Spelling - Samenstellingen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Spelling

Aan elkaar of los

Lesdoel

Aan het eind van deze les weet je wanneer je een woord aan elkaar moet schrijven.

Aan het eind van de les weet je wanneer je een tussen-n schrijft en wanneer niet.

Wat is een samengesteld woord?

Samenstellingen

Een samenstelling is een woord dat is 

gemaakt uit twee woorden. 

Deze twee woorden betekenen zelf, 

los van elkaar, ook iets.

tuin + hek = tuinhek

Aan elkaar of los?

    Waarom schrijf je samenstellingen aan elkaar?

         Samen krijgen de woorden een nieuwe betekenis. 

Samenstellingen

Samenstellingen schrijf je aan elkaar.

hond + hok = hondenhok

groente + soep = groentesoep

Wanneer komt er een E of EN tussen en wanneer niet?

Samenstellingen

In een samenstelling schrijf je    EN      tussen 

de twee woorden wanneer:

Het gaat om 2 zelfstandige naamwoorden

waarvan het eerste woord een meervoud heeft op   EN

Samenstellingen

pan + koek = pannenkoek  (1 pan --> 2 pannen)

beer + vel = berenvel (1 beer --> 2 beren)

bril + koker = brillenkoker (1 bril --> 2 brillen)

muis + keutel = muizenkeutel (1 muis --> 2 muizen)

Samenstellingen

MAAR:

beer + sterk = beresterk (sterk is nl. geen ZN)

zon + stelsel = zonnestelsel (want er is maar 1 zon)

groente + soep = groentesoep (want groentes / groenten)

Samenstellingen

In een samenstelling schrijf je    E      tussen 

de twee woorden in de volgende situaties

1. tussenletters -e-

Als het eerste woord geen zelfstandig naamwoord is,

maar een bijvoeglijk naamwoord.

Zoals

hoog + de school = de hogeschool

hoog is geen zelfstandig naamwoord.

plat + het land =

het platteland

2. tussenletters -e-

Als het eerste woord een bijvoeglijk naamwoord sterker maakt, zoals beresterk.

de reus + groot =

reuzegroot

Bijvoeglijk naamwoord

Een bijvoeglijk naamwoord zegt iets over een zelfstandig naamwoord.

Je weet door een bijvoeglijk naamwoord meer over het zelfstandig naamwoord.

3. tussenletters -e-

Als het eerste woord in het meervoud geen -en heeft.

de rijst + de pap.

Rijst heeft geen –en in het meervoud, je zegt niet rijsten

dus rijstepap.

De rijst + de pap =

de rijstepap

4. tussenletters -e-

Als het eerste woord maan of zon is, zoals zonnestraal.

de maan + schijn =

de maneschijn

5. tussenletters -e-

Als het eerste woord in het meervoud niet alleen -n maar ook een meervoud op -s heeft.

Bijv. Groenten en groentes

Het wordt dan 

groentesoep

aktetas (akten / aktes)

Wat is juist?

1. Reuzenleuk
2. Reuzeleuk

Wat is juist?

1. zonnenbloem
2. zonnebloem
3. zonbloem

Wat is juist?

1. rodewijnglazen
2. rode wijnglazen
3. rodewijn glazen

Wat is juist?

1. katbak
2. kattebak
3. kattenbak

Wat is juist?

1. rode kool
2. rodenkool
3. rodekool

Aan de slag:

 Nu Nederlands

Hoofdstuk Taalverzorging

3.5 Aan elkaar of los?

Alle opdrachten