Bronnen zoeken en beoordelen

• Informatievaardigheden
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Bronnen zoeken en beoordelen

Wat hoop je vandaag te leren?

Afspelen vanaf 0.33. Filmpje is om aan te tonen hoe Google geen bron is maar gewoon andere (ook onjuiste) bronnen samenvat. 
Daarna kun je aan leerlingen vragen wat de boodschap van het filmpje is, als een soort ijsbreker. 

Op welke manier/waar zoek jij een bron voor je betoog?

Hier kunnen leerlingen meerdere losse antwoorden geven

Hoe weet je of een bron betrouwbaar is?

Voorkennis

Welke soorten bronnen zijn er?

Voorkennis

Vandaag

- Wat is een bron?

- Waar en hoe kun je bronnen vinden? 

- Hoe weet je of een bron bruikbaar/betrouwbaar is? 

-Gebruik de checklist in de reader 

Wat is een bron?

(va

(Van Dale, 2024. Via: www.vandale.nl)

Welke bronnen zijn er?

- Boeken

- Tijdschriften/kranten

- Websites

- Wetenschappelijke artikelen

- Experts

- Anders?

Dus niet: "internet" of "google". Dit zijn manieren om bovenstaande bronnen te vinden .

Laatste zin benadrukken

Waar vind ik bronnen?

- Boeken --> Bibliotheek 

- Tijdschriften/kranten --> NOS, Elsevier, NRC, Volkskrant

- Websites --> Zoekmachine

- Wetenschappelijke artikelen --> Google Scholar

- Experts --> LinkedIn

Vraag leerlingen per platform of ze hier wel eens van gehoord hebben. 

Ga naar de website van school (www.boni.nl)

Zoek het blok "mediatheek"

https://boni.auralibrary.nl/auraicx.aspx

Samen door de site van de mediatheek scrollen. 
Vooral bij "websites" --> "nieuws, media en databases" is veel te vinden

Hoe zoek ik online een bron?

Hoe haal ik meer uit mijn zoekopdracht?

- Booleaans zoeken

- Exact zoeken

- Sneeuwbalmethode

In de slides hierna over de drie verschillende methoden kun je het klassikaal voordoen met een eigen bedachte zoekopdracht

Hoe zoek ik online een bron?

Is de eerste "hit" op Google ook de beste? 
Waarom staat een bron bovenaan Google? 

In de slides hierna over de drie verschillende methoden kun je het klassikaal voordoen met een eigen bedachte zoekopdracht

Booleaans zoeken

Gerichter zoeken op zoekmachines (zoals Google)

AND, OR en NOT

(Bron: HAN studiecentra, 2024)

Exact zoeken

Wanneer je zoektermen in een zoekmachine typt, kan een zoekmachine woorden in volgorde wisselen. Als je twee of meer zoektermen tussen aanhalingstekens zet zorg je ervoor dat die termen in dezelfde volgorde blijven.

Bijvoorbeeld: "wat is het grootste land ter wereld"

Sneeuwbal-methode

Als je een goede bron hebt gevonden kun je die bron gebruiken voor nog meer goed bronnen (een bron heeft namelijk vaak zelf ook een lijst met bronnen).                                                           

Met deze tips kun je gerichter en beter zoeken naar bronnen voor jouw betoog

 

Hierna: Welke bronnen zijn betrouwbaar

Even benadrukken dat als je een goede bron vindt voor later dat het handig is om deze terug te kunnen vinden

Waardoor kan een bron minder betrouwbaar zijn?

Wat maakt een bron onbetrouwbaar?

Waar: Het kan van een onbetrouwbare plek komen (zoals social media)

Wie: Het kan geschreven zijn door een onbetrouwbaar iemand (bijvoorbeeld iemand die iets wil verkopen)

Wanneer: De informatie kan gedateerd zijn

Welke bronnen: De born kan zelf ook onbetrouwbare (of helemaal geen) bronnen hebben gebruikt

Je kunt hier ook vertellen dat je dit bij chatGPT bijvoorbeeld niet weet, omdat je niet weet waar chatGPT hun gegevens vandaan haalt. En verwijzen naar het filmpje van aan het begin.

Beoordeel de bronnen die je hebt gevonden op betrouwbaarheid

Waar heb je de bron gevonden?

Wie heeft de bron geschreven?

Wanneer is de bron geschreven?

Welke bronnen gebruikt jouw bron?

Hoeveel van jouw gevonden bronnen zijn niet of minder betrouwbaar?

1. 0
2. 1-2
3. 3-4
4. meer dan 4

Wat heb je geleerd vandaag?

Aan de slag

Je hebt je onderwerp en je hebt een stelling gekozen

Je zoekt ten minste twee goede bronnen bij je onderwerp

Je vat deze bronnen samen, je arceert de informatie voor je betoog

Je bespreekt de betrouwbaarheid van de bronnen volgens het schema

Komende woensdag

Bronnen en APA