3.5 immuunsysteem

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2,3

3.5 immuunsysteem

Leerdoelen

• Je kunt de rol van witte bloedcellen bij het immuunsysteem uitleggen 
• Je kunt beschrijven op welke manieren immuniteit kan ontstaan en hoe het werkt
• Je kunt uitleggen hoe een allergische reactie ontstaat. 

Ziekteverwekkers

• Kunnen verschillende ziektes veroorzaken, 4 soorten: bacteriën, schimmels, virussen, parasieten
• Verspreiding via: de lucht, oppervlakten, lichamelijk contact, voedsel, wonden ect. 

Lichaamsvreemde stoffen

Ziekteverwekkers zijn lichaamsvreemde stoffen. Stoffen die niet in het lichaam thuishoren en 'vreemd' zijn. 

Wanneer lichaamsvreemde stoffen binnendringen en ongeremd gaan delen is er sprake van een infectie.

Afweer

Verdediging van het lichaam tegen lichaamsvreemde stoffen. 

Welke vormen van afweer zijn er? 

1. Eerste linie > barrières 
2. tweede linie > aangeboren afweer
3. derde linie > specifieke afweer

 

Barrières voor ziekteverwekkers

Huid                           slijmvliezen               Maag                 

Eerste linie

Huid voorkomt dat ziekteverwekkers  binnen dringen.

Slijmvliezen (neus, mond, luchtpijp, darmen, urinebuis, vagina) vangen ziekteverwekkers en houden ze tegen. 

Trilharen in luchtwegen voeren slijm met ziekteverwekkes af-> slokdarm

In je maag zit zoutzuur om organismen te doden.

Aanval

Als er toch een virus of bacterie langs de eerste linie komt . 

ontstaat er een infectie. >> 

Het immuunsysteem moet worden wordt geactiveerd. 

Welke cellen spelen hierbij een belangrijke rol? 

Ziekteverwekkers herkennen

• Elke cel heeft eiwitten aan buitenkant van de cel > herkenningspunten
• Lichaamsvreemde stoffen bevatten vreemde eiwitten > antigenen
• Witte bloedcellen weten welke antigenen in je lichaam thuishoren en  herkennen vreemde antigenen 
• Witte bloedcel geeft signaal >> en

        immuunsysteem wordt actief

Immuunsysteem in zijn werk

2e linie Aangeboren afweer: 

Speciale witte bloedcellen kunnen ziekteverwekkers opnemen en vernietigen > vreetcellen

Immuunsysteem in zijn werk

3e linie specieke afweer: 

Speciale witte bloedcellen kunnen specifieke ziekteverwekkers onschadelijk maken met antistoffen

Antistoffen zijn eiwitten die binden aan de antigenen 

Specifieke afweer

Antistoffen zijn specifiek voor bepaalde antigenen, ze werken niet op andere antigenen

Voor elke lichaamsvreemde stof moeten andere antistoffen worden gemaakt. 

Immuniteit 

1. antigeen herkend
2. antistoffen gemaakt en afgegeven
3. antistoffen binden aan antigenen
4. ziekteverwekker onschadelijk
5. overige antistoffen blijven aanwezig in bloed

Immuniteit 

Witte bloedcellen onthouden welke antistof is gemaakt voor welk antigeen 

Bij volgende infectie kunnen er in korte tijd veel veel antistoffen worden gemaakt. 

De ziekteverwekkers zijn onschadelijk voordat je ziek wordt. 

Je bent immuun geworden 

Maar waarom heb je toch steeds een verkoudheid of een griepje?

Sommige virussen veranderen bijna nooit bijv. Pokken virus.

• bescherming door vaccinatie is dan levenslang 

Sommige virussen veranderen helaas heel snel zoals het griepvirus

• vaccinatie werkt maar tijdelijk en dient jaarlijks herhaalt te worden met nieuwe varianten

Soorten immuniteit

Vaccinatiegraad

Hoe meer mensen immuun zijn voor een ziekte hoe lager de kans op besmetting. 

Een hoge vaccinatiegraad is dus belangrijk voor iedereen, (ook als je zelf niet bent gevaccineerd) 

Bij vaccinatiegraad boven 95% is de kans op verspreiding van de ziekte heel erg laag

Wat	Aan de slag Thema 3 , Basisstof 5 maken opdracht 1 t/m4 en 6 t/m 9
HW	Volgende les (14-02)
Hulp	1) boek 2) docent
Tijd	tot einde van de les.
Klaar?	Maak zelf een samenvatting of begrippenlijst van basisstof 4 en 5 HW ander vak

hoe werkt het coronavaccin?

BRAINDUMP!

Pak je schrift/blaadje!

Schrijf alles op wat je weet over het immuunsysteem.

Ruil je schrift nu met je buur!

Schrijf met een andere kleur dingen erbij die er nog niet staan.

Vul straks met weer een andere kleur aan wat je in de uitleg hoort.

Dit kun je aan het eind gebruiken voor de quizvragen.