4.4 Zinken en drijven

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t, mavo
• Leerjaar 3

H4 Stoffen en Materialen

4.2 Materialen in onze omgeving

4.3 Stofeigenschappen

4.4 Zinken en drijven

4.5 Omgaan met gevaarlijke stoffen

4.6 Stoffen in het milieu

PTA 31 januari 2025

H4 Stoffen en Materialen

4.2 Materialen in onze omgeving

4.3 Stofeigenschappen

4.4 Zinken en drijven

4.5 Omgaan met gevaarlijke stoffen

4.6 Stoffen in het milieu

PTA 14 Februari 2023 (nsk.13)

4.4 Zinken en drijven

Aan het eind van deze paragraaf kan ik:

• uitleggen waarom een stof zinkt, zweeft of drijft in een andere stof
  

• beschrijven wat dichtheid is
  

• rekenen met dichtheid.
  

zinken , zweven en drijven

Waarom blijf jij drijven in water?

Dichtheid

Dichtheid:

Dichtheid = Het aantal gram van 1 cm³ van een stof

                 

Drijven, zinken of zweven?

Een stof met een grotere dichtheid                                                       dan de vloeistof zinkt / zweeft / drijft

• zinkt 

Een stof met gelijke dichtheid ...

• zweeft
  

Een stof met een kleinere dichtheid ...

• drijft
  

`Voorbeelden

Als de dichtheid van de vloeistof en het voorwerp gelijk zijn zal het
voorwerp ...

Als de dichtheid van de vloeistof kleiner is dan de dichtheid van het voorwerp zal het voorwerp ...

Als de dichtheid van de vloeistof groter is dan de dichtheid van het voorwerp zal het voorwerp ...

Zweven

Drijven

Zinken

De dichtheid van de badeend is ...... dan/als de dichtheid van water

1. Groter
2. Kleiner
3. Gelijk

Dichtheid is de hoeveel massa van dat materiaal 

 in een bepaald volume

Formule dichtheid

       De dichtheid is de hoeveel                          massa van dat materiaal                             in een bepaald  volume.  

      Dichtheid = Massa : Volume

• ρ = dichtheid    [ g/cm3 ] 
• m = massa             [ g ]

• V = volume          [ cm3 ]
  

En nu aan de slag

Lees H4.4 Zinken en Drijven (p. 84 LB)

Maak Opg. 2 t/m 9 (Begrijpen, p. 85)

Klaar:

=> Lees 4.4 (beheersen, p. 85 )

=> Opg 2 t/m 22 (Beheersen, p. p. 85-93) 

Dichtheid Goud

Goud heeft  een dichtheid van 19,30 g/cm3. 

• Dit spreek je uit als 19,3 gram per kubieke centimeter. 
• Als je dus 1 cm3 Goud pakt en op een weegschaal legt, geeft de weegschaal 19,30 gram aan.
  
• Opzoeken in Binas, dichtheid van 
  Aluminium:                              Koper:                         Lood:

Hoogste dichtheid

Laagste dichtheid

Aluminium

Goud

Koper

Lood

Voorbeeld

Stel je vult drie dezelfde bekertjes tot aan de rand (250 ml) met: 

   1. alcohol            2. kwik:           3. water 

Welke zal de kleinste massa hebben?

Binas tabel 15 - 17

Volume / massa bepalen

Volume bepalen:

• Volume kun je bepalen met de onderdompelmethode

Volume berekenen:

• volume = lengte x breedte x hoogte
  
•          = 4 x 3 x 10 = 120 ml = 120 cm3

Massa bepalen:

• met een weegschaal / balans

Voorbeeld

Bereken de dichtheid van het blokje, en kijk in de binas van welk materiaal dit is gemaakt?

• m = 324 g ; 
• V = 4 x 3 x 10 = 120 ml = 120 cm3 
• Dichtheid (ρ) = ? g/cm3
• Formule:        ρ = m:V 
• uitwerking:      = 324 : 120  = 2,70 g/cm3 
• Opzoeken in de binas 15
• Het blokje is van aluminium.

Dichtheid berekenen met formule:

Gegevens:

• m = 324 g   ;   V = 120 cm³   

Gevraagd:

• ρ = ? g/cm³

Formule: 

• ρ = m : V

Uitwerking/antwoord:

• ρ = 324 : 120 = 2,7 g/cm³

Welke stof?

• Aluminium (Binas 15)

Een blokje metaal heeft een massa van 324 g.

Het volume van het blokje is 120 cm3.

1: Bereken de dichtheid van metaal.

2: bepaal welk materiaal het is?

Vraag 1: 

100 g tarwemeel heeft een volume van 89 cm3. Bereken de dichtheid van tarwemeel 

• G:  m = 100 g   ;   V = 89 cm3
• G:  ρ = ? g/cm3
• F:  ρ = m : V
• U:  ρ = 100 : 89
• A:  ρ = 1,1 g/cm3

Vraag 2: 

Pieter heeft 200 ml spiritus. Hij weet uit de binas dat spiritus een dichtheid heeft van 0,84 g/cm3. 

Bereken de massa van de spiritus.

