H7.7 Voedselproductie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Thema 7 Ecologie en Milieu

Basisstof 7 Voedselproductie

Leerdoelen

1. Je kent manieren waarop een optimale productie van voedsel wordt verkregen

2. Je kent oorzaken en gevolgen van eutrofiëring van water en mogelijke oplossing daarvoor

Aan de slag 

Lezen blz. 162 - 168

Voedselproductie

• Onze voedselproductie is relatief sneller dan onze bevolkingsgroei
• Om onze bevolking van genoeg eten te voorzien is de manier van voedselproductie enorm efficient
• Grote akkers met monoculturen en grote bedrijven met intensieve veehouderijen zorgen voor een enorme voedselproductie.

Voedselproductie

Om de voedselproductie zo efficient mogelijk te maken proberen boeren invloed te hebben op de abiotische en biotische factoren

Abiotische factoren:

• Mest
• Extra CO2
• Kassen

Biotische factoren:

• Bestrijding van ongedierte

Bescherming

Één van de grootste uitdagingen voor boeren is het beschermen van hun gewassen en vee tegen ziekten en plagen

Insecten kunnen je oogst kaal vreten en bacteriën en virussen kunnen je vee massaal laten sterven

Om gewassen en vee te beschermen maken boeren gebruik van bestrijdingsmiddelen:

• Chemische bestrijdingsmiddelen
• Biologische bestrijdingsmiddelen

Chemische bestrijdingsmiddellen

Boeren maken vaak gebruik van pesticiden om hun gewassen te beschermen tegen insecten

Er zijn 2 verschillende soorten insecticiden:

• Niet-soort specifiek (dood alle insecten)
• Soortspecifiek (dood één specifieke soort)

Probleem insecticiden: resistentie

Probleem pesticiden: Accumulatie

Sommige pesticiden zijn persistent: kan niet of zeer langzaam natuurlijk worden afgebroken

De pesticiden hopen op door de voedselketen heen: Accumulatie

De biomassa neemt af in ieder trofisch niveau, maar de hoeveelheid pesticide blijft gelijk.

Toppredator krijgt hierdoor teveel pesticide binnenen kan ziek worden.

Biologische bestrijding

Gebruik maken van natuurlijke vijanden.

Voorbeeld: last van witte vliegen? Zet sluipwespen in om de witte vliegen uit te roeien 

Een teler heeft last van bladluis op zijn gewas. Hij zet lieveheersbeestjes in om de bladluizen op te eten. Dit is een voorbeeld van?

1. Vruchtwisseling
2. Accumulatie
3. Biologische bestrijding
4. Bio industrie

Bemesting

Planten hebben mineralen nodig:

• nitraat
• fosfaat
• sulfaat
• natrium
• kalium
• calcium

Mineralen verdwijnen uit de grond door uitspoeling, waarbij mineralen wegzakken met regenwater naar diepere lagen in de bodem.

Om de grond weer van genoeg mineralen te voorzien gebruiken boeren kunstmest of stalmest. Bij meer mest dan de planten op kunnen nemen is er sprake van overbemesting.

Welke groep organismen in de bodem breken organische stoffen af en zetten deze om in anorganische stoffen?

Eutrofiëring

Overbemesting kan leiden tot eutrofiëring van oppervlaktewater. 

Een deel van de mest spoelt met regen van het land af en komt terecht in oppervlaktewater.

De hoeveelheid mineralen in het oppervlaktewater neemt sterk toe

Stappenplan eutrofiëring

1. Er is eutrofiëring: teveel mineralen in het water

2. Door deze mineralen kunnen algen snel vermenigvuldigen: waterbloei

3. De laag algen blokkeert de doorgang van zonlicht naar planten op de bodem, waardoor de bodemplanten niet aan fotosynthese kunnen doen. 

4. De bodemplanten gaan dood en worden afgebroken door reducenten, die hierbij zuurstof verbruiken

5. Zonder zuurstof gaan de vissen ook dood. 

Veredelen en fokken

Om voedselproductie te verhogen selecteren boeren de planten met de hoogste productie en planten die onderling verder voort. Dit noemen we veredelen (bij planten) en fokken (bij dieren).

Veredelen en fokken worden ook gebruikt om genetische eigenschappen van organismen te veranderen. 

Noem een aantal eigenschappen waarop een boer planten kan selecteren om de opbrengst te verhogen.

	Sterke toename van mineralen in het water
	Een sterke algengroei in het water
	Het selecteren op gunstige eigenschappen en onderling voortplanten van planten
	Het ophopen van gifstoffen door de voedselketen
	Vorm van bestrijding waarbij gebruik wordt gemaakt van natuurlijke vijanden

Zet de begrippen op de juiste plaats in de tabel.

Veredelen

Eutrofiëring

Waterbloei

Biologische bestrijding

Accumulatie

Aan de slag 

Basisstof 7.7

Maak opdracht 51 t/m 61 

Zelfstandig lezen 7.8

Samenhang 

hop-overs vleermuis

Examenvragen oefenen