4M T14 BS6,7

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

Welkom

Start de lesson-up alvast op

Fitzroy schildpad

Door welk orgaan kan deze Fitzroy schildpad, naast zijn longen, nog meer aan gaswisseling doen?

Wat gaan we doen?

Ademhaling herhalen

Ademhaling bij dieren

Aan de slag

Nieren en lever

Aan de slag

Afsluitende vragen

Wat is gezond voor je luchtwegen?

Linker long

Luchtpijp

Bronchie

Luchtpijptakje

Longblaasjes

Luchtwegen

Ademhaling dankzij het samentrekken van het middenrif en de buikspieren.

Ademhaling dankzij het bewegen van de ribben en het borstbeen.

Spieren waarmee het midden-rif kan worden bewogen.

Spieren tussen de ribben waarmee de ribben en het borstbeen kunnen worden bewogen.

Tussenribspieren

Middenrifspieren

Buik-ademhaling

Borst-ademhaling

Astma / Chronische bronchitis (COPD)

COPD

Longemfyseem

Bloedsomloop en gaswisseling

T13 en T14

Bloed vervoert zuurstof, voedingsstoffen en afvalstoffen

Longen

Longslagader

Longader

Rechterboezem

Rechterkamer

Linkerboezem

Linkerkamer

Hoe ademen dieren?

Ademhaling bij dieren

Longen

Ademhaling bij dieren

Tracheeën en stigma

Ademhaling bij dieren

Huid

Ademhaling bij dieren

Kikker - bruine kikker

Longen

Tracheeën

Kieuwen

Longen en huid

Aan de slag

Hoe werkt ademhaling bij dieren? Lijk dit op de ademhaling bij de mens?

Wat? Maak opdracht 1 t/m 3, 6 en 8 van T14 BS6

Hoe? 5 minuten voor jezelf, in stilte

Klaar? Nakijken via studiewijzer

Je kunt de vorm en 

functie van de lever en 

de nieren beschrijven.

Waarom horen de lever en de nieren in één basisstof?

1. Omdat ze tegen elkaar aan zitten
2. Omdat de nieren stoffen maken die de lever opslaat
3. Omdat de nieren direct met de lever verbonden zijn
4. Omdat de lever afvalstoffen maakt die de nieren uitscheiden

Lever

Veel functies: 

• Opslag suiker
• Omzetten voedingsstoffen
• Maakt gal
• Breekt afvalstoffen en gifstoffen af

Wat doet gal tijdens de vertering (thema 12)?

1. Emulgeren (verkleinen) van de vetten
2. Losmaken van de plantaardige vezels
3. Helpt bacteriën doden
4. Maakt enzymen

Afvalstoffen afbreken

Oude rode bloedcellen afbreken.

Daarbij komt galkleurstof vrij.

Dit gaat de galblaas in en poep je uit.

Afvalstoffen afbreken

Overtollige eiwitten afbreken.

Daar komt ureum bij vrij.

Dit halen je nieren uit het bloed.

Zelfde bij gifstoffen.

Teveel eiwitten

Ureum

De poortader...

1. … loopt van het darmkanaal naar de lever
2. … loopt van de lever naar het hart
3. … heeft zuurstofrijk bloed
4. … bestaat niet

Poortader

• Bloedvaten van de
  darmwand naar de lever.
• Vervoert voedingsstoffen naar de lever.
• Via de poortader bereiken alle opgenomen voedingsstoffen de lever.
  
• De lever controleert de hoeveelheid en stelt bijvoorbeeld de bloedsuikerspiegel bij door glucose op te nemen en om te zetten naar glycogeen of andersom.

Nieren

Twee nieren

Filteren afvalstoffen uit het bloed

Liggen aan je rugzijde

Waar gaan deze afvalstoffen heen?

1. Direct het lichaam uit
2. Naar de blaas
3. Terug naar de lever
4. Deze zweet je uit

Aan de slag

1. Vul het boekje volledig in
2. Maak de opdrachten 1 t/m 3, 6 en 8 van basisstof 6 af
3. Begin met opdracht 1, 2 en 3 van basisstof 7

Gebruik de studiewijzer als je antwoorden nodig hebt

Tijd? Tot 12:00

Nierstenen

Hoe heet het onderdeel van de nieren waarin de nierstenen ontstaan?

Wat gebeurt er in de lever?
De lever....

1. Breekt eiwit, gifstoffen en rode bloedcelen af
2. Haalt afvalstoffen uit het bloed
3. Verteert suikers
4. Maakt hormonen