2.3 Globalisering tot 1980

2.3 Globalisering tot 1980




H2 Globalisering
Domein: Wereld
VWO 5
1 / 11
next
Slide 1: Slide
AardrijkskundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 5

This lesson contains 11 slides, with text slides.

time-iconLesson duration is: 50 min

Items in this lesson

2.3 Globalisering tot 1980




H2 Globalisering
Domein: Wereld
VWO 5

Slide 1 - Slide

Leerdoelen
Ik kan:
  • Uitleggen welke rol hegemoniale staten hebben gespeeld in de globalisering van de wereld vanaf de koloniale tijd.
  • Het verband beschrijven tussen het centrum-periferiemodel en het koloniale verleden.

Slide 2 - Slide

Welk land was de eerste hegemoniale staat (sinds de koloniale tijd)?

Slide 3 - Slide

Hegemoniale staten
  1. Portugal/Spanje
  2. Nederland 
  3. Engeland
  4. VS (sinds WOII)

Portugal was de eerste wereldleider, mede dankzij de gunstige geografische ligging.

Met het Verdrag van Tordesillas (1494) verwierf het land het recht van handel en bezig over alle gebieden ten oosten van 48°WL.

Slide 4 - Slide

Van handelspost tot kolonie
Kolonialisme tot ong. 1660 kende 2 typen kolonies:
  • Exploitatiekolonie: Een exploitatiekolonie leverde grondstoffen en werd later ook afzetmarkt voor producten uit het moederland. Vb: Ghana, Brazilië, Suriname (periferie)
  • Vestigingskolonie: Een vestigingskolonie werd door kolonisten gezien als nieuw vaderland (europeanisering). Vb: VS / Australië (centrum)

  • Na dekolonisatie blijft deze verhouding bestaan.

Slide 5 - Slide

In de koloniale periode werd de basis gelegd voor de huidige centrum-periferieverhoudingen.

Slide 6 - Slide

Verenigd Koninkrijk
In 1666 neemt het Verenigd Koninkrijk de rol van hegemoniale staat over (tot 1920) vooral door de Industriële Revolutie (1750):

  1. Vraag naar grondstoffen en afzetgebieden neemt toe, VK=arm aan grondstoffen.
  2. Verbetering van transport (stoomtrein/-boot, telegraaf) nam de  reikwijdte toe.

Slide 7 - Slide

Imperialisme
(1800 - 1950)
Het imperialisme (industrieel kolonialisme) is de fase waarin Europese moederlanden koloniën stichtten die ze zelf bestuurden, met als doel de aanvoer van grondstoffen veilig te stellen en een afzetmarkt voor hun industriële eindproducten te vormen.

Slide 8 - Slide

De Nieuwe Wereld aan de macht
De opkomst van de V.S. als hegemoniale macht versneld door:

  • Afloop WOII (Europa in puin, Marshallplan).
  • Dekolonisatie; Europese grootmachten verliezen hun invloed in de wereld
  • Val van de Sovjet Unie; einde Koude Oorlog

  • Wat is een belangrijk verschil tussen vroegere hegemoniale staten en de V.S.?
  • V.S. verovert geen gebieden, maar probeert ze te controleren.

Slide 9 - Slide

Dekolonisatie van het onderwijs
Blader eens door het boek en lees wat teksten behorende bij de sociaal geografische hoofdstukken. Vind je stukken tekst die nog duiden op het gevoel van westerse superioriteit? Hoe zou je het anders kunnen opschrijven?

Slide 10 - Slide

Aan de slag

Maak de opdrachten 1, 2 en 4.

Slide 11 - Slide