Kritische pedagogiek

Kritische reflectie

Paulo Freire

Recife, Brazilië (1921-1997) 

studie: rechten, filosofie en taalpsychologie

Pedagogie van de onderdrukten (1970, Nederlandse editie: 1972)

Alfabetisering

- Analfabetisme is het gevolg van onderdrukking

- grondlegger alfabetisering Brazilië,

- een eerste noodzakelijk stap om de onderdrukte klasse een stem te geven

- leren is meer dan een individuele activiteit: het is diep sociaal en heeft ingrijpende effecten op de maatschappelijke verhoudingen.

- bewustwording van maatschappelijke verhoudingen

Taalverwerving, bewustwording en revolutie

Banking model van onderwijs

kritische pedagogiek

1. Dialogisch onderwijs

- gelijkwaardigheid tussen leraar en leerling

- gezamenlijk komen zij tot meer inzicht

2. Bewustwording (conscientização)

4. Praxis

DIALOGISCH LEREN

Gelijkwaardigheid tussen leerlingen en leraar. Ieder brengt in wat hij weet om in gezamenlijkheid tot meer inzicht te komen.

De leerling brengt zijn eigen leefwereld, zijn eigen ervaring en realiteit in en de leraar biedt zijn inzichten in maatschappelijke structuren en bruikbare hulpmiddelen als lezen en schrijven aan, voorzover de de leerling helpen zijn eigen ervaringen te verdiepen en zijn mogelijkheden te vergroten.

invloed Freire

- dialogisch leren

rol van docent 

aanbodgedreven kennisverschaffer ==> coachende rol waarin kennis aan de orde komt als het helpt in de oplossing van vraagstukken in de praktijk van de deelnemer

verouderd

leren als sociale activiteit die bijdraagt aan emancipatie en revolutie

politisering van de vraagstukken van onze tijd is nodig

Waarom?

om de individueel gemaakte en gevoelde ervaringen weer te kunnen zien in hun maatschappelijke context. Alleen door weer te ervaren dat we altijd onderdeel zijn van grotere gehelen en dat veel van de oplossingen ook daar gezocht moeten worden. Dat maakt Freire van 1970 actueel

Discussie: Chat GPT in het onderwijs door de ogen van Paulo Freire

- onderwijs is niet neutraal (er zit een ideologie onder)

- belang van dialogisch leren

- belang van strijd tegen sociale ongelijkheid

- combinatie van actie en reflectie

(alleen actie: handelen zonder na te denken, alleen reflectie verwordt tot bla bla)

Kritische pedagogiek 

is een benadering van onderwijs die zich richt op het bevrijden van onderdrukte groepen door middel van kritisch denken en bewustwording. Het moedigt studenten aan om de sociale, politieke en economische structuren die hun leven beïnvloeden te analyseren en te bekritiseren. Het doel is om studenten te empoweren om actie te ondernemen en verandering teweeg te brengen in hun eigen leven en in de samenleving.

Belangrijke kenmerken van kritische pedagogiek zijn:

Dialoog en samenwerking: Onderwijs wordt gezien als een gezamenlijke zoektocht naar kennis, waarbij zowel leraren als studenten van elkaar leren.

Bewustwording (conscientização): Het proces waarbij mensen zich bewust worden van de onderdrukkende structuren in hun leven.

Praxis: De combinatie van reflectie en actie om sociale verandering te bevorderen.