Lesweek 1: anatomie en fysiologie

• Zadelpassen
• HBO
• Studiejaar 1

Anatomie en fysiologie paard

Equine Saddlefitting Specialists - Merel Diederen 

Introductie

- humaan fysiotherapeut 

- dierenfysiotherapeut

- chiropractor voor paarden 

- doelstelling opleiding ESS

Inhoud

- functionele anatomie 

De bouw en structuur van het paardenlichaam

- fysiologie

De functie van verschillende anatomische structuren

Gericht op het bewegingsapparaat: 

Geheel van botten, gewrichten, banden, pezen, skeletspieren en motorische zenuwen die voor de beweging zorgen 

Leerdoelen

  - de belangrijkste botten en spieren kunnen benoemen en duiden

'door het velletje heen kunnen kijken'

  - gebruik van de juiste terminologie

  - de functie van spieren, pezen en ligamenten kunnen omschrijven         

  - kennis kunnen toepassen in je vak als zadelpasser 

Waarom is het belangrijk om als zadelpasser anatomische kennis te hebben?

Bewegingsapparaat

Fysiologie: skelet

Functies: 

- stevigheid (positie kunnen bewaren en veranderen, ondanks de zwaartekracht)

- aanhechting en hefboomwerking spieren

- bescherming inwendige organen

- productie van bloedcellen (beenmerg)

- opslag van stoffen (calcium, fosfor, vet)

Fysiologie: gewrichten

- opbouw gewricht 

- ligamenten

- andere structuren: discus, meniscus, slijmbeurs

- vorm bepaalt functie! 

Fysiologie: musculatuur

Functie: 

- positie skelet veranderen 

- positie skelet handhaven

- (interne functies)

- (warmte vasthouden)

Dwarsgestreept spierweefsel, omringd door bindweefsel

Spiervezels zorgen voor contractie (concentrisch/excentrisch/isometrisch

Peesweefsel: 

- voortzetting van spierbindweefsel richting skelet

- zorgen via aanhechting bot voor overdracht van spierkracht op botweefsel

Ligging bepaalt functie!

Fysiologie: zenuwstelsel

Netwerk van neuronen

Centraal vs perifeer 

Sensorisch vs motorisch 

Functie: 

- coördinatie alle handelingen

- ontvangen en verwerken van zintuiglijke prikkels 

- aansturen van spieren

Fysiologie: fascie

Complex netwerk van elastisch bindweefsel welke alle lichaamsstructuren met elkaar verbindt. 

Functies: 

- verbindende factor, houdt alles 'op zijn plek'

- grootste zintuig van het lichaam

- bevat lymfevaten, bloedvaten en zenuwbanen

- kan actief samentrekken, ondersteunt spierfunctie 

Fysiologie: huid

Grootste orgaan van het paard, kan tot 10 m2 groot zijn

Functies:

- bescherming tegen invloeden van buitenaf (trauma, bacteriën, virussen)

- temperatuurregulatie 

- belangrijk zintuig (tast, temperatuur, pijn)

Anatomie: skelet

+/- 205 botten

nagenoeg gelijk aan skelet humaan, belangrijkste verschil: geen sleutelbeen 

Anatomie: wervelkolom

- 7 cervicale (hals) wervels

- 18 thoracale (borst)wervels

- 6 lumbale (lenden)wervels 

- 5 sacrale (heiligbeen)wervels

- 15-20 caudale (staart)wervels

(36 ribben en sternum (borstbeen)

Anatomische variaties 

Anatomie: ligamenten

Anatomie: musculatuur 

+/- 500 spieren 

Wat is relevant als zadelpasser? 

      M. brachiocephalicus

M. trapezius                                                                                                               

Latissimus dorsi                                    Pectoralis

M. latissimus dorsi                           M. pectoralis

Spinalis

M. spinalis                                                M. iliocostalis

M. longissimus

M. gluteus medius 

Bronnen

- The horse anatomy workbook - Maggie raynor

- ABC of the horse atlas - Pauli Grönberg

- Atlas of the equine musculoskeletal system - MVDR. Ivana Ruddock-Lange

- physical therapy and massage for the horse - Jean-Marie Denoix et Jean-Pierre Pailloux

Tip anatomie app: 3D horse anatomy

Interactieve groepsopdracht

Welke structuren worden beïnvloed door het zadel? 

Wat waren de eye-openers van vanavond?

Afsluiting

Take-home messages:

- veel 'taaie' stof, wel belangrijk als basis!

- doel is 'door het vel heen kunnen kijken'

- van vorm naar functie! wat betekent dit in het paardenlichaam, wat betekent het voor mij als zadelpasser? 

Huiswerkopdrachten: anatomie in vivo

Volgende week: biomechanica paard