H3 Spelling H1 09-05-2022

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Spelling H1

trema, apostrof, accent, cedille

Wat gaan we doen?

• H1 Spelling: samen startopdracht
• uitleg theorie
• zelfstandig werken online of boek H1 Spelling "trema, apostrof, accent, cedille"

doelen

• Ik weet wanneer ik trema's, apostrofs, accenten en cedilles moet gebruiken.

startopdracht 

Log in bij deze LessonUp met je laptop (die heb je ook nodig voor het maken van de overige opdrachten)

Maak twee correcte samenstellingen waarvan het eerste woord 'auto' is. De eerste samenstelling schrijf je met een koppelteken, de tweede zonder.

koppelteken (herhaling)

De meeste samenstellingen schrijf je aan elkaar:

kassameisje, wijkagent, politiebureau, schoolkantine

Bij een klinkerbotsing gebruik je een koppelteken:

auto-ongeluk, lente-ui, video-opname

trema

• om te voorkomen dat twee klinkers in één woord samen   worden uitgesproken: kopiëren (maar: gekopieerd), creëren,   beëindigen
• in sommige leenwoorden: fröbelen, conciërge 

Let op: in samenstellingen geen trema, maar een koppelteken

apostrof

• als weglatingsteken: 's nachts, 's morgens, Lars' scooter
• om uitspraakproblemen te voorkomen bij: ik hou van ys   baby's, Hanna's, accu's
• in verkleinwoorden en meervouden van cijfer- en letterwoorden: A4'tje, pc's, dvd'tje
• in verkleinwoorden op-y, voorafgegaan door een medeklinker: baby'tje

accenten

• accent aigu: logé, soirée, café
• accent grave: barrière, crèche, fin de siècle
• accent circonflexe: enquête, crêpe

om klemtoon aan te geven, accent aigu: dé manier om rijk te worden, een héél mooie auto

cedille

• het 'kronkeltje' onder de c: ç 
• zorgt ervoor dat de c als s klinkt voor een a, o of u: Curaçao, garçon
• in alle andere gevallen klinkt de c als k: caravan, decor

meer uitleg?

zie video-uitleg in de online omgeving

Aan de slag!

Alle opdrachten uit H1 Spelling "trema, apostrof, accent, cedille"

werkwoordspelling

Waarom doen we dit?

1) Werkwoorden kun je alleen maar goed spellen, als je weet met welke vorm      van het werkwoord je te maken hebt:

    fout:  dat gebeurd nooit                   goed:  dat gebeurt nooit

    fout:  dat is nog nooit gebeurt      goed:  dat is nog nooit gebeurd

2) Het is verplichte stof 

pv-tt-ev           ik-vorm 

De stam van een werkwoord is het werkwoord zonder -en aan het eind. 
Soms zijn de ik-vorm en de stam hetzelfde, maar vaak moet je de stam aanpassen om de ik-vorm goed te spellen.

werkwoord                 stam                   ik-vorm

lachen                           lach                     lach

lopen                             lop                        loop

zweven                         zwev                   zweef

reizen                            reiz                       reis

                        Let op bij s-z woorden en f-v woorden.

Wanneer gebruik je de ik-vorm?

• Als ik  het onderwerp is:                                                                                                                                  Ik loop door het bos.

                              Loop ik door het bos?

• Als je of jij  achter de pv staat:

                             Loop jij door het bos?

                             Krijg jij een ijsje?

• Bij de gebiedende wijs (bevel, let op uitroepteken)  

                             Kom hier!

                             Maak je huiswerk!

pv-tt-ev         hij-vorm

• De hij-vorm maak je door t achter het werkwoord te schrijven:

                  Hij loopt

                  Hij fietst

                  Hij slaapt

Wanneer gebruik je de hij-vorm?

• Als hij of zij  het onderwerp is:                                                                                                                    Hij loopt door het bos.
• Bij personen of dingen in het enkelvoud.

                              Het personeel ontvangt een bonus.

                              De stoel staat in de keuken.

• Als je of jij onderwerp is en voor de pv staat:

                             Jij verft de deur.

                             Je helpt mij goed vandaag.

werkwoorden op -d

Veel mensen maken fouten met werkwoorden met stam op -d.

•  Probleem 1: je hoort een t, maar schrijft een d:  ik word
• Probleem 2: de d blijft staan, ook als er t achter komt:  jij wordt

                  Bij twijfel, gebruik het werkwoord smurfen.

persoonsvorm tegenwoordige tijd meervoud

(pv-tt-mv)

• Heeft maar één vorm: de wij-vorm
• De wij-vorm maak je door het hele werkwoord te schrijven:

                  Wij lopen

                  Jullie fietsen

                  Zij rennen

Wanneer gebruik je de wij-vorm?

• Als wij, jullie of zij  het onderwerp is:                                                                                                         Wij klimmen in een boom. 

                               Jullie lopen door de stad.

                               Zij zwemmen in de rivier.

• Bij personen of dingen in het meervoud.

                              De leerlingen krijgen hun rapport.

                              De schoenen staan in de kast.

onregelmatige vormen

onregelmatige vormen

Het Nederlands heeft ook een aantal onregelmatige vormen. 

De ik-vorm, jij-vorm of hij-vorm wordt dan anders gespeld dan bij gewone werkwoorden.

zelfstandig werken

weektaak: 

Hoofdstuk 1 Spelling: opdracht 2t/m6

extra oefenen? -> online methode 'trainen'

doelen

• Ik weet wanneer ik trema's, apostrofs, accenten en cedilles moet gebruiken.
• Ik kan alle werkwoordsvormen herkennen en correct spellen.