Samenvatting_hst 1_3M

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Leerdoelen par 1.1

• Je kunt de begrippen basis- en luxebehoeften in eigen woorden omschrijven en je kunt een voorbeeld geven.
• Je weet waarom economische keuzes met geld te maken hebben en wat prioriteiten stellen is.
• Je kunt de begrippen schaarse en vrije goederen in eigen woorden omschrijven en je kunt een voorbeeld geven.
• Je kunt het verschil aangeven tussen welvaart en welzijn.

Behoeften en Goederen

Behoeften: 

De wensen van mensen. (basis en luxe)

Prioriteiten: 

Wat je het belangrijkste vindt en als eerste doet en koopt.

Zelfvoorziening: 

Het zelf maken van producten.

Basisbehoeften

Luxe behoeften

Goederen: tastbare producten

Diensten: ontastbaar, iemand doet iets voor geld voor jouw

Schaarse en Vrije goederen

Schaars goed: 

Goed waarvoor je moet betalen.

Vrije goederen: 

- goederen waarvoor je niet hoeft te betalen.

- goederen die niet schaars zijn.

Leerdoelen paragraaf 1.2

• Verschil indirecte en directe ruil omschrijven.
• Soorten geld en de functies van geld
• Arbeidsverdeling
• Koopkracht in eigen woorden omschrijven

Twee soorten geld

1. Chartaal geld: 
   Tastbaar geld (bankbiljetten en munten)
   Wettig betaalmiddel
2. Giraal geld:
   Onzichtbaar geld.
   Geld op bankrekening (spaarrekening eerst overboeken).

Totale geldhoeveelheid= Chartaal + Giraal geld

4 functies van geld

1. Ruilmiddel:
   Je ruilt producten tegen geld.
2. Rekenmiddel:
   Je kunt ermee rekenen. Eén brood kost 2 euro en een worst 4 euro. Een worst is dus twee broden waard.
3. Spaarmiddel:
   Geld op spaarrekening zetten (rente).
4. Betaalmiddel:
   Je betaalt iets en je krijgt er niets voor terug.

Arbeidsverdeling

• moeilijk bij "ruil in natura".
• Ruil in natura:
  Een goed of dienst ruilen tegen een ander goed en dienst.
• Geld maakt arbeidsverdeling mogelijk.
• Geld maakt dus mogelijk dat er verschillende beroepen zijn

De waarde van geld

• Werk = inkomen = Koopkracht
• Koopkracht:
  Is de hoeveelheid goederen en diensten die je met geld kunt kopen.
  Koopkracht is afhankelijk van inflatie en loonsverhoging
• Inflatie: Stijging van het algemeen prijspeil van goederen en diensten.

Koopkracht

• Stijgt als procentuele loonstijging hoger is dan de procentuele stijging prijzen.
• Gelijk als procentuele loonstijging =  procentuele prijsstijging.
• Daalt als procentuele loonstijging kleiner is dan procentuele stijging prijzen.

Leerdoelen par 1.3

• Je weet het verschil tussen gebruiks- en verbruiksgoederen
• Je kent de 3 verschillende soorten uitgaven
• Je weet hoe je moet omrekenen van week naar maand en andersom.

Gebruiksgoederen: meer dan 1x gebruiken

Verbruiksgoederen: gebruik je maar 1 keer

Soorten uitgaven

1. Dagelijkse uitgaven;
   Uitgaven die de meeste huishoudens elke dag hebben.
2. Vaste lasten;
   de regelmatig terugkerende uitgaven die verplicht moeten worden betaald.
3. Incidentele grote uitgaven;
   Uitgaven die maar af en toe voor komen,

Omrekenen maand week en andersom

Week naar maand: weekbedrag x 52 : 12= bedrag per maand

Maand naar week: maandbedrag x 12: 52= bedrag per week

1 jaar= 4 kwartalen

1 kwartaal= 3 maanden

1 kwartaal = 13 weken

Leerdoelen pargraaf 1.4

• Je weet het verschil tussen goederen en diensten.
• Je weet wat het koopgedrag van de consument bepaald.

Consumptie

Goederen:

Zijn tastbaar. Kun je pakken.

Diensten:

Kun je niet vast pakken.

2 keuzese met inkomen;

1. uitgeven aan consumptiegoederen.
2. sparen.

Koopgedrag van de consument

1. Persoonlijke factoren; leeftijd en geslacht.
2. Sociaal-maatschappelijke factoren; mode en status.
3. Consumentenvertrouwen; vertrouwen in de toekomst.
4. Het economisch klimaat.

Leerdoelen paragraaf 1.5

• Je kunt verschillende manieren van betalen noemen.
• Je weet hoe een bankafschrift eruit ziet en kunt het banksaldo berekenen na bij- en afschrijvingen.
• Je weet het verschil tussen de aan- en verkoopkoers van buitenlands geld en je kunt ermee rekenen.

Hoe kun je betalen?

• met munten en biljetten (=contant)
• Pinnen met pinpas
• Creditcard; is een lening, krijgt krediet.
• Acceptgiro; overschrijvingsformulier.
• Internetbankieren

Bankrekening

Debetsaldo: 

• als je meer pint dan op rekening staat.
• je komt "rood te staan".

Creditsaldo:

• positief saldo op je bankrekening.

Geld in het buitenland

Wisselkoers van de euro:

Geeft aan hoeveel buitenlands geld je krijgt voor één euro.

Verkoopkoers:(laagste)

De koers die de bank betaalt voor je ingeleverde geld.

Aankoopkoers: (hoogste)

De koers die de bank rekent voor het geld dat je koopt.

• Verschil verkoop en aankoopkoers is winst bank.

Zelf aan de slag

• lees hst 1
• leer de begrippen hst 1
• Leer de samenvatting hst 1
• Maak de examentrainer hst 1 via lessonup.com voor donderdag 16.00.