• G:  V = 200 ml = 200 cm3                   ρ= 0,84 g/cm3   
• G:  m = ? g
• F:  m = ρ x V
• U:  m = 0,84 x 200 
• A:  m = 168 g

En nu aan de slag

Lees H4.4 (beheersen, p. 80)

=> maak opg. 12 t/m 23 (Beheersen, p. 23)

Klaar:

=> Aan de slag in learnbeat (alleen op laptop)

H4 Stoffen en Materialen

4.2 Materialen in onze omgeving

4.3 Stofeigenschappen

4.4 Zinken en drijven

4.5 Omgaan met gevaarlijke stoffen

4.6 Stoffen in het milieu

PTA 15 Februari 2023 (nsk.12)

H4 Stoffen en Materialen

4.2 Materialen in onze omgeving

4.3 Stofeigenschappen

4.4 Zinken en drijven

4.5 Omgaan met gevaarlijke stoffen

4.6 Stoffen in het milieu

PTA 14 Februari 2023 (nsk.13)

Planning

Deze les: 

Practicum: Kunststoffen herkennen aan hun dichtheid.

Volgende les:

• Herhaling instructie Dichtheid
• Rekenen met dichtheid
• Zelfstandig werken => HW H4.4 moet af in de les

Practicum: Kunststoffen van elkaar scheiden

• Je onderzoekt hoe je verschillende soorten kunststof kunt herkennen aan hun dichtheid

• Lees het practicum goed door! 

• Maak een groepje van max 2 personen

Bespreking Practicum

4) Stukjes kunststof:

• Wit
• Zwart
• Blauw

5) Kunststof ..........    heeft de kleinste / middelste / grootste dichtheid, want .......

6) Om PP en HDPE van elkaar te kunnen onderscheiden, moet je de proef nauwkeurig uitvoeren. Je moet met kleine scheutjes spiritus werken. Leg uit waarom dat zo is.

Kunststof	dichtheid (g/cm3)	Kleur
HDPE	0,95-0,97
PP	0,90-0,91
PS	1,05-1,07

Bespreking Practicum

4) Stukjes kunststof:

• Wit
• Zwart
• Blauw

5) Kunststof ..........    heeft de kleinste / middelste / grootste dichtheid, want .......

6) Om PP en HDPE van elkaar te kunnen onderscheiden, moet je de proef nauwkeurig uitvoeren. Je moet met kleine scheutjes spiritus werken. Leg uit waarom dat zo is.

Kunststof	dichtheid (g/cm3)	Kleur
HDPE	0,95-0,97	zwart
PP	0,90-0,91	blauw
PS	1,05-1,07	wit

Dichtheid

Dichtheid:

Dichtheid = Het aantal gram van 1 cm³ van een stof

                 

Dichtheid

•        De dichtheid is de hoeveel                     massa van dat materiaal                        in een bepaald  volume.  

•       Dichtheid = Massa : Volume

• ρ = dichtheid    [ g/cm3 ] 
• m = massa             [ g ]

• V = volume          [ cm3 ]
  

Volume bepalen?

onderdompelmethode:

• V _eind = 24 mL
• V_begin = 15 ml
  
• V_steen = 24 - 15 = 9 mL = 9 cm³

berekenen volume balk:

• V = l x b x h

Massa van een voorwerp bepalen?

• Weegschaal

wat is massa?

• Massa = hoe zwaar iets is
• Eenheid kg of g

Nog vragen over dichtheid?

• Ik wel !!!

• Waar is de dichtheid het grootst? 
• Wanneer een voorwerp zinkt, drijft of zweeft?

• De dichtheid is het grootst bij het voorwerp dat zinkt

En nu aan de slag

Lees H4.4 (beheersen, p. 85)

=> maak opg. 12 t/m 22 (Beheersen, p. 85)

Klaar:

=> Aan de slag in learnbeat (alleen op laptop)

Planning

Deze les: 

• Herhaling instructie Dichtheid
• Rekenen met dichtheid
• Zelfstandig werken => HW H4.4 moet af in de les

Volgende les:

• Practicum: Kunststoffen herkennen aan hun dichtheid.

Practicum: Kunststoffen van elkaar scheiden

• Je onderzoekt hoe je verschillende soorten kunststof kunt herkennen aan hun dichtheid

• Lees het practicum goed door! 

• Maak een groepje van max 2 personen

Bespreking Practicum

4) Stukjes kunststof:

• Wit
• Zwart
• Blauw

5) Kunststof ..........    heeft de kleinste / middelste / grootste dichtheid, want .......

6) Om PP en HDPE van elkaar te kunnen onderscheiden, moet je de proef nauwkeurig uitvoeren. Je moet met kleine scheutjes spiritus werken. Leg uit waarom dat zo is.

Kunststof	dichtheid (g/cm3)	Kleur
HDPE	0,95-0,97
PP	0,90-0,91
PS	1,05-1,07

Bespreking Practicum

4) Stukjes kunststof:

• Wit
• Zwart
• Blauw

5) Kunststof ..........    heeft de kleinste / middelste / grootste dichtheid, want .......

6) Om PP en HDPE van elkaar te kunnen onderscheiden, moet je de proef nauwkeurig uitvoeren. Je moet met kleine scheutjes spiritus werken. Leg uit waarom dat zo is.

Kunststof	dichtheid (g/cm3)	Kleur
HDPE	0,95-0,97	zwart
PP	0,90-0,91	blauw
PS	1,05-1,07	wit

Planning

Deze les: 

Practicum proef 3: Kunststoffen herkennen aan hun dichtheid.

Volgende les:

• Instructie H4.5 Omgaan met gevaarlijke stoffen