5.2 Reactievergelijkingen opstellen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

§5.2 Reactievergelijkingen opstellen

Leerdoelen

• Je kunt de systematische naamgeving gebruiken om een naam of molecuulformule van een stof te noteren.
• Je kunt de reactievergelijking van een verbrandingsreactie opstellen.
• Je kunt een reactievergelijking opstellen op basis van een omschrijving.

Systematische naamgeving

• Waarom hebben we een systeem voor naamgeving van moleculen bedacht?
• Zo gebruikt iedereen dezelfde namen voor chemische stoffen - dat praat een stuk makkelijker

We kennen verschillende uitgangen

Laatste element in de formule	uitgang
O	oxide
Cl	chloride
S	sulfide
F	fluoride
I	jodide
P	fosfide

Er zijn verschillende telwoorden

getal	telwoord
1	mono
2	di
3	tri
4	tetra
5	penta

Welke regels gelden er?

• Het telwoord komt voor de naam van het element
• Het telwoord mono laten we weg voor het eerste element

Gebruik tabellen op de uitgedeelde bladen voor namen van atomen en telwoorden

Welke regels gelden er?

• Het telwoord komt voor de naam van het element
• Het telwoord mono laten we weg voor het eerste element

CO₂

   C = koolstof (bovenste tabel)

   O = oxide (tabel linksonder)

   2 = di (tabel rechtsonder)

koolstofdioxide

Triviale namen

-water (diwaterstofmonoxide)

-keukenzout (natriumchloride)

-natroloog (natriumhydroxide)

1.  Noteer de cijfers uit de formule met daarbij het juiste telwoord
2. Noteer de symbolen en de juiste naam erachter
3.  Zet de telwoorden en namen in de juiste volgorde achter elkaar

Stappenplan systematische naamgeving 

(b.v. S₂F₅)

Geef de systematische naam van P₂Cl₅

gebruik het uitgedeelde informatieblad

Geef de sytematische naam van N₂O₅

N = stikstof

O = oxide

Stappenplan molecuulformule (b.v. trizwavelpentachloride)

1. Noteer de naam van de elementen met het symbool erachter
2. Zet het bijbehorende cijfer achter het telwoord 
3. Zet de symbolen met de juiste index in de goede volgorde achter elkaar

Geef de molecuulformule van distikstofmono-oxide
stikstof = N
oxide = O

Verbrandingsreacties

Verbrandingsreactie opstellen

-voor een verbrandingsreactie is altijd zuurstof (O₂) nodig

Eindproducten vormen een oxide:

element	naam van het oxide	formule
koolstof (C)
waterstof (H)
zwavel (S)

Verbrandingsreactie opstellen

-voor een verbrandingsreactie is altijd zuurstof (O₂) nodig

Eindproducten:

element	naam van het oxide	formule
koolstof (C)	koolstofdioxide	CO 2
waterstof (H)	water	H 2 O
zwavel (S)	zwaveldioxide	SO 2

Stappenplan verbrandingsreactie

Stap 1: Noteer de beginstoffen voor de pijl

Stap 2: Noteer O₂ voor de pijl

Stap 3: Noteer de eindstoffen (oxiden) na de pijl

Stap 4: maak de reactievergelijking kloppend

Welke producten komen vrij bij de verbranding van CH₄?

1. CO₂ en H₂O
2. H₂O en SO₂
3. SO₂ en CO₂
4. CO₂, H₂O en SO₂

Welke producten komen vrij bij de verbranding van C₃H₄S?

1. CO₂ en H₂O
2. H₂O en SO₂
3. SO₂ en CO₂
4. CO₂, H₂O en SO₂

Geef de verbrandingsreactie van CS₂

Geef de verbrandingsreactie van C₃H₈

stappenplan reactievergelijking opstellen

Stap 1: Lees de beschrijving van de reactie goed door

Stap 2: Noteer de beginstoffen en noteer de reactieprodcuten

Stap 3: Zet de beginstoffen en reactieproducten in een reactieschema

Stap 4: Vervang de stofnamen door molecuulformules

Stap 5: Maak de reactievergelijking kloppend

Voorbeeldopdracht 

Bij de productie van ijzer in een hoogoven reageert ijzeroxide (Fe₂O₃) met koolstof (C). De reactieproducten zijn ijzer (Fe) en koolstofmonoxide (CO).