Lesbrief 4 Collaboratie en NSB

Lesbrief 4 'Collaboratie en NSB'

Eerste gedeelte

1 / 37

Slide 1: Slide

GeschiedenisMiddelbare schoolmavoLeerjaar 4

This lesson contains 37 slides, with text slides and 1 video.

Items in this lesson

Lesbrief 4 'Collaboratie en NSB'

Eerste gedeelte

Slide 1 - Slide

Leerdoelen

Na deze les/paragraaf:

Kun je beschrijven wat het gedrag van sommige Nederlanders is tijdens de Duitse bezetting. En kent daarbij de begrippen collaborateur - 'goed/fout' - & aanpassing

Kun de bevrijding van NL uitleggen. Door gebruik te maken van de hongerwinter - Market Garden.

Slide 2 - Slide

Mobilisatie NL

De Nederlandse regering hoopt dat, net als tijdens de Eerste Wereldoorlog, Nederland neutraal zou blijven.
Uiteindelijk wordt pas laat besloten om tóch te mobiliseren.

Mobiliseren = het gevechtsgereed maken van een leger.

november 1939

Slide 3 - Slide

Aanval Duitsland

Op vrijdagmorgen, om 3.55, valt het Duitse leger het slecht bewapende Nederland aan.
Op sommige plekken, zoals bij de Afsluitdijk en de Grebbelinie, wordt nog behoorlijk tegenstand geboden, maar tegen de overmacht is niets opgewassen.

10 mei 1940

Slide 4 - Slide

Rotterdam

Hoewel de stad zich al heeft overgegeven, bombarderen de Duitsers Rotterdam tóch.
Het bombardement duurt maar een kwartier, maar de binnenstad is verwoest, en zal pas na de oorlog weer worden opgebouwd.

14 mei 1940

Slide 5 - Slide

Nederland capituleert

Na het bombardement op Rotterdam, en de Duitse dreiging om ook andere steden te bombaderen, kan Nederland niets anders dan zich overgeven.
In totaal komen in de meidagen van 1940 ongeveer 2200 mensen om het leven.

Capituleren = overgeven

15 mei 1940

Slide 6 - Slide

Lezen : Lesbrief 4

Lezen : De eerste twee pagina's

Slide 7 - Slide

Bezetting

Nederland wordt een deel van Duitsland: Reichskommissariat Niederlande
De Oostenrijker Arthur Seyss-Inquart wordt Reichskommisar. Hij heeft in Nederland de bijnaam: 'Zes-en-een-kwart'.
Koningin Wilhelmina en de ministers waren naar Londen gevlucht. Zij vormden daar een regering in ballingschap.

29 mei 1940

Slide 8 - Slide

In het begin

De Nederlanders zijn volgens de rassenleer een Germaans broedervolk.
De Duitsers gedragen zich meestal keurig en de meeste Nederlanders pakken hun normale leven op.

mei 1940 - feb 1941

Slide 9 - Slide

In het begin

Alle media en organisaties werden volledig door de nazi's beheerst en gelijkgeschakeld (pro-nazi gemaakt).
De rechtstaat werd afgeschaft.
Mensen konden zonder geldige reden worden opgepakt.
Andere politieke partijen dan de NSB werden verboden.
Nederlanders ouder dan 15 moesten een persoonsbewijs hebben.

mei 1940 - feb 1941

Slide 10 - Slide

Censuur

De media in Nederland werd onder censuur gezet. Ook mocht er niet meer naar buitenlandse radiozenders worden geluisterd.
Alle post- en sierduiven in Nederland moeten worden gedood. Pootjes mét ring moeten worden ingeleverd.

Censuur = het van te voren controleren van berichten in de kranten of op de radio.

vanaf mei 1940

Slide 11 - Slide

Discriminatie

Vanaf 1940 moesten alle Nederlandse Joden zich laten registeren.
Steeds vaker werden Joden in Amsterdam lastig gevallen door NSB-ers. De Amderstammers (joods en niet-joods) vochten terug.
Er waren in die tijd veel knokpartijen. Bij een van deze gevechten kwam een NSB-er om het leven.

vanaf mei 1940

De J in het persoonsbewijs staat voor 'Joods'.

Slide 12 - Slide

Razzia

Als straf werd er een razzia georganiseerd. Een razzia is een door de overheid (politie, leger) georganiseerde opsporing en jacht op een groep mensen.
Op 22 en 23 februari 1941 drijven de Duitsers in de jodenbuurt 425 joodse mannen bijeen. Op de afbeelding zie je een aantal van deze mannen. Ze worden naar een concentratiekamp gebracht en sterfen daar allemaal.

