(2M) H5 een land met veel water paragraaf 1 deel 2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Planning:

• Nakijken
  

• Introductie
• Uitleg: paragraaf 1 H5
  
• maken opdracht 4 t/m 7
• nabespreken paragraaf 1
• afsluiting

aan het einde van de les kan/weet je:

• uitleggen hoe de rivieren het Nederlandse landschap hebben opgebouwd.
• uitleggen hoe de zee het Nederlandse landschap heeft opgebouwd.
• uitleggen hoe veen het Nederlandse landschap heeft opgebouwd.
• op welke plekken de eerste mensen in Nederland gingen wonen en waarom daar.

nakijken

0

uitleg/aantekeningen

Oeverwallen

• Toen er nog geen dijken in Nederland waren, overstroomde het rivierwater en het land regelmatig.
  

• In het overstroomde gebied ging het water nog langzamer stromen. Dicht langs de oever van de rivier werd daardoor zand neergelegd. --> Oeverwallen.

Komgronden

• Verder weg van de rivier, waar het water nog langzamer stroomde, zakten ook de heel kleine kleideeltjes naar de bodem. 

• Klei droogt heel langzaam op. Daardoor komen de deeltjes dichter bij elkaar te zitten en zakt het oppervlak nog heel lang in. Dat heet inklinken. 

• De laaggelegen ingeklonken stukken van het rivierengebied heten komgronden.
  

Delta

• Door al dat neergelegde zand raakten rivieren soms verstopt, waardoor het water een nieuwe weg naar zee zocht. 
  

• Zo’n vertakt laatste stuk van een rivier heet een delta.
  

IJstijden

► In de ijstijden was het veel kouder dan nu. 

• In de winter: alles was bevroren en voerden de rivieren geen water af. 
  

• In de zomer was de waterafvoer juist hoog. De sterk stromende rivieren brachten daarom in de zomer veel zand mee. 
  

• De wind en de zee verplaatsten dat zand weer verder.
  

Duinen

• Aan het eind van de ijstijd smolt dat landijs en daardoor steeg de zeespiegel snel. 

• Wind, golven en eb en vloed verplaatsten het zand dat de rivieren hadden meegebracht, langs de grens van land en zee. 

• Zo ontstonden eilanden met strand en duinen voor de kust.
  

Veen

► Na de ijstijd steeg de zeespiegel steeds langzamer. Maar de rivieren voerden nog wel steeds zand aan. Daardoor konden de duinen breder en hoger worden. 

• Het zoute zeewater kon daardoor het gebied achter de duinen niet meer goed bereiken.

• De rivieren konden dat wel. Daardoor ontstonden daar grote zoetwatermoerassen met waterplanten en riet. Omdat de plantenresten onder water lagen, konden ze niet verrotten.

• Er ontstond daardoor een dikke laag veen. 
  

zelfstandig werken

lezen paragraaf 1 H5 wind en zee + moeras en veen
maken opdracht 4 t/m 7
gebruik hierbij:

• tekstboek blz. 72/73
• werkboek blz. 93/94/95/96

stoplicht: Rood = stil lezen en werken. Oranje = fluisteren als je wilt overleggen. Groen = normaal praat niveau met werken

herhalen/nabespreken

Wat wordt waar afgezet door de rivier?

Klei

Zand

Komgrond

Oeverwal

Vul in wat op de lege plaatsen in de zin hoort te staan: 'Oeverwallen bestaan uit (1) en komgronden bestaan uit (2)

1. (1) klei (2) grind
2. (1) zand(2) klei
3. (1)klei (2) zand
4. (1) grind (2) zand

Exit Ticket
Hoe goed heb je de les begrepen?

😒🙁😐🙂😃

vandaag heb ik geleerd:

vandaag vind ik nog moeilijk: