Algemene oncologie

• Afp
• MBO
• Studiejaar 1

Algemene oncologie

play.kahoot.it

Oncologie

Oncologie is de leer van de tumoren 

Tumor:  Is gezwel, neoplasma. Nieuw weefsel, dat er niet hoort te zijn.  

Ongeveer 1 op de 3 mannen en 1 op de 4 vrouwen krijgen kanker voor hun 75ste. 

Kanker treft vooral ouderen: 68% van de vrouwen en 80 % van de mannen zijn 60 jaar of ouder bij de diagnose.

Celgroei

Een mens is opgebouwd uit cellen (celdeling)

Elke cel heeft een kern (DNA)

Oude cellen en nieuwe cellen groeien ongeveer gelijk

Verwonding, snellere celdeling

Schadelijke invloeden van buitenaf kunnen voor verstoringen zorgen

Dit veroorzaakt een ongeremde celdeling, gevolg = kanker

Tumor

Goedaardige en kwaadaardige tumoren 

Goedaardig: Benigne tumor

Kwaadaardig: Maligne tumor 

Uitzaaiingen 

Uitzaaiing van kwaadaardige cellen 

Metastase= een uitzaaiing

Metastasteren= mogelijkheid tot uitzaaien

Metastasen

Verspreiding via:

- lymfebanen (lymfogene metastasen)

- bloedvaten (hematogene metastasen)

- uitzaaien naar vrije buikholte of pleuraholte

Oorzaken

• erfelijkheid
• leefstijl: roken/alcohol/voeding/bewegen
• chemische stoffen (asbest/cytostatica)
• milieuverontreiniging
• Straling
• chronische ontstekingen

Negen signalen van kanker

1. gewichtsverlies, vermoeidheid, slecht uit zien
2. veranderingen bij plassen
3. verandering ontlasting
4. verdikking/knobbel in lichaam
5. blijvende heesheid of hoest, bloed ophoesten
6. slikklachten
7. moedervlekken en huidplekjes die veranderen
8. een plekje dat schilfert of bobbeltje op de huid
9. vrouw > ongewoon bloedverlies/afscheiding, man> pijn of verandering zaadballen 

Onderzoeken

• anamnese/lichamelijk onderzoek
• bloedonderzoek
• radiologische onderzoek (röntgen/ct/mri/echo)
• nuclaire onderzoek (PETscan/botscan)
• biopt afnemen (PA-diagnose)

TNM systeem

T = Tumor (T1-T4)

N = aan lymfekliermetastasen (N0- N2)

M = metastasen op afstand (M0- M1) 

Dit geeft het stadium van de ziekte aan.

Behandeling

• Curatief = genezend
• Palliatief = verlichtend
• adjuvant = aanvullend op curatief (bestraling na operatie)
  

Chemotherapie

Behandeling van kanker met cytostatica

Cytostatica zijn celdodende medicijnen

Bijwerkingen chemotherapie

• problemen spijsvertering: misselijkheid/braken/diarree/obstipatie/stomatitis
• dun of uitvallend haar
• vermoeidheid
• beenmergsupressie (tekort bloedcellen en bloedplaatjes)
• invloed op vruchtbaarheid
• huidveranderingen

Bestraling 

Delende cellen worden gedood.

Gericht op de tumor, die wordt kleiner of verdwijnt.

Bijwerkingen bestaling

Verzorgende aandachtspunten

Pijnbestrijding
ondersteuning bij voeding
zorg voor en na behandelingen

ondersteunen bij gevolgen van de behandelingen zoals:
kleine porties eten/pruik/zachte tandeborstel/prothese
Bescherming bij uitscheidingsproducten 
Psychische en sociale ondersteuning