22 en 23 feb 1941

Slide 13 - Slide

Februaristaking

De Amsterdamers zijn geschokt en willen laten zien dat ze het niet eens zijn met de jodenvervolging. Er wordt opgeroepen om te staken.
Op 25 februari leggen in Amsterdam én steden in de buurt veel arbeiders het werk neer.
De Duitsers grijpen hard in. Ze schieten op stakers. Negen stakers overlijden op straat. Drie worden later geëxecuteerd.

25 feb 1941

Slide 14 - Slide

Februaristaking

De februaristaking is heel bijzonder omdat dit het enige groote protest tegen de jodenvervolging in Europa is geweest.
De foto hiernaast is de enige foto die er is van de februaristaking.

25 feb 1941

Bekijk het filmpje op de volgende dia.

Slide 15 - Slide

Slide 16 - Video

Anti-joodse maatregelen

Ondanks de februaristaking werden er toch steeds meer wetten ingevoerd die de joden discrimineerden.

Deze wetten worden vaak ook anti-joodse maatregelen genoemd.

Slide 17 - Slide

Vanaf april 1941 verschijnen de bordjes "Voor Joden verboden"

in de Nederlandse steden. Joden mochten niet naar parken, speeltuinen of het zwembad.

Slide 18 - Slide

Vanaf mei 1942 zijn Joden verplicht om een Jodenster te dragen.

In dat jaar gaan ook de eerste Joden via Westerbork naar Auschwitz...

Vanaf mei 1942 zijn Joden verplicht om een Jodenster te dragen.

In dat jaar gaan ook de eerste Joden via Westerbork naar Auschwitz...

Slide 19 - Slide

Lezen : Lesbrief 4

Lees de derde pagina

Slide 20 - Slide

Maken

* De vragen bij Lesbrief 4

* Gebruik je verstand

* Gebruik een woordenboek of internet om begrippen op te zoeken die je misschien aanvankelijk niet kent

* Geef zo volledig mogelijk antwoord op de vragen en stop niet eerder dan dat je een goed antwoord hebt opgeschreven

Slide 21 - Slide

Leerdoelen

Na deze lesbrief :

Kun je beschrijven hoe de Duitse inval van NL verliep.

Kun je beschrijven hoe de jodenvervolging er in NL uit zag

Ken je de begrippen: ballingschap - persoonsbewijs - Februaristaking - deportaties - onderduikers

Slide 22 - Slide

Lesbrief 4

Tweede les

Slide 23 - Slide

Leerdoelen

Na deze les/paragraaf:

Kun je beschrijven hoe de Duitse inval van NL verliep.

Kun je beschrijven hoe de jodenvervolging er in NL uit zag

Kent de begrippen: ballingschap - persoonsbewijs - Februaristaking - deportaties - onderduikers

Slide 24 - Slide

Onderduiken

Een onderduiker is iemand die zich voor langere tijd verstopt voor de Duitsers.

Wie 'duiken onder'?

Joden
Verzetslieden
Arbeiders die waren opgeroepen om in Duitsland te gaan werken, gedwongen tewerkstelling.

Op het hoogtepunt zijn er alleen al in Nederland ruim 350.000 mensen ondergedoken.

Slide 25 - Slide

Verzet ?

Wat is verzet?

Aanslagen plegen of illegale krantjes verspreiden? Onderduikers helpen?

Of naar rechts gaan als de Duitsers zeggen dat je naar links moet gaan?

Slide 26 - Slide

Verzet

Actief verzet

Aanslagen plegen, voedselbonnen drukken, joden laten onderduiken, pamfletten maken en rond brengen, persoonsbewijzen vervalsen.... In werkelijkheid zaten héél weinig mensen in het verzet

Passief verzet

Luisteren naar Radio Oranje

Verzetskanten lezen

Een anjer dragen

Slide 27 - Slide

Om te voorkomen dat Joden worden opgepakt,

worden identiteitsbewijzen vervalst...

Slide 28 - Slide

Collaboratie

Collaboratie is het samenwerken met de vijand. In Nederland worden mensen die tijdens de bezetting Duiters hielp 'fout'.

Voorbeelden van collaboratie:

leden van de NSB.
Mensen die joden verradden.
Jongens die zich aansloten bij het Duitse leger.

Slide 29 - Slide

Slide 30 - Slide

MARKET GARDEN

17 september 1944

Operatie Market Garden

Slide 31 - Slide

Slide 32 - Slide

Slide 33 - Slide

Duitse capitulatie

OP 4 mei 1945 geven de Duitse troepen in Nederland zich over aan de geallieerden.
In Hotel De Wereld in Wageningen wordt op 5 mei onderhandeld over de onvoorwaardelijke overgave van de Duitse troepen in Nederland.

4 mei 1945

Slide 34 - Slide

De Bevrijding

De bevrijding wordt tegenwoordig gevierd op 5 mei, maar Nederland werd niet overal op 5 mei bevrijd.
Het laatste stukjes van Nederland dat bevrijdt werd was het eiland Texel. Dit werd pas op 20 mei 1945 bevrijd.

mei 1945