5.3 erfelijkheid en herhaling 5.2

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

herhaling 5.2

gen/allel

genexpressie 

chromosomenpaar 

autosomen/geslachtschromosomen

diploïd

haploïd

autosomen - geslachtschromosomen

genexpressie

- alle lichaamscellen: chromosomen met dezelfde genen

- genexpressie: aan/uit van genen

-bijv. gen voor eiwitten voor de productie van gal staat in de lever aan en in de huidcel uit!

erfelijke eigenschap

variatie gen op homoloog chromosoom

gen in haploïde cel

diploïd

haploïd

mitose

meiose

chromosomenpaar

gen

allel

homoloog

celdeling 

2n-> 2n

reductiedeling 

2n -> n

5.3 geslachtelijke voortplanting

5.3 geslachtelijke voortplanting

leerdoelen:

- homozygoot/heterozygoot

- gensymbolen

- geslachtelijke/ongeslachtelijke voortplanting

- tweelingen

Geslachtelijke voortplanting

• Het ontstaan van een nieuw organisme door het versmelten van twee geslachtscellen
• genotype degeslachtscellen is toeval
• er ontstaat variatie in de genotypen van de nakomelingen

homozygoot/heterozygoot

homozygoot:
2 gelijke allelen

heterozygoot:

2 verschillende allelen

Homozygoot en heterozygoot

Ongeslachtelijke voortplanting

• Sommige organismen (bijv. planten) kunnen zich ongeslachtelijk voortplanten.

* Er versmelten dan geen geslachtscellen

* Het genotype van de nakomelingen is dan gelijk aan dat van de ouder

Wanneer is een genenpaar homozygoot?

1. Wanneer het 2 verschillende allelen bevat
2. Wanneer het 2 dezelfde allelen bevat

Iemand heeft in een chromosomenpaar één allel voor bruin haar en één allel voor blond haar. Haar fenotype is bruin haar. Wat is haar genotype?

1. Homozygoot
2. Heterozygoot

Hoe ontstaan een twee-eiige tweeling?

1. Een eicel die zich later splitst
2. Twee eicellen die allebei bevrucht worden
3. Een eicel die door twee zaadcellen bevrucht wordt
4. Twee eicellen die door hetzelfde zaadcel worden bevrucht

Een eeneiige tweeling lijkt veel op elkaar omdat?

1. Een eeneiige tweeling heeft hetzelfde genotype en fenotype
2. Een eeneiige tweeling heeft hetzelfde genotype maar niet hetzelfde fenotype.
3. een eeneiige tweeling heeft niet hetzelfde genotype en niet hetzelfde fenotype

Als een tweeling een jongen en een meisje zijn dan zijn ze.......

1. eeneiig
2. twee-eiig

Hoe ontstaan een twee-eiige tweeling?

1. Een eicel die zich later splitst
2. Twee eicellen die allebei bevrucht worden
3. Een eicel die door twee zaadcellen bevrucht wordt
4. Twee eicellen die door hetzelfde zaadcel worden bevrucht

Siameese tweelingen
zijn ...

1. altijd twee-eiig
2. meisjes altijd twee-eiig
3. altijd eeneiig
4. jongens altijd twee-eiig

Maak opdracht 7, 8 en 9