Ontwikkeling van het globaliseringsproces

4.5 De ontwikkeling van het globaliseringsproces

Herhaling Domein Wereld
Stof 5v (par. 7, 8 en 9)
1 / 39
next
Slide 1: Slide
AardrijkskundeMiddelbare schoolvwoLeerjaar 6

This lesson contains 39 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.

time-iconLesson duration is: 50 min

Items in this lesson

4.5 De ontwikkeling van het globaliseringsproces

Herhaling Domein Wereld
Stof 5v (par. 7, 8 en 9)

Slide 1 - Slide

1.7 Globalisering tot 1980
Leerdoelen:
  • Je kunt uitleggen welke rol hegemoniale staten hebben gespeeld in de globalisering van de wereld vanaf de koloniale tijd.
  • Je kunt het verband beschrijven tussen het centrum-periferiemodel en het koloniale verleden.

Slide 2 - Slide

Hegemoniale Staat
Land dat de wereld domineert op economisch, militair, financieel en cultureel gebied. 

Slide 3 - Slide

Hegemoniale staten
  1. Portugal/Spanje
  2. Nederland 
  3. Engeland
  4. VS (sinds WOII)

Bestudeer bron 42 in je boek goed. In de komende slides worden de karakteristieken van het kolonialisme chronologisch uitgelegd. Start bij Portugal/Nederland, naar UK, naar VS uiteindelijk.

Slide 4 - Slide

In welke volgorde waren onderstaande landen hegemoniale staten?

Engeland
Nederland
Verenigde Staten
Portugal/Spanje

Slide 5 - Drag question

Dit is het centrum-periferiemodel zoals je het hebt geleerd in de 4e klas. Het komt voort uit het kolonialisme.

Slide 6 - Slide

Van kolonialisme naar globalisering
Kolonialisme tot ong. 1660 kende 2 typen kolonies:
- Exploitatiekolonie
Een exploitatiekolonie leverde grondstoffen en werd later ook afzetmarkt voor producten uit het moederland.
--> Ghana, Brazilie, Suriname --> periferie

- Vestigingskolonie
Een vestigingskolonie werd door kolonisten gezien als nieuw vaderland.
--> VS / Australië --> Centrum

(exploiteren: iets beheren zodat er geld wordt verdiend)
Na dekolonisatie blijft deze verhouding bestaan!

Slide 7 - Slide

Industrieel kolonialisme
(1800 - 1950)
Het industrieel kolonialisme (oftewel imperialisme) is de fase waarin Europese moederlanden koloniën stichtten die ze zelf bestuurden, met als doel de aanvoer van grondstoffen veilig te stellen en een afzetmarkt voor hun industriële eindproducten te vormen.

Slide 8 - Slide

De VS als opkomende wereldmacht door...

  • Afloop WOII; Europa verwoest
  • Dekolonisatie; Europese grootmachten verliezen hun invloed in de wereld
  • Val van de Sovjet Unie; einde Koude Oorlog


Slide 9 - Slide

Dekolonisatie
De oude kolonies herken je onder andere aan de officiële landstalen van de voormalige kolonies

Slide 10 - Slide

eerder











later
economisch                      politiek
hegemoniale staten
eerste staten in Europa
onafhankelijkheid V.S.
dekolonisatie Afrikaanse landen
multinationale ondernemingen
einde planeconomie 
start industrialisatie
imperialisme
 vestigings-koloniën
handels-
kolonialisme

Slide 11 - Drag question

Op basis van economische groei, zou China een logische opvolger zijn van de VS als hegemoniale staat. Denk jij dat China deze positie zal krijgen in de wereld? Leg uit waarom wel of niet.

Slide 12 - Open question

Na 1980/1990
leerdoelen:
  • Je weet waarom het merendeel van de handels- en investeringsstromen zich afspeelt binnen en tussen het triadisch netwerk.
  • Je begrijpt dat door verandering van de internationale arbeidsverdeling ook de positie van landen in het wereldsysteem verandert.
  • Je begrijpt dat globalisering leidt tot eenwording en verbrokkeling en ook tot vergroting van de sociale en regionale ongelijkheid.
  • Je begrijpt welke factoren verklaren waarom de internationale handels- en kapitaalstromen vooral verlopen binnen en tussen de leden van de triade.



Slide 13 - Slide

Slide 14 - Slide

TIJDLIJN globalisering
va. 1975:
Steeds meer multinationale ondernemingen (MNO's)
va. 1980:
1. Productie wordt verplaatst naar arme landen (nieuwe int. arbeidsverdeling)
2. Welvaart verschuift in wereldsysteem (meer welvaart naar semi-periferie)

1990:
Handelsbelemmeringen vallen weg:
- EU
- China en India openen grenzen
Steeds meer verbondenheid, door:
1. Transport
2. Communicatie

Slide 15 - Slide

Ruimtelijke gevolgen
  1. Nieuwe internationale arbeidsverdeling
  2. Nieuwe afzetmarkten
  3. Van uitschuiven naar doorschuiven* ->
  4. Corebusiness voor MNO's -> onderaannemers
  5. Gebieden van elkaar afhankelijk (bv. olieprijzen Midden-Oosten)
  6. Verbrokkeling in de wereld: fast world/ slow world*
uitschuiven = een bedrijf verplaatst een deel van de productieketen of bedrijfsfuncties naar een land met lagere lonen
doorschuiven = dit proces wordt herhaald, waarbij een bedrijf continue op zoek blijft naar de makkelijkste productieomstandigheden

Slide 16 - Slide

Slide 17 - Slide

Slide 18 - Slide

Bestudeer deze kaart:
- Welk gegeven uit de kaart en legenda gebruik je om de triade te herkennen?
- Hoe is de binnen- en buitenlandse export verdeeld in de triade regio's?
- Hoe is de binnen- en buitenlandse export verdeeld in de 'slow world'?

Slide 19 - Slide

Slide 20 - Slide

Na 1980/1990
Ruimtelijke gevolgen:
  • Uitschuiving -> nieuwe internationale arbeidsverdeling
  • Nieuwe afzetmarkten
  • Doorschuiving (EPZ's)
  • Fast en slow world -> Fragmentarische mondernisering

Slide 21 - Slide

Globalisering in de toekomst
Global Shift

Gevolgen:
1. economisch: wereldorde verandert, arbeidsmarkten wereldwijd verbonden
2. politiek: machtscentrum verschuift naar Oost en Zuid-Azië
3. Geografisch: Nieuwe wereldkaart

Slide 22 - Slide

Slide 23 - Slide

Slide 24 - Slide

Slide 25 - Slide

Slide 26 - Slide

Sleep de juiste tijden naar de passende machtsverdeling
Hegemoniale machtsverdeling
Bipolaire machtsverdeling
Multipolaire machtsverdeling
WOII tot 1990
Huidig
Toekomst?

Slide 27 - Drag question

Slide 28 - Slide

Slide 29 - Slide

Slide 30 - Slide

Slide 31 - Slide

Slide 32 - Video

Slide 33 - Slide

Bestudeer de kaart op de vorige pagina.
OMSCHRIJF het spreidingspatroon van het BRP/hoofd in China?

Slide 34 - Open question

Slide 35 - Slide

VERKLAAR het spreidingspatroon van het BRP/hoofd en buitenlandse investeringen. Geef een verklaring op nationaal- en op mondiaal schaalniveau

Slide 36 - Open question

Slide 37 - Slide

VERKLAAR het patroon van de groei van het BRP/hoofd in China. Gebruik in je verklaring een argument op nationaal en op mondiaal schaalniveau

Slide 38 - Open question

Slide 39 - Slide