Basisstof 3 + 4: Aangeboren en aangeleerd gedrag + Sociaal gedrag

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Als je gedrag beschrijf dan doe je dit altijd objectief. Wat betekent objectief?

1. Je benoemt alleen de gebeurde feiten
2. Je geeft een mening ergens over
3. Je benoemt de feiten en je koppelt hier je eigen mening aan

Wat is een ethogram?

1. Een bioloog die gedrag onderzoekt
2. Een lijst met handelingen die een dier kan vertonen
3. Een tabel met handelingen uitgezet tegen de tijd
4. Het gewicht van een prikkel

Wat is een handeling?

Hoe noem je een bioloog die gedrag onderzoekt wel?

Wat is de inwendige prikkel van deze kat?

Wat is een sleutelprikkel? Noem ook een voorbeeld.

Wat is een supranormale prikkel?

1. Een overdrijving van een sleutelprikkel
2. Een buitenaardse prikkel
3. Een onderdrukte sleutelprikkel
4. Een misleidende prikkel

Basisstof 3 + 4: Aangeboren en aangeleerd gedrag + Sociaal gedrag

Wat moet je kunnen?

bs 3 Je kunt de factoren noemen waardoor gedrag wordt bepaald

 Je kunt verschillende vormen van leren beschrijven

bs 4Je kunt verschillende typen sociaal gedrag onderscheiden

Aangeboren of Aangeleerd

Aangeboren gedrag -> Erfelijk, hoeft een nakomeling niet te leren (erfelijke factoren)

Aangeleerd gedrag -> Kan op verschillende manieren geleerd worden (leerprocessen)

Gewenning

Na herhaling van de prikkel vertoont het dier geen gedrag meer

Inprenten

• Inprenten = Leren in een gevoelige periode.
  
  
• Vaak bij herkennen moeder zoals bij ganzen.
  

Trial and error

Trial and error wordt ook wel proefondervindelijk leren genoemd

Proberen tot het werkt, denk aan een doolhof

Conditionering

• conditionering: leren door straffen en belonen, koppelingen maken tussen oorzaak en gevolg
•  Pavlov

Vraag 4:

Voeg deze vraag toe aan je boekje. Deze vraag is 5 punten waard op de beoordeling, mits jouw antwoord goed is.

4: Beschrijf hoe Pavlov honden geconditioneerd heeft om te gaan kwijlen bij het horen van een bel.

Sociaal gedrag

Sociaal gedrag is gedrag van soortgenoten naar elkaar. 
Mensen en dieren hebben sociaal gedrag.

Een prikkel of handeling bij sociaal gedrag heet een signaal. Het afgeven van signalen noemen we communicatie.

Sociaalgedrag

Taakverdeling

Belangrijke rol bij voortplanting en overleving

Denk aan:

mieren, bijen en stokstaartjes

Territorium afbakenen, voedsel en jongen

veiligstellen.

- dreiggedrag: aanvalsgedrag en 

    vluchtgedrag

Territoriumgedrag

Paringsgedrag

Baltsgedrag en paring

Broedzorg

Het verzorgen van eieren of jongen heet broedzorg. 

Dit verschilt per diersoort. 

Rangorde in groepen

- Dieren die in groepen leven hebben een duidelijke rangorde met een dominant dier bovenaan. Bij kippen noemen we dit een pikorde

- voorkomt conflict (voedsel,         voorplanting)

- In plaats van vechten is imponeergedrag (dreigen) genoeg.

Verantwoorde behuizing

Om natuurlijk gedrag te stimuleren is er steeds meer aandacht voor verantwoorde behuizing van dieren

Aan de slag

Maken opdrachten P.O.

basisstof 3 en 4

  
Klaar? --> bij mij laten zien / verbeteren
Begrippen in schrift met betekenis.

Dit is volgende les af!