Les 3_begeleiden nieuwe medewerkers

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 3

Begeleiden van collega's en stagiaires 

Planning: 

-  LET OP: nieuwe studiewijzers (15 maart)

- Theorie

- Uitleg opdracht 

Leren op de werkplek 

- Formeel en informeel leren 

- aanleggen van verbindingen in de hersenen

Formeel doe je op school, nieuwe kennis en vaardigheden 

Informeel door dingen te doen en ergens naar te kijken 

Als je iets nieuw leert dan worden er verbindingen gelegd tussen de hersencellen, dit zijn eerst dunne verbindingen. Hoe meer je leert over dat onderdeel of hoe vaker je het doet, hoe steviger de verbindingen worden. 

Stagiaires

Leerproces 

Beinvloed door: 

- Stagiaire zelf

- Begeleider 

Een stagiaire doorloopt een leerproces. Denk aan je eerste stage terug en nu, dan heb jij ook een leerproces doorlopen. Maar ook toen je begon aan deze stage en je plek nu? 

Beinvloed door de stagiaire zelf, wat is zijn intelligentie, zijn interesse en eerder opgedane ervaring. Maar ook de begeleider: hoe begeleid deze? Legt hij alles uit? Kan hij de stagiaire motiveren? Weet hij hoe de stagiaire begeleidt wil worden. 

Ervaring

Wat is jullie ervaring als stagiaire wat betreft begeleiding? 

Hoe zou jij het zelf doen? 

Wat zou jij vanuit je eigen ervaring nooit doen bij een stagiaire? 

Is er wel eens aan jou gevraagd hoe jij de begeleiding zou willen? 

Begin van stage: 

Beroepshouding

Andere tijden dan ze gewend zijn 

Plekje in het team krijgen 

Tussendoor pauze houden 

Welke houding wordt er verwacht? Denk maar eens aan je eigen houding van toen en nu? Maar ook aan de kleding, wat trek je aan en vooral wat niet? 

Hoe moet je met telefoongebruik omgaan? 
Vroeg beginnen is echt wel anders dan om 9.00 uur met lessen beginnen. Of tot laat werken bij een avonddienst. Ook je plekje vinden in het team is aan het begin moeilijk, hoe stel je je hierbij op. 

Daarnaast is er minder tijd om een pauze te nemen. 

Aanpak: 

Hoe zouden jullie een stagiaire begeleiden? 

Door dingen te doen, leer je nieuwe dingen. Dat leren doet de stagiair het best door niet te veel en niet te weinig verantwoordelijkheid te dragen. Als werkbegeleider kijk je, samen met de stagiair, wat hij aankan. Je kijkt ook of dit past bij de fase van de opleiding. Doseren en afstemmen is effectiever dan iemand ‘in het diepe gooien’ of alles ‘voorkauwen’. Bij de stage stel je samen met de verantwoordelijkheden bij. Als de stage vordert, kan de stagiair steeds meer zelfstandig doen.

Leerstijlen van Kolb

De manier waarop iemand leert verschilt per persoon. De een leert het liefst door iets uit te proberen en te kijken wat het best werkt. Een ander zal het liefst eerst lezen wat de bedoeling is en de situatie bekijken voordat hij iets doet. Iedereen heeft een andere leerstijl of leervoorkeur.

Het is goed om als begeleider te weten welke leerstijl de voorkeur heeft bij de stagiaire, dan kan je hierop inspelen. Eén van de hulpmiddelen die je hiervoor in kan zetten zijn de leerstijlen van Kolb 

Methodisch begeleiden: 

- Doelgericht

Bewust 

- Procesmatig

- Systematisch 

Werkbegeleiding heeft een structuur of methode. Methodische begeleiding is:

doelgericht

Het begeleidingsproces richt zich op het behalen van leerdoelen. Het uiteindelijke doel van de stage is de stagiair te helpen om een voldoende te halen.

bewust

De begeleiding is op maat voor de stagiair en bewust gekozen. De werkbegeleider kijkt naar wat een stagiair nodig heeft en naar de situatie.

procesmatig

De stagiair doorloopt een leerproces tijdens de stage. Als werkbegeleider sluit je hierop aan. Je houdt het leerproces in de gaten en stuurt waar nodig bij. Mogelijk moet de stagiair zijn leerdoelen aanpassen.

systematisch

Bij het aanleren van nieuwe vaardigheden in de praktijk, werk je volgens vaste afspraken. De stagiair werkt stap voor stap naar meer zelfstandigheid. Verder zijn er afspraken over de werkbegeleiding, gesprekken en beoordeling.

