2.1 & 2.2

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Paragraaf 2.1 & 2.2

Voorkennis ophalen 

Pak een pen & schrift 

Schrijf vier onderdelen van

de cel op die je nog kent 

Plantencel

Dierlijke cel

Cytoplasma

Celmembraan

Celmembraan

Celwand

Vacuole

Celkern

 Organisatieniveaus

Systeem aarde = alles wat wel en niet leeft 

Ecosysteem = organismen hebben een relatie met de levenloze natuur 

Levensgemeenschap = organismen die samen leven 

Populatie = organismen van 1 soort 

Organisme - orgaanstelsel - orgaan - weefsel - cel 

Sleep de organisatieniveaus van groot naar klein, van boven naar beneden, naar de vakjes aan de rechterkant.

cellen

weefsels

organen

orgaanstelsels

organismen

moleculen

Cel 

Celkern (DNA) 

Belangrijke informatie voor processen in de cel

Cytoplasma

Organellen 

Celmembraan 

Celmembraan 

Fosfolipiden 

Stoffen die niet goed in vet oplossen

Transporteiwitten en receptoreiwitten 

Welk soort eiwitten zorgt voor het vervoeren van stoffen door het celmembraan?

1. Transporteiwitten
2. Hormonen
3. Receptoren
4. Enzymen

Onderdelen van de cel 

BINAS 79B

Microfilamenten (skelet) stevigheid 

Mitochondriën (koolhydraten afbreken = energie)

Lysosomen (organellen afbreken) 

Je kunt de verschillende celonderdelen van planten en dieren benoemen.

kernlichaam

Centriolen

Golgi-appartaat

Mitochondriën

Nucelus

Ribosoom

Vooraf: Sleep de begrippen naar de bijbehorende afbeeldingen

Cellen

DNA

Gen

Chromosoom

Vooraf: Leerlingen krijgen een beeld bij de begrippen die deze les gebruikt worden bij het uitleggen van Fenotype en Genotype.

DNA

• Chromosomen bestaan voor een groot deel uit DNA.
• DNA=informatie voor al je erfelijke eigenschappen.
• DNA bevat codes waarin onze erfelijke eigenschappen zijn opgeslagen

Wat is een gen?

1. Een chromosoom dat 1 erfelijke eigenschap bevat
2. Een chromosoom dat meer erfelijke eigenschappen bevat
3. Stukje DNA dat 1 erfelijke eigenschap bevat
4. Stukje DNA dat meerdere erfelijke eigenschappen bevat

DNA 

Basen zijn aan elkaar gekoppeld en vormen een wenteltrap

Een base is een onderdeel van een nucleotide

DNA 

Nucleotide heeft een fosfaat,  suikergroep en een base 

De basen die kunnen verschillen

De basen komen altijd in tweetallen 

A & T

C & G 

Welke base koppelt aan base T?

1. A
2. G
3. C
4. T

DNA 

Foutje in het DNA (mutatie)

puntmutatie dan is er 1 base veranderd

A is vervangen door C 

Deletie (base weggevallen) 

Insertie (extra basenpaar) 

Wat is een mutatie?

1. Een plotseling verandering van het genotype
2. Een fout ontwikkeld gen
3. Een gen met een afwijking
4. Een plotseling verandering in het fenotype

DNA 

Genoom mutaties (chromosomen) 

Welke stoffen kunnen ongehinderd het celmembraan passeren en hebben geen porie-eiwit of transporteiwit nodig?

1. geladen deeltjes of ionen
2. glucose
3. water
4. koolstofdioxide en zuurstof

Welke stoffen kunnen ongehinderd het celmembraan passeren en hebben geen porie-eiwit of transporteiwit nodig?

1. geladen deeltjes of ionen
2. glucose
3. water
4. koolstofdioxide en zuurstof

DNA dubbele streng

DNA - RNA 

RNA - eiwit

DNA - RNA - eiwit

Stap 1 = transcriptie (omzetting RNA) 

DNA wordt omgezet naar RNA

Eén voor één wordt juiste nucleotide ingebouwd

DNA - RNA - eiwit

RNA gaat de kern uit en gaat naar de ribosomen

Ribosoom zorgt er dan voor dat het wordt vertaald in een eiwit

Stap 2 = translatie 

Ribosomen

RNA wordt afgelezen in ribosomen
Hierbij worden eiwitten gevormd

Ribosomen

Ribosomen lezen stikstof basen af

3 stikstof basen vormen een codon

Elk codon staat voor een aminozuur

Het aflezen begint altijd bij het startcodon en dat is: AUG

BINAS 71G

Ribosomen

Het aflezen stopt bij een stop codon 

BINAS 71G

Wat is de juiste volgorde bij eiwitsynthese (eiwitvorming)

Stap 1

Stap 2

Stap 3

Stap 5

Stap 6

Het eiwit verlaat de ribosoom 

DNA in de celkern wordt afgelezen

Het RNA wordt afgelezen. Er ontstaat een eiwit

Er wordt RNA gevormd

RNA komt aan bij de ribosomen

Schrijf in je eigen woorden wat de juiste volgorde van eiwitsynthese is
Gebruik de woorden in je antwoord: DNA - RNA - ribosomen

DNA - RNA - eiwit 

Wanner DNA wordt omgezet in RNA komt er tegenover A (adenine) een U (uracil)

Base die we alleen tegenkomen in RNA 

Base die de plaats inneemt van T (thymine)

DNA : ACT-CGA-TTA-CCG
Wat is de RNA van deze DNA

1. TGA-GCT-AAT-GGC
2. UGA-GCU-AAU-GGC
3. ACT-TCG-TAC-GGT
4. TGU-GCT-UUT-GGC

71G - Welk aminozuur hoort bij het startcodon?

1. Alanine
2. Glutamine
3. Methionine
4. Isoleucine

71G - Wat is de genetische code voor Tryptofaan?

1. UUG
2. UGG
3. AUG
4. GUU

Wat translatie?
Gebruik de volgende woorden:
RNA en ribosomen