Allergische reactie

• Anatomie Fysiologie Pathologie
• MBO
• Studiejaar 3

Allergische reacties

Allergie

Overdreven reactie van het afweersysteem;

Het lichaam reageert op een specifieke manier op een prikkel. Normaal is deze niet schadelijk, maar nu wel. 

Prikkel heet allergeen.

Kwart van de Nederlandse bevolking heeft er last van. Dit percentage neemt toe

Allergenen

Allergenen zijn in principe onschadelijke stoffen die van buiten het lichaam afkomstig zijn. 

Mensen die een allergie hebben reageren hier anders op. 

Welke allergische reacties ken je?

Loopneus = allergische rhinosinusitis 

Tranenvloed ogen = allergische conjunctivitis – hooikoorts

Astma = allergische bronchitis

Voedselallergie; zwelling mond of keel/ buikklachten

Allergeen in het bloed – histamine leidt tot netelroos= urticaria

Allergisch eczeem: constitutioneel/ atopisch eczeem 

pollen

koemelk of pinda's

wespensteek

penicilline 

nikkel (bijv. in sieraden)

tarwemeel bij bakkers

Inhalatie allergeen

Voedingsmiddelen

Insecten gif

Geneesmiddelen

Contactallergeen

Beroepsallergeen

Allergenen, vervolg..

In veel gevallen treden de klachten daar op waar het allergeen het lichaam binnen komt.

allergie ontwikkelen

Het lichaam ontwikkelt een allergie, sensibilisatie. Dit kan jaren duren.  

1. Het allergeen stimuleert de bloedcellen om IgE te produceren

2: IgE = immunoglobuline (eiwit) = antistof

3: de combinatie  van allergeen (bijv. pollen) en antistof (IgE), hecht aan een mestcel, maakt deze kapot en daardoor komt histamine vrij

IgE (Immunoglobuline E) > antilichaam > afweer tegen parasieten en allergenen. Het wordt geproduceerd door bepaalde cellen in het immuunsysteem, met name plasmacellen en basofielen.

Bij blootstelling aan een allergeen, zoals pollen of voedsel, bindt IgE zich aan deze stoffen en activeert het de mestcellen en basofielen om histamine en andere inflammatoire stoffen vrij te geven. Dit kan leiden tot allergische reacties zoals zwelling, jeuk, huiduitslag en in ernstige gevallen anafylaxie.

Hoewel IgE meestal geassocieerd wordt met allergische reacties, heeft het ook een beschermende rol in de afweer tegen parasieten, zoals wormen en schimmels. IgE bindt zich aan deze parasieten en activeert immuuncellen om ze te vernietigen.

Het meten van IgE-niveaus in het bloed kan nuttig zijn bij het stellen van de diagnose van allergieën en het bepalen van de oorzaak van allergische reacties. Behandelingen voor allergieën omvatten vaak het vermijden van allergenen, het gebruik van antihistaminica en andere medicijnen die de IgE-respons remmen.

subtypen van IgE-antilichamen die kunnen worden geproduceerd in het menselijk lichaam.

De verschillende subtypen van IgE worden aangeduid als "allergene specifieke IgE-antilichamen". 

Dit zijn IgE-antilichamen die specifiek gericht zijn tegen een bepaald allergeen, zoals stuifmeel, huisstofmijt of pinda's.

Mestcellen

Liggen overal in je huid. 

Deze cellen bevatten een reservoir 

antistoffen welke worden losgelaten 

als een ontstekingsreactie wordt 

opgewekt. 

Histamine is de bekendste

antistof in een mestcel.

Mestcellen geven chemische stoffen vrij, zoals histamine, als reactie op een stimulus, zoals een allergeen. Dit kan leiden tot ontstekingsreacties en symptomen zoals jeuk, zwelling en roodheid. De vrijgave van deze stoffen is een verdedigingsmechanisme van het lichaam tegen mogelijke schadelijke indringers. In het geval van allergieën is de reactie van het lichaam echter overdreven en gericht tegen onschadelijke stoffen, wat leidt tot allergische reacties.
 

Normale functie histamine: zorgt voor weefselherstel bij een ontsteking, bevordert aanmaak adrenaline, zorgt voor hersenfunctie alert zijn, maagzuurproductie

Histamine en gevolgen

• Huid: Histamine kan huidreacties veroorzaken, zoals jeuk, roodheid, zwelling, netelroos en eczeem.
  
