Hoofdstuk 4 Paragraaf 4 Nederland in de Wereldoorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

De Duitse Bezetting

Leerdoelen voor deze les:

• Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘De Duitse bezetting en de joden vervolging.’

• Je kan uitleggen wat in Nederland veranderde tijdens de Duitse bezetting. 

• Je kan uitleggen hoe de bezetting eindigde.

• Je kan uitleggen waarom en hoe Japan zijn macht uitbreidde. 

• Je kan uitleggen hoe Nederlandse kolonies betrokken waren in de wereldoorlog. 

• Je kan 3 gevolgen noemen van de Nederlandse capitulatie op 15 mei 1940. 

• Je kan uitleggen wat censuur is. 

• Je kan uitleggen wat propaganda is. 

• Je kan uitleggen wat gelijkschakeling is. 

• Je kan 3 voorbeelden noemen hoe het gedrag van de Duitsers in Nederland veranderde. 

• Je kan 3 voorbeelden noemen hoe Nederlands in verzet kwam.

• Je kan 3 oorzaken noemen van de hongerwinter.

• Je weet wanneer de oorlog eindigde in Nederland.

• Je kan 3 oorzaken noemen van de Japanse veroveringen.

• Je weet de 2 belangrijkste gebeurtenissen wanneer de oorlog begon in Azië.

• Je kan 3 voorbeelden noemen hoe de Japanners bezette gebieden uitbuitte.

• Je kan 2 belangrijke oorzaken noemen voor de capitulatie van Japan in 1945.

• Je weet wanneer de oorlog eindigde in Azië.

• Je kan uitleggen wat er met de volgende slagzin bedoeld wordt: ‘Azië voor Aziaten.’

• Je kan 2 voorbeelden noemen hoe Europese inwoners van Nederlands-Indië werden (mis)gebruikt.

• Je weet welke bijdrage Suriname leverde aan de geallieerde oorlogsindustrie.

• Je weet welke bijdrage Curaçao leverde aan de geallieerde oorlogsindustrie.

Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘De Duitse bezetting en de joden vervolging.’

Nederland + koloniën (oranje kleur) voor 1940

Je weet op welke datum de Tweede Wereldoorlog begon in Nederland.

Je weet op welke datum dat Nederland capituleerde.

Nederland bezet

• Nederland had zich aan het begin van de oorlog neutraal verklaard
• 10 mei 1940 vielen Duitsers Nederland aan
• Nederland verzet zich dapper (o.a. zware gevechten Grebbenberg en Moerdijkbruggen)
• 14 mei bombardement op Rotterdam
• 15 mei geeft Nederland zich over
• Regering en de koningin vluchten naar Engeland
  

Leg uit waarom de Duitsers in het begin zich goed gedroegen in Nederland.

Duitsers in Nederland

• Duitsers gedroegen zich het eerste jaar netjes. Zagen Nederlanders als broedervolk. Duitsers hadden verwachting dat Nederlanders ideeën van de nazi's zouden overnemen
• Veel Nederlanders hadden een hekel aan de Duitsers. Velen waren bang om in verzet te komen of wisten niet hoe zij dit moesten doen
  

Leg uit wat de Duitsers meteen naar de Nederlandse capitulatie deden.

Duitsers in Nederland

Maar de Duitsers deden ook andere dingen: 

• Voerde censuur in. 
• Schafte de Rechtstaat af
• Gelijkschakelde verenigingen, omroepen en organisaties. 

Welke Nederlanders waren blij met de Duitse bezetting

Nederlanders in de oorlog

Sommige Nederlanders waren blij met de Duitse bezetting. Deze mensen waren lid van de N.S.B. De N.S.B. was een Nederlanders politieke partij die in de Tweede Wereldoorlog samenwerkte met de Duitsers. Samenwerken met de vijand noem je collaboreren. Op de volgende dia zie je een kort filmpje over de N.S.B.

N.S.B.

• Hun leider was Anton Mussert (foto)
• De N.S.B. droeg zwarte uniformen net als de Italiaanse fascisten van Mussolini, maar de N.S.B. had dezelfde ideeën als de nazipartij van Hitler
• Had een eigen jeugdafdeling genaamd Jeugdstorm en had een eigen krant genaamd Volk en Vaderland
• Veel N.S.B.'ers werkten voor de Duitsers, verraaden Joden en verzetsmensen of gingen bij de SS
  

Nederlanders bij de SS

Op de volgende dia een fragment van een Nederlander die vroeger SS-soldaat was

Wat deden Nederlanders die niet blij waren met de Duitse bezetting.

Verzet

• Sommige Nederlanders gingen juist in het verzet tegen de Duitsers
• Zij hielpen onderduikers, saboteerde Duitse spullen, vermoordden Duitse soldaten en N.S.B.'ers, smokkelde verzetskranten, maakten neppe voedselbonnen of neppe persoonsbewijzen
• Het verzet - Personen en groepen die tijdens de Tweede Wereldoorlog de Duitsers tegenwerkten
  

Oproep om niet voor de Duitsers te gaan werken door het verzet

Nederlandse verzetsstrijders 1944

Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘De Duitse bezetting en de joden vervolging.’

Leg uit wat de hongerwinter was.

Hongerwinter

• Zuidelijk Nederland werd bevrijd in 1944. Nederland van boven de rivieren bleef bezet.
  
• In de winter van 1944-1945kwam er hongersnood. We noemen deze periode de hongerwinter. Dit was de winter van 1944-1945, toen in West-Nederland  ongeveer 20.000 mensen van de honger.
• In de volgende dia een filmpje over de hongerwinter
  

Je weet de datum waarop Nederland werd bevrijd.

Bevrijding

Nederland was eindelijk vrij op 5 mei 1945!! De capitulatie van de Duitsers werd getekend in hotel De Wereld in Wageningen

Nederlands-Indië

Was tot 1942 niet bezet en gewoon nog vrij

Leg uit hoe Nederlands-Indie bij de Tweede Wereldoorlog werd betrokken.

Pearl Harbor

De Japanners bombarderen de Amerikaanse marinehaven Pearl Harbor op Hawaii
- Amerika verklaart de oorlog aan Japan, Duitsland en Italië

Leg uit wat Jappenkampen zijn.

Leg uit hoe Japan Nederlands-Indië (mis)gebruikte

Japan

• Japan verovert steeds meer gebieden
• In 1942 ook Nederland-Indië verovert
• Nederlanders moesten in van de Japanners in concentratiekampen.  (Jappenkampen)
• Nederlandse en Nederlands-Indische vrouwen moesten soms als troostmeisje werken voor de Japanners. Dit was gedwongen prostitutie (Seksslaven)
• Op de volgende dia's een filmpje over de Jappenkampen en over troostmeisjes
  

Leg uit waarom Japan capituleerde.

Je weet de datum wanneer de Tweede Wereldoorlog eindigde

Atoombom

In augustus gooiden de Amerikaansen een atoombom op Hiroshima en Nagasaki. Hierdoor gaven de Japanners zich over. De Tweede Wereldoorlog was nu definitief voorbij!

Je kan het volgende kenmerkend aspect in je eigen woorden uitleggen: ‘De Duitse bezetting en de joden vervolging.’

Aan de slag: Huiswerk

• Maken paragraaf 4.4
• Leren leerdoelen 4.4.