NN H1 : Leesteksten verkennen

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Doelen: 

- Je herkent het onderwerp en de hoofdgedachte van een tekst.

- Je weet wat een schrijver met zijn tekst wil bereiken en voor wie de tekst bedoeld is.

- Je weet waarop je moet letten, als je wilt weten of de informatie in een tekst betrouwbaar is.

Onderwerp van een tekst

• Het onderwerp geeft in één woord of in een aantal woorden aan waar de tekst over gaat.
• Het onderwerp is nooit een hele zin.
• Je kunt het onderwerp vaak al uit de titel halen.
• Vaak wordt het onderwerp letterlijk herhaald in de tekst.
• In de inleiding wordt meestal het onderwerp genoemd.

Wat is het 'onderwerp' van een tekst?

1. Dit vertelt in enkele woorden waar tekst over gaat.
2. Geeft de conclusie van de tekst.

Wat is het onderwerp van de tekst?

1. straf voor circus
2. Tsjechisch circus
3. vergeten krokodil
4. verwaarlozing

Wat is het onderwerp van de tekst?

1. biologische scharreleieren
2. eieren
3. test consumentenbond

Wat is het onderwerp van de tekst?

1. geldverspilling
2. energieverspilling
3. het weggooien van eten
4. de Weggooitest

Het onderwerp van een tekst...

1. beschrijft in één zin of in een paar zinnen waarover de tekst gaat.
2. beschrijft in één alinea waarover de tekst gaat.
3. beschrijft in één woord of in een paar woorden waarover de tekst gaat.
4. beschrijft de inleiding van een tekst.

Hoofdgedachte

• De hoofdgedachte van een tekst geeft in één zin de belangrijkste informatie uit de tekst weer.
• Het is dus de kortst mogelijke samenvatting van een tekst.
• Je kunt de hoofdgedachte formuleren door antwoord te geven op de vraag: Wat zegt de schrijver over het onderwerp?
  
• Vaak vind je de hoofdgedachte in de inleiding van een tekst.

Wat is de hoofdgedachte?

De hoofdgedachte = ?

1. Man vindt vogelspin in fruit, dit is vrij uniek.
2. Arnhemmer Bart van den Akker houdt van druiven.
3. Albert Heijn vindt de vondst van een vogelspin uitzonderlijk.
4. De vrouw van Bart van den Akker koopt druiven.

De hoofdgedachte is:

1. een ander woord voor onderwerp
2. altijd te vinden in de titel van de tekst
3. De kortste samenvatting van de tekst in één zin.
4. Hier heb ik echt nog nooit van gehoord.

Tekstdoel

• Elke tekst heeft een bepaald doel. De doelen kunnen zijn:
• Informeren (informatie geven, geen mening)
• Instrueren (stap voor stap vertellen hoe iemand wat moet doen)


• Overtuigen (betogen, een mening met argumenten, recensies)

Voorbeelden

Informeren: nieuwsbericht, achtergrondartikel, bijsluiter medicijn, brochure, voorlichtingsfolder.

Instrueren: recept, handleiding, gebruiksaanwijzing.

Overtuigen: betoog, ingezonden brief.

Wat is het doel van deze tekst?

1. informeren
2. overtuigen
3. instrueren

Wat is het doel van deze tekst?

1. informeren
2. instrueren
3. instructeren

Wat is het doel
van deze tekst?

1. Informeren
2. Overtuigen
3. Instrueren

Inleiding, middenstuk en slot

- Het eerste deel van een tekst is de inleiding.

- Het middenstuk is het grootste gedeelte van de tekst met de meeste informatie. Het bestaat vaak uit meerdere alinea's.

- Het slot is het laatste stukje van een tekst. Daarin wordt de belangrijkste informatie herhaald.

Kies het juiste antwoord:

In een inleiding / middenstuk / slot van een tekst maak je kennis met het onderwerp

1. Inleiding
2. Middenstuk
3. Slot

Alle teksten hebben een inleiding, middenstuk en slot

1. Waar
2. Niet waar

Wat is waar?

1. Een inleiding bestaat uit één zin
2. In het slot wordt het belangrijkste herhaald

Wat is waar?

1. Het middenstuk is het grootste gedeelte van de tekst
2. Het eerste deel van een tekst is het slot

Deelonderwerpen

In het middenstuk van een tekst worden verschillende deelonderwerpen behandeld. Een deelonderwerp kan uit één of meerder alinea's bestaan. 

Om de deelonderwerpen te vinden lees je de tekst globaal. 

Je leest dan de eerste en de laatste zin van een alinea.

Wat zijn de deelonderwerpen in deze tekst
(twee antwoorden goed)

1. Ongelukken met fatbikes
2. Minimum leeftijd
3. Helmplicht
4. Regels voor fatbikes