H4 herhaling wereld

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Wereld

Herhaling H4

Onderwerpen

Wereld:

4H - hoofdstuk 1 (§1 t/m 6)      -      Wereldbeeld

5H - hoofdstuk 1 (§1t/m 9)       -      Globalisering

Herhaling: hoofdstuk 4

Boek lj. 4: Wereldbeeld

• Patronen: economische welvaart
• Patronen: bevolkingsspreiding
• Patronen: de culturele wereldkaart
• Samenhang: ontwikkeling en economie
• Samenhang: ontwikkeling en bevolkingsgroei
• Samenhang: ontwikkeling en verstedelijking

Herhaling lj. 5

• Patronen: welvaart en welzijn
• Patronen: bevolkingsgroei en -spreiding
• Patronen: cultuur

4.1 Patronen: 

Welvaart en welzijn

Domein Wereld

herhaling 4h h1 (§1 & 4)

Lesdoel

•  Ontwikkeling kunnen meten op drie manieren
  
•  Centrum - periferie verhouding begrijpen
•  Verschuiving in de internationale arbeidsverdeling kunnen verklaren

Meten van ontwikkeling:

• BNP per inwoner
• Samenstelling beroepsbevolking
• VN-index/welzijnsindex/HDI

eventueel:

toegang tot basisbehoeften, etc.

BNP

• BNP= alle inkomsten van een land (inwoners en bedrijven)
  
• BBP= alle productie van een land (zonder buitenlandse inkomsten)

• per hoofd/per inwoner
  

Problemen:

• verschil in koopkracht           -> koopkracht pariteit
• informele sector ontbreekt -> nationale statistieken                                                                                           verbeteren
• sociale ongelijkheid                -> inkomensverschillen tussen                                                                             klassen zichtbaar maken
• regionale ongelijkheid           -> inzoomen

Verdeling beroepsbevolking

VN-welzijnsindex (HDI)

koopkracht, levensverwachting en analfabestisme

Centrum-periferiemodel

Noord-Zuid verdeling

Wereldsysteem

Internationale arbeidsverdeling

Arm land: grondstoffen

rijk land: hoogwaardige producten

Verschuiving: productie naar arme landen

Gevolg: ontstaan semiperiferie

Opdrachten

Maak 

Hoofdstuk 4

§1

Opdr. 1 t/m 4

4.2 Patronen: 

Bevolkingsgroei en -spreiding

Domein Wereld

Herhaling 4h H1 (§2, 5 & 6)

Lesdoel

• Bevolkingsdichtheid en -spreiding verklaren aan de hand van 3 indicatoren
• Natuurlijke en sociale bevolkingsgroei kunnen beschrijven
• push- en pullfactoren kunnen uitleggen

0

Bevolkingsspreiding

Bevolkingsspreiding

• de natuurlijke                         mogelijkheden
• de ligging
  
• het koloniale verleden
  

Hoe bereken je bevolkingsgroei?

Bevolkingsgroei

1. Natuurlijke bevolkingsgroei (Geboorte - sterfte)

arme landen: hoog geboortecijfer, want:

• Demografisch: jonge leeftijdsopbouw
  
• Sociaal: opleidingsniveau meisjes laag
  
• Cultureel: geloof + aanzien
  
• Economisch: armoede = veel kinderen
  
• Gezondheidssituatie

Demografisch Transitiemodel

Regel:

hoe rijker een land, hoe lager het vruchtbaarheidscijfer en hoe lager de natuurlijke bevolkingsgroei

Bevolkingsgroei

2. Sociale bevolkingsgroei

immigratie - emigratie

Soorten migranten:

• Economische migranten
• Vluchtelingen
• Ecologische migranten

Migratiestromen: 

• Mondiaal : Zuid -> Noord
• Continentaal: Afrika vluchtelingen, Europa economische migratie
• Nationaal: urbanisatie

Regel: hoe hoger het ontwikkelingspeil, hoe hoger de verstedelijkingsgraad en hoe lager het verstedelijkingstempo. 

Push en pull

4.3 Patronen: 

Cultuur

Domein Wereld

Herhaling 4h H1 (§3)

Lesdoel

• Cultuurgebieden herkennen
• Verspreiding van cultuur(elementen) beschrijven

Cultuurgebieden

Cultuurelementen

• Verstand
• hoe met elkaar samenleven
• materiële kenmerken

Op basis van welke cultuurelementen is deze verdeling gemaakt? 

Staat deze verdeling vast?

Taal en Godsdienst

0

Wereld-godsdiensten

Wereldwijd nog steeds een grote rol

• Verspreiding vanuit brongebieden gezamenlijk met taal, wetenschap etc. 
  
• centrum -> periferie
  
• nu periferie -> centrum
  

Taal

Taal geeft cultuur door

Wereldwijde gemeenschappelijke taal van belang (Lingua Franca)

Cultuur verspreiden

Beïnvloeding van cultuur:

Diffusie: verspreiding van een ruimtelijk verschijnsel/cultuurelement

Cultuurmenging/acculturatie: cultuurelement wordt aangepast aan de bestaande cultuur

Diffusie door:

• kolonialisme
• internationale migratie
• moderne communicatie
• internationale handel
• toerisme

Diffusie op schaalniveau

Mondiaal: verwestersing

Nationaal: van ene land naar andere

Regionaal: stad -> platteland

Voorbeelden?

Trends

1. Homogenisering

2. Heterogenisering

--> verharding 

Opdrachten

Maak 

Hoofdstuk 4

§2 en 3

Opdr. 1 t/m 4