6.2

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

6.2 Voedselrelaties

Begrippen bij 6.2 Voedselrelaties

planteneters                     organismen die alleen planten eten

vleeseters                          organismen die alleen dieren eten

voedselketen                    reeks soorten waarbij elke soort voedsel is voor de volgende soort

schakel                                elke soort in de voedselketen

voedselweb                      alle voedselrelaties in een ecosysteem

alleseters                           organismen die zowel planten als dieren eten

producenten                    organismen die het voedsel voor andere organismen maken

koolstofdioxide              gas in de lucht dat planten opnemen

mineralen                         voedingsstoffen voor een plant die in de bodem zitten

consumenten                 organismen die de stoffen eten die ze niet zelf hebben gemaakt

consumenten van de eerste orde            organismen die producenten eten

consumenten van de tweede orde         organismen die consumenten van de eerste orde eten

afvaleters                          organismen die dode resten van planten en dieren eten

reducenten                      organismen die de dode resten van organismen afbreken

kringloop

stoffen van planten komen via dieren, afvaleters en reducenten uiteindelijk weer bij planten terecht

biologisch afbreekbaar

stoffen die door reducenten kunnen worden afgebroken

niet biologisch afbreekbaar

stoffen die niet door reducenten kunnen worden afgebroken

kringloop                                         stoffen van planten komen via dieren, afvaleters en reducenten uiteindelijk weer bij planten terecht

biologisch afbreekbaar            stoffen die door reducenten kunnen worden afgebroken

niet biologisch afbreekbaar   stoffen die niet door reducenten kunnen worden afgebroken

Leerdoel

• Je kan een voedselketen opstellen
• Je kan een voedselweb opstellen
• Je kan de kringloop van stoffen  beschrijven en daarin producenten, consumenten en reducenten  onderscheiden

Eerst een terugblik!

Wat weet nog van de vorige les???

Populaties maken deel uit van een ecosysteem.

1. juist
2. onjuist

Wind

Grond

individu

populatie

ecosysteem

levensgemeenschap

abiotische factor

Een regenbui is een abiotische factor.

1. juist
2. onjuist

a-biotische

factor

Biotische factor

Leerdoel

• Je kan een voedselketen opstellen
• Je kan een voedselweb opstellen
• Je kan de kringloop van stoffen  beschrijven en daarin producenten, consumenten en reducenten  onderscheiden

Voedselrelaties

Konijn eet gras: planteneter

Hert eet ook gras: planteneter

Vos eet konijn: vleeseter

Wezel eet ook konijn: vleeseter

Reiger eet vis: vleeseter

IJsvogel eet ook vis: vleeseter

Voedselketen

• Pijltje = Wordt gegeten door (dus gaat in...)
  
• dus: radijsje wordt gegeten door konijn
  
• konijn wordt gegeten door uil. 

Voedselketen 

schakel = deel (organisme) van een voedselketen.

1. De eerste schakel van een voedselketen is altijd een plant.
2. De tweede schakel is altijd een planteneter. 
3. De derde schakel is altijd een vleeseter 

Voedselketen = elke soort is voedsel voor een andere soort

Voedselweb= meerdere voedselketens door elkaar

Let op: een voedselketen of voedselweb begint altijd met een plant!

Met een voedselketen kun je zichtbaar maken welke organismen als voedsel (energiebron) dienen voor andere organismen.

In de voedselketen spreek je van producenten en consumenten 1e, 2e, 3e orde.

Let op!

Pijltjes gaan "in de bek", anders worden de koeien opgegeten door het gras!

producent

consument 1e orde

consument 2e orde

consument 3e orde

consument 4e orde

consument 5e orde

Producenten zijn planten

• produceren voedsel voor mens en dier
• Hebben geen andere organismen nodig om te kunnen groeien
• (water, koolstofdioxide en wat mineralen) + ..............

Consumenten 1ste orde= planteneters: herbivoren

                                      alles-eters: omnivoren

Consumenten 2e of 3e, etc. orde= vleeseters of carnivoren

Afvaleters= eten dode resten van planten en     dieren (consumenten)

Reducenten = bacteriën

en/of schimmels

Breken resten van organismen af 

Kringloop

Quizje!

Een paardenbloem behoort tot de consumenten.

1. juist
2. onjuist

Sloot

In een sloot komen de volgende soorten organismen voor:

    1) alg;               4) stekelbaars;
    2) baars;          5) watervlo.
    3) snoek;

   

Welke reeks kan een voedselketen van deze soorten weergeven?

   

1. 1 – 2 – 4 – 5 – 3
2. 1 – 5 – 4 – 2 – 3
3. 5 – 1 – 3 – 4 – 2
4. 5 – 4 – 2 – 3 – 1

Vul in het schema van het voedselweb de volgende organismen op de juiste plaats in (zie afbeelding). 

bladluis 

buizerd 

konijn 

lieveheersbeestje 

merel 

planten 

Aan het (huis)werk

 6.02 Voedselrelaties

Lezen? blz 61

Maken opdr. 5 t/m 10 (11 hoeft niet)