• Respiratoir: Histamine kan symptomen van de luchtwegen veroorzaken, zoals niezen, hoesten, piepende ademhaling en benauwdheid.
  
• Ogen: Histamine kan oogirritatie veroorzaken, zoals roodheid, jeuk, tranen en gezwollen oogleden.
  
• Maag-darm : Histamine kan symptomen van het maag-darmkanaal veroorzaken, zoals buikpijn, misselijkheid, braken, diarree en krampen.
  
• Cardiovasculair: Histamine kan de bloedvaten verwijden en de bloeddruk verlagen, waardoor symptomen zoals duizeligheid, flauwvallen en hartkloppingen kunnen optreden.
  
• Algemene symptomen: Histamine kan ook algemene symptomen veroorzaken, zoals vermoeidheid, hoofdpijn, koorts en angst.

Typerend voor allergie is de jeuk. Bij jeuk in de neus is de kans op allergie als oorzaak relatief groot. De conjunctivae (oogbindvliezen) kunnen door de ontsteking rood worden en branderig of jeukerig aanvoelen. Er kan sprake zijn van tranenvloed. Dit is allergische conjunctivitis. Ook in de bronchiën (lagere luchtwegen) kunnen allergische reacties optreden. Door ontstoken luchtpijptakjes gaat de patiënt hoesten. Dit is dus een bronchitis als gevolg van allergie. De patiënt kan door vernauwing van de bronchiën kortademig worden, wat soms leidt tot een aanval. Zo’n aanval wordt astma genoemd. Bij voedselallergie kunnen de lippen opzwellen, kan er jeuk in de mond optreden en de patiënt kan bijvoorbeeld misselijk worden of buikpijn krijgen. Allergeen kan ook in het bloed terechtkomen en via het bloed invloed hebben op de huid. Het vrijkomende histamine kan bijvoorbeeld leiden tot netelroos, ofwel galbulten. 

Allergie testen

Huidpriktest: Dit is de meest voorkomende allergietest. Een kleine hoeveelheid van een allergene stof wordt aangebracht op de huid van de patiënt en daarna wordt er met een naald doorheen geprikt. Als de patiënt allergisch is voor de stof, zal er een reactie ontstaan zoals roodheid, zwelling of jeuk.

Bloedtest: Dit type test meet de aanwezigheid van allergene specifieke IgE-antilichamen in het bloed. Een bloedmonster wordt afgenomen en geanalyseerd om te bepalen of de patiënt allergisch is voor een bepaalde stof.

Eliminatie-dieet: Dit is een methode waarbij de patiënt bepaalde voedingsmiddelen of andere mogelijke allergenen vermijdt om te bepalen of deze allergische reacties veroorzaken. Als de reacties verdwijnen na het vermijden van het verdachte allergeen, kan dit aangeven dat er sprake is van een allergie.

Provocatietest: Dit type test wordt gebruikt om te bepalen of een patiënt allergisch is voor voedsel of medicijnen. De patiënt krijgt een kleine hoeveelheid van het vermoedelijke allergeen toegediend en wordt vervolgens geobserveerd om te zien of er een reactie optreedt.

Behandelingen

1. Antihistaminica

2. Corticosteroïden

3. Histamine-afgifteremmende stoffen

4. Desensibilisatie/ hyposensibilisatie

Blokkeren van histamine receptoren

Cetrizine (zyrtec)

Desloratidine

Blokkeren de aangrijpingsplaatsen van histamine en zijn daardoor effectief bij allergische rinitis, allergische conjunctivitis en urticaria

Eerste keus bij allergische aandoeningen

ontstekingsremmende eigenschappen. Deze middelen onderdrukken de heftigheid van de allergische reactie.

lokaal (bijv puffer of neusspray) of systemisch (oraal)

Corticosteroïden

beclometason

 fluticason

 budesonide

 mometason

Mestcel-stabilisatoren: cromoglicinezuur

Werken preventief bij allergische aandoeningen, omdat ze remmend werken op de afgifte van histamine bij het uiteenvallen van de mestcel. Als de allergische reactie al op gang is gekomen, heeft gebruik van deze stof geen zin

Desensibilisatie/ hyposensibilisatie

Letterlijk betekent dat minder gevoelig maken. Als bekend is waarvoor iemand overgevoelig is, kan geprobeerd worden het lichaam langzaam te laten wennen aan deze allergische stof. 

