Grammatica zinsdelen t/m mv II

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

Ontleden zindelen

Ontleden in zinsdelen

Deze les:

• Lezen 
• uitdrukking raden


• ontleden in zinsdelen
• nakijken & oefenen

Leerdoelen

Aan het einde van deze les heb je geoefend met het ontleden van de zindelen:

Persoonsvorm

Gezegde

Onderwerp

Lijdend voorwerp

Nieuw: Meewerkend voorwerp

Pim kreeg geen uitnodiging voor Luuks verjaardagsfeest. Dat was een bittere ... voor Pim.

Wat moet er op de puntjes staan?

1. bal
2. prak
3. pil
4. gril

de uitdrukking is 'een bittere pil'. Dat betekent het is erg vervelend, het is een teleurstelling.

 

medicijnen smaken vies, dat komt doordat ze bitter zijn. Als je zo'n pil moet doorslikken, is dat vervelend.

Verdeel in zinsdelen en benoem die:

Dat was een bittere pil voor Pim.

Ik weet écht niet wie de laatste donut heeft opgegeten! Mijn naam is …!

Wat moet er op de puntjes staan?

1. Jan
2. aap
3. Jaap
4. haas

de uitdrukking is 'mijn naam is haas'. Dat betekent ik weet van niets, ik heb er niets mee te maken.

 

Het zinnetje Mijn naam is haas is echt een keer gezegd. Dat is lang geleden: in 1855. De man die ‘Mijn naam is haas’ zei, was een Duitser met de naam Hase. Hij was bang dat hij veroordeeld zou worden voor een misdaad die een andere had gepleegd. Toen hij voor de rechter moest komen zei hij: ‘Mijn naam is Hase!’ En hij zei er direct achteraan: ‘Ik weet van niets!’

Verdeel in zinsdelen en benoem die:

Mijn naam is haas

De oma van Dorthe is heel bazig. Dorthes opa zit dan ook erg onder de ....

Wat moet er op de puntjes staan?

1. mat
2. lat
3. trap
4. plak

de uitdrukking is 'onder de plak zitten'. Dat betekent dat iemand de baas speelt over je. 

Vroeger kregen kinderen op school klappen als ze iets verkeerd hadden gedaan. Die klap werd uitgedeeld met een plak. Dat was een stok met aan het einde een ronde schijf. Hier gaf de schoolmeester de kinderen voor straf een klap mee op hun hand.

Verdeel in zinsdelen en benoem die:
De schoenmaker weigert de clown zijn schoenen te geven.

Elk stukje hoort erbij

Elke stukje van de zin hoort erbij en heeft dus een naam. 

Alle losse delen vormen samen de gehele zin.

Je kan het vergelijken met een puzzel. Een puzzel is ook niet compleet als er een stukje mist. 

Welke zinsdelen ken je nu al?

nieuw: meewerkend voorwerp

Aan wie of voor wie

+

werkwoordelijk gezegde

+ 

Onderwerp

+

Het lijdend voorwerp

=

Het meewerkend voorwerp

Let op: Zit er geen lijdend voorwerp in een zin, dan zit er dus ook geen meewerkend voorwerp in de zin.

vorige zin

De schoenmaker weigert DE CLOWN zijn schoenen te geven.

Aan wie of voor wie weigert (pv) de schoenmaker (O) zijn schoenen (lv) te geven (wg)?

antwoord = mv = de clown

meewerkend voorwerp

zijn er vragen? Stel ze aan mij of aan je klasgenoot!

Schijf je vraag op, ik loop langs om je te helpen.

nakijken

1. opdrachten die je hebt gemaakt uit het boek (p. 152-153)

2. oefenopdrachten van je stencil zinsdelen t/m lijdend voorwerp

Ik heb vandaag al veel berichten aan leerlingen gestuurd.
Wat is de PV?

Ik heb vandaag al veel berichten aan leerlingen gestuurd.
Wat is het WWG?

Ik heb vandaag al veel berichten aan leerlingen gestuurd.
Wat is het O?

Ik heb vandaag al veel berichten aan leerlingen gestuurd.
Wat is het LV?

Ik heb vandaag al veel berichten aan leerlingen gestuurd.
Wat is het MVW?

Persoonsvorm

Werkwoordelijk gezegde

Onderwerp

Wie of wat (vaak een wie)

+

werkwoordelijk gezegde

=

het onderwerp

Lijdend voorwerp

Wie of wat (vaak een wat)

+

werkwoordelijk gezegde

+ 

Onderwerp

=

Het lijdend voorwerp

meewerkend voorwerp

Aan wie of voor wie

+

werkwoordelijk gezegde

+ 

Onderwerp

+

Het lijdend voorwerp

=

Het meewerkend voorwerp

Let op: Zit er geen lijdend voorwerp in een zin, dan zit er dus ook geen meewerkend voorwerp in de zin.

Voor vandaag heeft mevrouw Hooi deze Lessonup
gemaakt voor de leerlingen.
Wat is de PV?

Voor vandaag heeft mevrouw Hooi deze Lessonup
gemaakt voor de leerlingen.
Wat is het O?

Voor vandaag heeft mevrouw Hooi deze Lessonup
gemaakt voor de leerlingen.
Wat is het WWG?

Voor vandaag heeft mevrouw Hooi deze Lessonup
gemaakt voor de leerlingen.
Wat is het LV?

Voor vandaag heeft mevrouw Hooi deze Lessonup
gemaakt voor de leerlingen.
Wat is het MVW?

Voor vandaag heeft mevrouw Hooi deze Lessonup
gemaakt voor de leerlingen.
Wat is het BWB?
(nog niet behandeld)