin naar de markt. Ook kookte ze elke dag voor zichzelf. Voor het eten nam ze graag een glaasje port.

Sinds twee weken is mevrouw De Graaf lichamelijk achteruitgegaan. Ze is vermoeid, kortademig en houdt vocht vast in haar benen. Het lukt haar niet om wat langere afstanden te lopen, dus ze moet toch het bezoek aan de markt opgeven, wat ze heel vervelend vindt.

Tijdens het gesprek met de hartfalenverpleegkundige uit mevrouw haar zorgen. Ze vertelt dat ze bang is verder achteruit te gaan. Ook vertelt ze dat ze te moe is om leuke dingen te ondernemen en dat ze niet kan accepteren dat het leven anders wordt. Mevrouw geeft aan zich zorgen te maken, omdat ze niet goed weet hoe het verder moet als haar lichamelijke toestand niet verbetert.

Meer weten?

• Uit zorgpad : Specifiek
• 17.3 Ziekten van het spijsverteringsstelsel

Vragen/opmerkingen over ziekte van Crohn/Colitis Ulcerosa?