In theorie lijkt hyposensibiliseren dé oplossing voor alle allergiepatiënten. In de praktijk valt het resultaat vaak flink tegen. Uitsluitend voor inhalatieallergenen, en dan met name pollen, is het resultaat redelijk gunstig. Als injecties worden Alutard ®, Pharmalgen ®, Pollinex ® of Purethal ® gebruikt, voor oraal gebruik is er Grazax ®. Voorwaarde voor toepassing is wel dat de patiënt voor slechts enkele pollen overgevoelig is. Ook hyposensibilisatie voor bijen- of wespensteken is redelijk effectief. Een hyposensibilisatiekuur duurt meestal een aantal jaren

Anafylactische shock

Heftige allergische reactie = anafylaxie

• opzwellen weefsel in strottenhoofd, 
• astma-aanval,
•  vasodilatie van grote bloedvaten waardoor RR extreem daalt en de patiënt in shock raakt:

- hoge hartslag

- verward

- eerst nog bij kennis

- angstig

- bleek

- later bewusteloos met mogelijk letale afloop

Epipen

De EpiPen Auto-Injector is een injectiespuit die gevuld is met adrenaline. Adrenaline is een hormoon dat bloedvaten vernauwt en de luchtwegen verwijdt. Klachten als gevolg van een hevige allergische reactie worden op deze manier (tijdelijk) opgeheven.

Principe van shock

Het principe van shock is een levensbedreigende aandoening waarbij er onvoldoende bloed- en zuurstoftoevoer naar de organen en weefsels van het lichaam is, wat kan leiden tot orgaanfalen en de dood. 

Dit kan het gevolg zijn van verschillende oorzaken, zoals bloedverlies, uitdroging, infecties of allergische reacties. Het lichaam reageert op de afname van bloed- en zuurstoftoevoer door het activeren van een reeks van fysiologische mechanismen om de bloeddruk en de bloedstroom naar de vitale organen te handhaven, maar als deze mechanismen falen, kan shock optreden. Het is daarom belangrijk om de tekenen en symptomen van shock te herkennen en snel te handelen om de oorzaak aan te pakken en de bloed- en zuurstoftoevoer naar het lichaam te herstellen.

Soorten shock

Hypovolemische shock: Dit is de meest voorkomende vorm van shock en treedt op wanneer er te weinig bloed in het lichaam circuleert als gevolg van bloedverlies, uitdroging of verlies van vocht

Cardiogene shock: Dit treedt op wanneer het hart niet in staat is om voldoende bloed door het lichaam te pompen als gevolg van een hartaanval, hartritmestoornissen of andere hartproblemen.

Anafylactische shock: Dit is een ernstige allergische reactie op een stof, zoals voedsel, medicijnen of insectenbeten. Het lichaam reageert heftig op de stof, wat leidt tot een plotselinge daling van de bloeddruk en ademhalingsproblemen.

Septische shock: Dit treedt op als gevolg van een ernstige infectie in het lichaam die leidt tot een overweldigende reactie van het immuunsysteem, waardoor de bloeddruk daalt en vitale organen niet voldoende bloedtoevoer krijgen.

Neurogene shock: Dit treedt op als gevolg van een letsel of ziekte die de zenuwstelsel beïnvloedt, zoals een dwarslaesie of hersenletsel. Dit kan leiden tot een plotselinge daling van de bloeddruk en een verminderde hartslag.

Obstructieve shock: Dit treedt op als gevolg van een obstructie in de bloedvaten of het hart, zoals een longembolie of een harttamponade, waardoor de bloedstroom belemmerd wordt en de bloeddruk daalt.

Behandeling

• afhankelijk van soort shock 
• zuurstof toedienen
• extra vocht toedienen
• medicatie om hart sneller te laten pompen/pompfunctie verbeteren
• evt. bloedverlies zo snel mogelijk stoppen
• evt.allergische reactie stoppen
• evt. obstructie zo snel mogelijk opheffen 

complicaties en prognose

• zonder behandeling overlijden
• afhankelijk van snelheid behandeling; schade aan organen 

Vragen ??