foutieve beknopte bijzin

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Foutieve samentrekking 

Samentrekken (woorden weglaten) mag alleen in zinnen die verbonden zijn door de voegwoorden en en maar.

De volgende onderdelen moeten dan hetzelfde zijn:

  1. getal (enkelvoud/meervoud)

  2. betekenis (surfen op internet, surfen op water)

  3. grammaticale functie - onderwerp/lijdend voorwerp, enz.

Hoofdzin of bijzin?

Een zin kan enkelvoudig (één persoonsvorm) of samengesteld (meerdere persoonsvormen) zijn.  Als een zin samengesteld is, kan deze bestaan uit hoofdzinnen of een hoofdzin en een bijzin.

Hoe herken je een hoofdzin? De pv en het ow staan naast elkaar (er kan niets tussen).

Voorbeeld: Als ik nieuwe schoenen koop, wil ik ze meteen aan. 

Hoe herken je een bijzin? Je kunt nog iets tussen het ow en de pv zetten.

 Voorbeeld: Toen ik thuis kwam, stond mijn boze moeder me op te wachten.

Beknopte bijzin

Bij een beknopte bijzin ontbreken de persoonsvorm en het onderwerp. Er is wel een verzwegen onderwerp. Dat is eigenlijk een onderwerp dat niet genoemd wordt. Het verzwegen onderwerp moet hetzelfde zijn als het onderwerp van de hoofdzin, anders klopt de zin niet.

1. Wachtend op de bus, hielden ze elkaars hand vast. GOED (ze wachten)

2. Na koffie gedronken te hebben, reed de bus verder. FOUT (de bus drinkt geen koffie)

vervolg beknopte bijzin

Als een beknopte bijzin niet klopt (omdat het ow in de hoofd- en bijzin niet hetzelfde zijn), is er sprake van een foutieve beknopte bijzin.

Beknopte bijzin goed of fout?

Om vast te stellen of de beknopte bijzin goed of fout is, volg je 3 stappen.

1. noteer het ow van de hoofdzin
2. wat is het verzwegen ow van de bijzin?
3. hetzelfde? Zo niet, dan fout.

Op onze vakantiebestemming aangekomen, vielen de mussen van het dak.

1. goede beknopte bijzin
2. Foutieve beknopte bijzin

Liggend op zijn badmat las Achmed zijn dagblad.

1. goede beknopte bijzin
2. foutieve beknopte bijzin

Na een lange wandeling bleken de boeken niet aanwezig te zijn.

1. foutieve beknopte bijzin
2. goede beknopte bijzin

Bij school aangekomen, bleken zijn boeken nog thuis te liggen.

1. goede beknopte bijzin
2. Foutieve beknopte bijzin

Huppelend van blijdschap, kwam het meisje de klas binnen.

1. goede beknopte bijzin
2. Foutieve beknopte bijzin

Wachtend op het perron bleek de trein al vertrokken.

1. Beknopte bijzin
2. Foutieve beknopte bijzin

Al protesterend, nuttigden ze een maaltijd bij de Mac

1. dit is een goede beknopte bijzin
2. dit is geen beknopte bijzin
3. dit is een foutieve beknopte bijzin

Toen ik naar beneden ging, was het licht nog uit.

1. dit is een goede beknopte bijzin
2. dit is geen beknopte bijzin
3. dit is een foutieve beknopte bijzin

Huilend liep Valentijn het wiskundelokaal uit.

1. dit is een goede beknopte bijzin
2. dit is geen beknopte bijzin
3. dit is een foutieve beknopte bijzin

Eenmaal aangekomen op het perron bleek de trein niet te gaan.

1. Beknopte bijzin
2. Foutieve beknopte bijzin

De boeren waren aan het protesteren op het plein terwijl Hidde vanaf het balkon toekeek.

1. dit is een goede beknopte bijzin
2. dit is geen beknopte bijzin
3. dit is een foutieve beknopte bijzin

Na een poosje gewandeld te hebben, kwam de bus ons weer ophalen.

1. dubbelop
2. onjuiste samentrekking
3. foutieve beknopte bijzin

De jongen smeerde en boterham en hem daarna snel naar buiten.

1. foutieve samentrekking
2. foutief beknopte bijzin

De docent blies de ballon op en de kaars uit.

1. foutieve samentrekking (gramm. functie)
2. foutieve samentrekking (gramm. vorm/getal)
3. foutieve samentrekking (betekenisverschil)
4. goede samentrekking

De docent leidde het nieuwe onderwerp in en de leerlingen om de tuin.

1. foutieve samentrekking (gramm. functie)
2. foutieve samentrekking (gramm. vorm/getal)
3. foutieve samentrekking (betekenisverschil)
4. goede samentrekking

Hij werd niet goed en werd naar huis gebracht.

1. goede samentrekking
2. foutieve samentrekking

Wat heb je geleerd van deze les?