afronden 5.5 + 5.6 regeling 1h/v

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

open je boek op blz. 118

zelfstandig en stil maken;

1 = een woordenlijst van alle blauwe woorden (van blz. 118 + 119 + 120)

2 = zet de betekenis achter deze woorden (dit mag in een schrift / los blad)

Basisstof 5.5 Gedrag

handelingen; hier bestaat het gedrag van organismen uit

gedragsketen; handelingen die elkaar in een vaste volgorde opvolgen, waarbij het effect van de ene handeling leidt tot

een volgende handeling

respons; reactie op een prikkel

inwendige prikkel; prikkel die in het lichaam ontstaat

uitwendige prikkel; prikkel die van buiten het lichaam komt

motivatie; de bereidheid te reageren op een prikkel

aangeboren gedrag; gedrag dat niet aangeleerd hoeft te worden

Basisstof 5.5 Gedrag

aangeleerd gedrag; gedrag dat ontstaat door te leren

sociaal gedrag; de handeling van een dier (of een mens) is een prikkel voor een handeling van een soortgenoot

signaal; prikkel of handeling bij sociaal gedrag

waarden; dingen die mensen belangrijk vinden in het leven

normen; gedragsregels waarvan veel mensen vinden dat je je eraan moet houden

observatie; feitelijk gedrag dat je waarneemt

interpretatie; wat jij denkt dat dit gedrag betekent

Boek en schrift dicht op tafel

Planning:

• afronden 5.5 
• huiswerkcontrole + strafwerk gemaakt (Djemo + Abel)
• leerdoelen uitleg 5.6
• huiswerk opgeven + daaraan werken in de les

Leerdoelen 5.6:

1. Ik kan benoemen wat terugkoppeling is en hiervan voorbeelden geven.
2. Ik kan de werking van adrenaline, glucagon en insuline benoemen.

Hormoonstelsel met hormoonklieren

• Hormonenklieren maken hormonen.
• Hormonen zijn stoffen die de werking van organen regelen. 
• Via het bloed komen hormonen in je hele lichaam terecht. 
• De hormonen zijn alleen werkzaam in weefsels en organen die daarvoor gevoelig zijn. 

Regeling glucosegehalte

• Glucose is een suiker die door planten wordt gemaakt. In je      voedsel zit glucose. Glucose is de brandstof voor de cellen       in je lichaam. 
• De glucose in je voedsel wordt door de wand van je dunne   darm opgenomen in je bloed. 
• De hoeveelheid glucose in je bloed noemen we de     bloedsuikerspiegel. 

Bloedsuikerspiegel

• Voor je lichaam is het belangrijk dat de bloedsuikerspiegel niet te hoog wordt, maar ook niet te laag wordt. 
• Hormonen uit de alvleesklier regelen dit. 
• In alvleesklier liggen de eilandjes van Langerhans. 
• Deze groep cellen maken insuline en glucagon, deze hormonen regelen je bloedsuikerspiegel. 
• Ze houden het glucosegehalte in je bloed min of meer constant op 0,1%.

regeling van het bloedsuikerspiegel

Wat gebeurt er als je hebt gegeten???

• Na een maaltijd gaat je glucosegehalte hoger worden dan 0,1%. 
• Dan wordt er insuline geproduceerd. 
• Onder invloed van insuline wordt glucose in de lever en in spieren omgezet in glycogeen. 
• Glycogeen is een reservestof die wordt                                                       opgeslagen in de lever en de spieren. 
• Doordat de glucose is omgezet in glycogeen,                                                   daalt het glucosegehalte in je bloed.

Wat gebeurt er als je je inspant?

•  Bij lichamelijke inspanning hebben je cellen veel energie nodig.
• De cellen nemen dan glucose op uit je bloed als brandstof.
• Als het glucosegehalte van je bloed lager wordt dan 0,1%, gaan de eilandjes van Langerhans glucagon maken.
•                                                           Onder invloed van glucagon wordt glycogeen                                                              in de lever en spieren omgezet in glucose. 
•                                                            Deze glucose wordt opgenomen in je bloed. 
•                                                            Hierdoor stijgt het glucosegehalte in je bloed                                                              weer. 

Bloedsuikerspiegel

Waarom wil je niet dat de glucose hoog blijft in je bloed?

terugkoppeling: het resultaat van een proces is de oorzaak van bijsturing van het proces. 

Adrenaline

• Adrenaline wordt gemaakt in de bijnieren (als je boos of bang bent of schrikt). 
• Onder invloed van adrenaline wordt glycogeen in de lever omgezet in glucose.

• Het hart gaat dan sneller kloppen en de ademhaling wordt sneller.
• Adrenaline maakt het lichaam klaar voor een snelle reactie.
• Adrenaline is het enige hormoon met een snelle, kortdurende werking.

Huiswerk voor de volgende les =

Maak ONLINE van thema 5

van basisstof 5.6

opdrachten 1 t/m 4 + 6 t/m 9