VI 6.2 Procesrecht

• Privacy- en procesrecht
• MBO
• Studiejaar 1

Procesrecht

Les 2

Een procedure in het strafrecht

Absolute competentie

Welke rechter mag de zaak behandelen?
De kantonrechter (art. 382 Sv), de politierechter (art. 368 Sv) of de meervoudige strafkamer.

Relatieve competentie 

In welke plaats mag de zaak worden behandeld?

De woonplaats van de verdachte of de plaats waar de verdachte het strafbare feit heeft gepleegd. 

Weet je nog hoeveel rechtbanken wij hebben in Nederland? 

Bespreek de opties.

Kantonrechter: overtredingen

Politierechter: misdrijven met maximale gevangenisstraf van één jaar.

Meervoudige strafkamer: alle overige strafzaken. 

Overzicht competenties strafrecht

Kijk mee op bladzijde 115! 

Markeer deze bladzijde met een stickertje/post-it. 

Strafzaak in eerste aanleg

Drie stappen in een eenvoudige strafzaak:

1. Dagvaarding
2. Zitting
3. Vonnis

Verloop strafzaak

Doorloop iedere stap met de studenten en bespreek wat er in iedere fase gebeurt

Wie zit waar?

Jaap heeft een bushokje vernield. Dit heet vandalisme en is een overtreding. Bij welke rechter wordt de zaak behandeld?

1. Kantonrechter
2. Politierechter
3. Meervoudige kamer

Willem Holleeder is veroordeeld tot levenslang. Bij welke rechter heeft hij dit vonnis gekregen?

1. Kantonrechter
2. Politierechter
3. Meervoudige kamer

De vorige vragen hadden te maken met de ............ competentie

Een procedure in het burgerlijk recht

Absolute competentie

Welke rechter mag de zaak behandelen?

Kantonrechter of de civiele rechter (art. 93 Rv)

Relatieve competentie

In welke plaats mag de zaak worden behandeld?

Hoofdregel: wie eist, reist (art. 99 Rv), dus de woonplaats van gedaagde, tenzij uitzondering van toepassing is: art. 100 t/m 110 Rv. 

Bekijk art. 93 Rv met de studenten en leg uit wanneer het kantonzaken zijn en wanneer niet. 

Arbeidsconflict, vordering van €60.000,-, kantonrechter? Ja, arbeidszaken altijd

Conflict met garage, vordering van €60.000,-, kantonrechter? Nee, hoger dan €25.000,- 

Dagvaardingsprocedure

• Partijen heten 'eiser' of 'gedaagde'
• Start met een dagvaarding (wordt door deurwaarder uitgereikt)
• Vanaf art. 111 Rv
• De uitspraak heet 'vonnis'
• Zitting bij de rechter heet 'comparitie'
• Rechter wijst in vonnis de eis toe of juist af

Verzoekschriftprocedure

• Kan je herkennen aan de woorden 'verzoek', 'verzoekschrift' of 'beschikking' in de wet (alle andere zaken starten met een dagvaarding, art. 78 Rv.)
• Art. 261 lid 2 Rv
• Partijen heten 'verzoeker' en 'verweerder'
• De verzoeker dient een verzoekschrift in, de verweerder reageert hier op met een verweerschrift
• De uitspraak heet een 'beschikking'

Dagvaarding

Conclusie van antwoord

Comparitie

Vonnis

Verzoekschrift

Verweerschrift

Mondelinge behandeling

Beschikking

Hoe heet de zitting bij een verzoekschriftprocedure?

1. Comparitie
2. Zitting
3. Mondelinge behandeling

Benoem de verschillen tussen de dagvaardingsprocedure en de verzoekschriftprocedure.

Dagvaarding --- verzoekschriftprocedure

Eiser/gedaagde  --- verzoeker/verweerder

Dagvaarding ----- verzoekschrift

Kanton in persoon of met gemachtigde ----- in persoon of met gemachtigde

Rechtbank advocaat ----- advocaat

Vonnis  -----      beschikking

Wat is de hoofdregel van de relatieve competentie in een proces binnen het Burgerlijk procesrecht?

