3.5 De regering regeert

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

PARLEMENTAIRE DEMOCRATIE 

Maatschappijleer 

Piter Jelles !mpulse

#MIXEDSIGNALSOCIETY

Als je gaat stemmen maak je gebruik van je ..... kiesrecht:

1. Actief
2. Passief

Hoofdvraag:

• De leerling legt het verschil uit tussen regering en kabinet 
• De leerling legt uit hoe de kabinetsvorming plaatsvindt
• De leerling leg uit wat de rol van de koning is in de Nederlandse staat. 

• Leervragen
• Waaruit bestaat de regering? 
• Waaruit bestaat het kabinet? 
• Wie geeft leiding aan alle ministers en staatssecretarissen? 
• Hoe wordt een kabinet gevormd? 
• In welke stappen verloopt de kabinetsvorming? 
• Wat is het verschil tussen de formateur en de informateur? 
• Wat is een constitutionele monarchie
• Waarom is de koning onschendbaar? 
• Wat zijn de taken van de koning?

Doel: De leerling legt uit hoe de kabinetsvorming plaatsvindt

Leervragen

1. In welke stappen verloopt de kabinetsvorming? 

2. Wat is het verschil tussen de formateur en de informateur? 

Bron: Boek & Instructie

Kabinetsformatie:

Op de dag van de verkiezingen mag iedere Nederlander van 18+ stemmen. Dezelfde nacht wordt al duidelijk hoeveel zetels de politieke partijen krijgen.

Dan is nog niet duidelijk wie er gaan regeren. 

De partijen moeten daar over onderhandelen, dat noemen wij de kabinetsformatie. 

Verloop kabinetsformatie:

1. Onderzoek:
   De informateur, meestal een ervaren politicus gaat onderzoeken met welke partijen een coalitie mogelijk is. 
2. De informatie:
   Als ze partijen hebben gevonden die willen samenwerken, overleggen ze over oplossingen en compromissen voor hun meningsverschillen. Ze stellen samen een regeerakkoord op. Hierin staan de plannen van de regering voor de komende vier jaar.

Het regeerakkoord > 

Hierin staan de plannen van de regering voor de komende vier jaren.

De formatie:

3. De  Tweede Kamer benoemt nu een formateur. Dat is meestal de leider van de grootste partij in het kabinet. De formateur overlegt de verdeling van de ministers en staatssecretarissen.

4. Als de posten verdeeld zijn dan wordt het nieuwe kabinet beëdigd door de koning. 

De coalitie bestaat uit twee of meer partijen die samen de regering vormen. Zij moeten met elkaar afspraken maken. Alle andere partijen noem je oppositie.

Doel: De leerling legt het verschil uit tussen regering en kabinet 

Leervragen

1. Waaruit bestaat de regering? 

2. Waaruit bestaat het kabinet? 

3. Wie geeft leiding aan alle ministers en staatssecretarissen? 

Regering

Koning

+

Ministers

Kabinet

Ministers

+

Staatssecretarissen

De minister-president (premier) leidt het kabinet. 

Taken van het kabinet zijn: 

• Opstellen van wetsvoorstellen.
• Uitvoeren van aangenomen wetsvoorstellen.
• Leidinggeven aan hun ministerie.
• Het jaarlijks opstellen van de rijksbegroting.

• Een minister heeft een eigen beleidsterrein en (meestal) een eigen ministerie.
  
• Een staatssecretaris neemt een deel van het beleidsterrein van de minister op zich.
• Minister zonder portefeuille: minister die geen eigen ministerie heeft.

De leerling leg uit wat de rol van de koning is in de Nederlandse staat. 

1. Wat is een constitutionele monarchie? 

2. Waarom is de koning onschendbaar? 

3. Wat zijn de taken van de koning? 

 

Koning

• Staatshoofd van Koninkrijk der Nederlanden.
• Bijna geen macht, omdat hij zich niet met politieke kwesties mag bemoeien.

Stel de koning heeft in een dronken bui allemaal fietsen in de gracht staan gooien, wat gaat er dan gebeuren?

Taken Koning

• Handtekening zetten
  
• Troonrede voorlezen
  
• Beëdigen ministers en staatssecretarissen
  
• Overleg voeren met minister president
  
• Ons land vertegenwoordigen
  

Prinsjesdag

Troonrede - plannen voor het komende jaar 

Miljoenennota - verwachte inkomsten en uitgave van het komende jaar 

OPDRACHTEN

"Vertaal" de volgende zin in eenvoudig Nederlands:
'Nederland is een constitutionele monarchie met een parlementaire democratie'

Bron 1:

Lees de bron en beantwoord de vragen op de volgende slides. 

Waarom moest premier Rutte verantwoording afleggen aan de Tweede Kamer over deze 'misstap' en hoefde de koning dat niet zelf te doen?

Welke taak/taken zouden verdwijnen bij een volledig ceremonieel koningsschap?

Wat vind jij van de vakantie van de koning tijdens de coronapandemie?

Alternatieve coalitie:

Bedenk op de volgende slides 3 alternatieve coalities +76 zetels en leg uit waarom deze wel/niet zouden werken volgens jou.

Coalitie 1:
Partijen:
Waarom werkt het wel/niet:

Coalitie 2:
Partijen:
Waarom werkt het wel/niet:

Coalitie 3:
Partijen:
Waarom werkt het wel/niet:

Zoek 3 verschillende krantenartikelen op over verschillende fases van de kabinetsformatie, maak een screenshot en lever die in op de volgende slides. 

Formatie 1

Formatie 2

Formatie 3

Maken evaluatiekaart