Coachen van de stagiaire 

Coachen heeft als doel dat de stagiair zelf gaat ontdekken wat en hoe hij wil leren. De werkbegeleider als coach ondersteunt en stimuleert het leerproces van de stagiair. Bij coachen stel je vooral vragen. De vragen zijn erop gericht dat de stagiair zelf informatie gaat zoeken en initiatief neemt. De vragen gaan over een probleem waar de stagiair tegenaan loopt. Door vragen te stellen onderzoekt de stagiair het probleem. Daarna vraag je de stagiair naar mogelijke manieren van handelen en het vinden van een passende oplossing. De coach staat naast de stagiair, sluit aan op zijn mogelijkheden en geeft feedback.

Bij coachen leert de stagiair gebruik te maken van wat hij al kan en goed doet. Dit stimuleert en motiveert de stagiair om nieuwe dingen te leren.

Veilig leerklimaat 

Om te kunnen leren op de werkplek is een goed leerklimaat onmisbaar. Wanneer de stagiair ruimte krijgt om het vak te leren, gaat het leren op de werkplek beter. In een goed leerklimaat leert de stagiair het vak én heeft hij ruimte om te werken aan opdrachten.

Inwerken nieuwe collega's & stagiaires 

Inwerkprogramma 

- rondleiding afdeling 

- kennismaking met cliënten en medewerkers, 

- over de organisatie, diensten, werkwijze en overlegvormen.

Voor een nieuwe collega en stagiair, is de start op een nieuwe werkplek een spannende situatie. Om een veilige situatie te creëren wordt de nieuwe medewerker gekoppeld aan een werkbegeleider. De eerste fase is een kennismaking met de werkbegeleider en andere collega’s op de werkplek. Bij het inwerken krijgt de nieuwe medewerker veel informatie. Om alles te kunnen onthouden, wordt de informatie gedoseerd gegeven, maar moet de informatie wel volledig zijn. Een hulpmiddel hierbij is een inwerkprogramma. In het inwerkprogramma komt informatie over de volgende punten naar voren: rondleiding afdeling/instelling, kennismaking, cliënten, medewerkers, afdeling/instelling, organisatie, diensten, werkwijze en overlegvormen. Bij de inwerkfase hoort ook het voeren van een introductiegesprek. In dit introductiegesprek bespreek je wensen, voornemens, verwachtingen en de (begin)situatie van de nieuwe medewerker en werkbegeleider. Ook maak je samen afspraken voor de begeleiding tijdens de werk- en leerfase.

Feedback 

De stagiair heeft jouw feedback nodig om te kunnen leren en groeien in het vak. Positieve feedback om te weten waar hij goed in is en negatieve feedback om zijn leerpunten te kunnen ontdekken.

Feedback geven/ontvangen 

Wanneer je wordt aangesproken op je gedrag of je houding, krijg je feedback.

Positief of opbouwend 

Cruciaal is vertrouwen en respect 

Geven van feedback 

Feedback geven kan best lastig zijn. 

Er zijn regels en tips die je kunnen helpen (zie Boom)

Zorg voor een rustige omgeving waar je niet gestoord wordt.

Neem de tijd.

Geef geen feedback als anderen erbij zijn.

Informeer of de ander ervoor openstaat, kies het juiste moment.

Spreek in de ik-vorm: het is jouw mening, anderen kunnen anders denken.

Beschrijf concreet gedrag: ‘Ik zag, hoorde, voelde…’, geef nooit via iemand anders feedback.

Richt je alleen op veranderbaar gedrag.

Speel niet op de persoon.

Wees eerlijk en niet emotioneel.

Geef aan welk effect het gedrag op jou heeft; begin positief.

Ga na of de ander je begrijpt.

Vertel wat jij anders zou willen, probeer afspraken te maken.

Ontvangen van feedback

Feedback krijgen voelt niet altijd als prettig. De volgende tips en regels kunnen je helpen om beter met feedback om te gaan. 

Staan ook op Boom 

Feedback krijgen is een cadeautje, zeggen sommige mensen. Toch voelt dat niet altijd zo. Ook voor het ontvangen van feedback zijn regels en tips die je kunnen helpen:

Vat wat je hoort niet op als een persoonlijke aanval; zie het als een mogelijkheid om te leren.

Luister goed en ga niet in de verdediging; je hoeft het niet eens te zijn met de ander.

Sta open voor de ander: stel open vragen, neem de tijd.

Luister goed, zorgvuldig en actief (LSD=luisteren, samenvatten, doorvragen).

Controleer of je de ander begrijpt.

Vertel eerlijk hoe je de feedback ervaart.

Vertel wat je wel of niet gaat veranderen en waarom; maak afspraken.

Bedank de ander voor zijn feedback.

360 graden feedback 

Je kunt ook andere disciplines om feedback vragen, als stagiair of werkbegeleider. 

Iemand met wie de stagiair regelmatig samenwerkt of contact heeft.

Tip: doe dit ook bij je casuïstieken voor je CGI 

Opdracht uitleggen

Boom opdrachten 

- 8

- 9

- 12

- 15

- 19

- 21

- 23