11.1 Veranderingen in het vormingsvraagstuk

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

11 Veranderingen in het vormingsvraagstuk

Leerdoelen

De volgende vragen staan in dit hoofdstuk centraal:

• Waarom is de ontwikkeling van een identiteit veranderd in de afgelopen decennia?
• Hoe werd vroeger en hoe wordt nu de identiteit van mensen gevormd?
• Welke overeenkomsten zijn er tussen de vorming in de jaren ‘60 en nu?

11.1 Casus: protestgeneratie

In de jaren ‘60 en ‘70 ontstonden er in Nederland allerlei jeugdculturen. Dit was het gevolg van 

de toegenomen welvaart (jongeren konden langer jong zijn en hoefden niet op hun 14e te gaan werken)

Twee jongerenculturen die in de jaren ‘60 opkwamen waren de hippies en de provo’s.

Vooral de provo’s kregen ook internationaal veel aandacht. Ze accepteerden het gezag van de overheid niet (anarchisme) en protesteerden tegen de overheid met allerlei ludieke acties. 

Democratisering

Het proces van verandering van de machts- en gezagsverhoudingen door een grotere inspraak en medezeggenschap van degenen met minder macht. 

Institutionalisering

Het proces waarbij een complex van waarden en min of meer geformaliseerde regels vastgelegd wordt in standaard gedragspatronen, die het gedrag van mensen en hun onderlinge relaties reguleren. Het proces van institutionalisering vond bijvoorbeeld plaats bij het ontstaan en de verdere uitbouw van de verzorgingsstaat. 

Gezag

macht die als legitiem beschouwd wordt. 

Na de provo’s ontstonden andere jongerenculturen als de Dolle Mina’s. De Dolle Mina’s kwamen op voor gelijke rechten van de vrouw en kwamen dus op voor gelijkere verhoudingen.  

Al deze jongerenculturen hadden gemeen dat ze zich afzetten tegen de dominante cultuur van de jaren ‘50. 

Daarom waren het tegenculturen. 

Jongeren zetten zich af tegen hun ouders, tegen hun manier van leven, tegen hun moraal. De socialisatie door ouders werd langzaamaan zwakker, terwijl de socialiserende invloed van vrienden en de opkomende media steeds groter werd. 

Verhouding

de wijze waarop mensen zich van elkaar onderscheiden en tot elkaar verhouden én de manier waarop samenlevingen in sociale zin vorm geven aan deze verschillen.

Cultuur

het geheel van waarden, voorstellingen, uitdrukkingsvormen, opvattingen en normen die mensen als lid van een groep of samenleving hebben verworven

Socialisatie

Het proces van overdracht en verwerving van de cultuur van de groep(en) en de samenleving waar mensen toe behoren. Het proces bestaat uit opvoeding, opleiding en andere vormen van omgang met anderen. 

Nog steeds zetten jongeren zich vaak af tegen hun ouders in de puberteit, maar dat gebeurt lang niet meer zo heftig als in de jaren ‘60. Hoe dat dat komt, wordt in par. 11.5 behandeld.

Dolle Mina’

1. Tegencultuur
2. Subcultuur
3. Dominante cultuur

Van wie is de naam Dolle Mina afgeleid?

1. Dolle mies
2. Wilhelmina van Oranje
3. Wilhelmina Drucker
4. Wilhelmina Jacobs

Dit is een typische:

1. Nozem
2. Provo
3. Hippie
4. Gangster

Provo was:

1. een beweging van het proletariaat
2. een politieke provinciale partij
3. een beweging in NL van uitdagende jongeren

Hoe wilde de groep provo hun doel bereiken

1. Met humor
2. Met vrede
3. Met geweld
4. Met overleg

Maak vragen bij 11.1 Casus!