Rechtsstaat en democratie

Rechtsstaat en democratie

Politiek-juridische dimensie

Jouw land, jouw regels

Wat zouden de belangrijkste regels/wetten zijn die je zou instellen om te zorgen dat iedereen zich veilig en gelijk behandeld voelt?

Leerdoelen

1- Aan het einde van de les kan de leerling de begrippen 'rechtsstaat' en 'democratie' uitleggen.

2- Aan het einde van de les begrijpt de leerling de kenmerken van een rechtsstaat (grondrechten, machtenscheiding, legaliteitsbeginsel).

3-Aan het einde van de les kan de leerling de basisprincipes van democratie uitleggen (bijv. vrije verkiezingen, vrijheid van meningsuiting).

Kernbegrip

Rechtsstaat :

De rechtsstaat is een land waarin de overheid zich moet houden aan de wet.

 Dit zorgt ervoor dat iedereen gelijk behandeld wordt en dat de overheid haar macht niet misbruikt. 

Rechtsstaat 

Grondrechten: 

Dit zijn de basisrechten die alle mensen hebben, bijvoorbeeld vrijheid van meningsuiting en het recht op een eerlijk proces.

Rechtsstaat 

Machtenscheiding (Trias Politica): 

De drie machten – wetgevende macht (parlement), uitvoerende macht (de regering) en rechterlijke macht (rechters) – moeten gescheiden zijn, zodat de ene macht de andere niet kan beïnvloeden of controleren.

Rechtsstaat

Legaliteitsbeginsel: De overheid mag alleen handelingen verrichten die zijn toegestaan door de wet. Dit voorkomt willekeur en machtsovername zonder wettelijke basis.

Democratie 

Burger besturen zichzelf 

Directe democratie

 Iedereen mag meebeslissen over politieke besluiten. Dit gebeurt niet vaak op nationaal niveau

Indirecte democratie

 Het volk kiest vertegenwoordigers (politici) die voor hen beslissingen nemen. In Nederland gebeurt dit bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer.

Opdracht: de Grondwet

1-Kies samen met je groep 10 regels die jij het belangrijkst vindt voor een Grondwet.

2- Zet een kruisje (X) bij de regels die jullie kiezen.

3- Bespreek in de groep waarom jullie deze regels hebben gekozen.

4-   Leg kort uit waarom de gekozen regels volgens jullie belangrijk zijn voor een democratische samenleving.

Leerdoelen check 

1-  Waarom is het belangrijk om basisrechten vast te leggen?

2-  Wat zou er gebeuren als die rechten niet in een grondwet stonden?