Kort geding

• Op korte termijn uitspraak nodig            kort geding
• Wordt ook wel 'spoedprocedure' genoemd
• Rechter bepaalt of zaak in aanmerking komt voor een kort geding
• Eiser moet via zijn/haar advocaat verschijnen, gedaagde mag kiezen

Een procedure in het bestuursrecht

Bezwaarschriftprocedure

• Bezwaarschrift (brief) schrijven aan bestuursorgaan (overheidsinstantie)
• Belanghebbende geeft aan het niet eens te zijn met de beslissing en legt uit waarom niet
• Het bestuursorgaan is verplicht te reageren op het bezwaarschrift
• Bezwaarschriftprocedure wordt ook wel voorprocedure genoemd

Een procedure in het bestuursrecht

Absolute competentie

Welke rechter mag de zaak behandelen?
In beroep bij de rechtbank, sector bestuursrecht (art. 8:1 Awb)

Relatieve competentie 

In welke plaats mag de zaak worden behandeld?

Bij besluiten van regionale of lokale bestuursorganen (provincies, gemeenten en waterschappen) -> vestigingsplaats van het bestuursorgaan (art. 8:7 Awb)

Bij besluiten van andere (landelijke) bestuursorganen (DUO of SVB) -> woonplaats van de burger 

Bezwaarschrift (binnen zes weken indienen, art. 6:7 Awb, inhoud beroepschrift art. 6:5 Awb)

Is het bezwaarschrift ongegrond? Binnen zes weken in beroep bij de rechtbank

Verloop beroepsprocedure

Beroepschrift

(door burger)

Verweerschrift

(door bestuursorgaan)

Zitting

(bij rechter)

Beschikking

(uitspraak rechter)

Rechtsmiddelen

Niet eens met de uitspraak van de rechter? 

In de meeste gevallen kan je een rechtsmiddel inzetten! 

Drie vormen:

1. Verzet
2. Hoger beroep
3. Cassatie

Verzet

• Verstekvonnis
• Gedaagde was niet aanwezig bij de zitting
• Is bedoeld om alsnog te reageren op de eis van eiser
• Is feitelijk een voortzetting van de procedure, maar nu met aanwezigheid van gedaagde

Hoger beroep

Niet eens met de uitspraak van de rechter (rechtbank of kantonrechter)?                 Hoger beroep mogelijk bij het gerechtshof

• Gehele zaak wordt opnieuw behandeld
• Partijen: appellant en geïntimeerde
• Uitspraak heet arrest

Cassatie

Na hoger beroep nog steeds niet eens met de uitspraak? 

Dan in cassatie bij de Hoge Raad

• Behandelt alleen rechtsvragen (juridisch-technische kwesties)
• Twee cassatiegronden:

1. verzuim van vormen (bepaalde onderdelen zijn niet correct gedaan)
2. schending van het recht (de uitspraak is in strijd met het recht)

Kracht van gewijsde

De laatste uitspraak is bindend voor partijen. Dit heet kracht van gewijsde. 

De uitspraak van de rechter staat definitief vast als:

• de procespartijen niet in hoger beroep zijn gegaan binnen de termijn
• de procespartijen gebruik hebben gemaakt van alle mogelijke rechtsmiddelen

Wat is geen rechtsmiddel?

1. Cassatie
2. Hoger beroep
3. Verzet
4. Comparitie

Comparitie is de zitting in een dagvaardingsprocedure

Met welk document start een bezwaarschriftprocedure?

1. Brief
2. Memo
3. Akte
4. Naslagwerk

Wanneer kun je in verzet gaan?

Binnen hoeveel weken moet een bezwaarschrift worden ingediend?

1. Binnen vier weken
2. Binnen zes weken
3. Binnen acht weken
4. Binnen tien weken

Binnen hoeveel weken kan je in beroep als het bezwaarschrift is afgewezen?

1. Vier weken
2. Zes weken
3. Acht weken
4. Tien weken

Hoeveel cassatiegronden zijn er?

1. Twee
2. Drie
3. Vier
4. Vijf

Welke twee cassatiegronden zijn er?