Herhalen koolstofchemie regels

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Herhalen koolstofchemie regels

Alkanen

- Ketens van koolstof waar waterstoffen aan verbonden zijn

- Vanuit de covalentie regel 

C 4 binding

H 1 binding 

Algemene formule: C_nH_(2n+2)

Regel: alkanen zonder dubbele binding (=)

Aantal C's tellen

Geen dubbele binding 

+ aan

Homologe reeks --> elke keer CH₂ erbij

Vertakte alkanen

- Gaan 'splitsen' 

- Koolstofgroepen worden (ergens (in het midden)

 aan de keten) aan de keten geplakt

Systematische naamgeving met vertakking

Stap 1: Zoek de langste keten van aaneengesloten C atomen

Systematische naamgeving

Stap 1: Zoek de langste keten van aaneengesloten C atomen

Systematische naamgeving

Stap 1: Zoek de langste keten van aaneengesloten C atomen

Systematische naamgeving

Stap 2: Geef het molecuul de stam naam volgens het aantal C atomen in de langste keten

5 C = pent

geen dubbele binding

pentaan

Systematische naamgeving

Stap 3: kijk naar welke zijgroepen er aanwezig zijn en tel het aantal C's 

Systematische naamgeving

Stap 3: kijk naar welke zijgroepen er aanwezig zijn en tel het aantal C's 

Systematische naamgeving

Stap 4: Geef voor de zijgroepen het juiste voorvoegsel + uitgang -yl

(methyl) 

Plak vóór de stam

Dus: methylpentaan

Systematische naamgeving

Stap 5: Kijk hoe vaak een bepaalde zijgroep voorkomt 

(mono gebruiken we eigenlijk niet)

Systematische naamgeving

Stap 5: Kijk hoe vaak een bepaalde zijgroep voorkomt 

(mono gebruiken we eigenlijk niet)

Dus: dimethyl

Vóór de stam:

dimethylpentaan 

Probleem! Als ik aan jullie vraag teken dimethylpentaan. Komen er verschillende structuurformules

Systematische naamgeving

Stap 6: nummer de C atomen in de langste keten zo dat de zijgroepen een zo laag mogelijk getal

krijgen

 

Systematische naamgeving

Stap 7: zet de getallen op volgorde vóór de zijgroep/telwoord

- getallen scheid je met een ,

- Getallen en letters scheid je met -

Dus: 2,3-dimethylpentaan

 

2,3-dimethylpentaan

Je bent klaar :)

Isomeren = 1 molecuulformule, verschillende structuurformule

Door het vertakken kan 1 molecuulformule meerdere structuurformules hebben = isomeren

Bv: C₄H₁₀

Systematische naamgeving halogeenalkanen

halogenen (groep 17) 

Cl, I, F, Br

Zelfde stappenplan + regels

Dezelfde regels gelden als er halogenen aanzitten

Dezelfde regels gelden als er halogenen aanzitten

1-chloorpropaan

Als er meerdere groepen zijn: op alfabetische volgorde

Als er meerdere groepen zijn: op alfabetische volgorde

2-broom-1-chloor-propaan

Als er meerdere groepen zijn: op alfabetische volgorde

Let op telwoorden!

1-chloor-2,2-dibroompropaan

Regel: alkanen zonder dubbele binding (=)

Aantal C's tellen

Geen dubbele binding 

+ aan

Regel: alkenen met dubbele binding (=)

Aantal C's tellen

wel dubbele binding 

+ een

Eerst aantal C's tekenen, dan dubbele (of driedubbele binding) neerzetten, dan pas aanvullen met H's 

(je levert H's in voor dubbele binding)

Probleem bij buteen

Aangeven locatie

Zo laag mogelijk tellen. Niet de C's maar de bindingen (tussen de C's)

But-2-een en But-1-een

Als er maar 1 optie is hoef je de locatie niet aan te geven

Zoals etheen

Halogeen alkanen/alkenen/alkynen

we kunnen halogenen op de ketens zetten

naamgeving:

zelfde regels als je al geleerd hebt

alleen

naam halogeen voor de stam

Dezelfde regels gelden als er halogenen aanzitten

1-chloorpropaan

Als er meerdere groepen zijn: op alfabetische volgorde

Als er meerdere groepen zijn: op alfabetische volgorde

2-broom-1-chloor-propaan

OH groep

Regel: plek + ol aan het einde van de stam

propaan-1-ol

NH₂

.

Regel: plek + amine aan het einde van de stam

propaan-1-amine

Let op!

de H van OH en van NH2 MOET!!!! je wel tekenen

 

dit is fout

wat nou als er een OH en NH₂ inzitten?

tabel 66B

OH heeft meer recht op het achtervoegsel (blijft ol + zelfde regels)

 

NH₂ wordt amino ipv amine en komt voor de stam ipv er achter. 

bv:  2-aminohexaan-1-ol