Woordenboekgebruik Duits

• Duits
• Middelbare school
• vmbo t, havo, vwo
• Leerjaar 3,4

Woordenschat en woordenboek

Hoe gebruik je het woordenboek op het examen of voor een leestoets?

Woordenboek Duits-Nederlands

Gebruik je woordenboek zo min mogelijk: 

je hebt maar 2-3 minuten per vraag en opzoeken kost veel tijd!

Woordenschat en woordenboek

Tip:  leer de woorden uit de woordenlijst.

Hoe meer woorden je kent hoe minder je op hoeft te zoeken, dat scheelt (examen)tijd!

Bekijk de tekst:

• Bekijk titel, plaatje, inleiding.
• Bepaal onderwerp en hoofdgedachte.
  
• Is er een voetnoot?
  

Probeer het eerst zonder woordenboek!

Heb je het woord écht nodig!?

Laat het anders gewoon zitten.

Probeer het eerst zonder woordenboek

Kun je de betekenis raden .....

• als je de hele zin leest?
• als je het woord opknipt?
• als je het in je hoofd "hardop" uitspreekt?

                          

 

Toch een woordenboek:

lange woorden!

• Spreek het woord "hardop in je hoofd" uit
• Knip het woord in stukjes.
• Welk deel ken je al?
• Welk deel moet je nog opzoeken?

Uit welke twee woorden bestaat het woordje: Sommerende?
(Tip: Zeg het hardop in je hoofd)

Wat betekent Sommerende volgens jou?

Uit welke twee woorden bestaat het woord; Waschmaschinenschlauch?

Welk woord zoek je dus op?

Schlauch=slang

Waschmaschinenschlauch=wasmachineslang

Uit welke twee woorden bestaat het woord: Impfausweis?

impfen=inenten/Ausweis=bewijs

Impfausweis=inentingsbewijs

Uit welke twee woorden bestaat het woord: Umzugkarton?

Umzug=verhuizing

Umzugkarton=verhuisdoos

Toch een woordenboek: let op! meerdere betekenissen

Ball 

bal, bijvoorbeeld voetbal

bal, feest met baljurken

• Bepaal van altijd van te voren het onderwerp van de tekst. 
• Lees de zin waar het woord in staat goed.
• Neem nooit de eerste betekenis uit het woordenboek en     check altijd of de betekenis in de zin past

Toch een woordenboek: werkwoorden!!

Ga op zoek naar het hele werkwoord:

1. verander een letter:  sprangen - springen

2. ge- weghalen: abgeholt - abholen

3. zu weghalen: mitzuteilen - mitteilen

4. woord verderop in de zin: hört... auf - aufhören

Handig gebruik: volgorde

• Het woordenboek is op alfabetische volgorde.  
• Binnen een letter (dus woorden die met een A beginnen) staan de woorden ook weer op alfabetische volgorde. Dus aap komt voor absent en absent komt voor ader. En adder voor ader. Je kijkt dus eerst naar de eerste letter, dan de tweede enz.
• Sommige woordenboeken hebben 'duimgrepen'. Aan de zijkant zie je de letters op alfabetische volgorde. Zo kun je snel bladeren. En anders gebruik je de zoekwoorden boven aan de pagina.

Handig gebruik: werkwoorden

In het woordenboek staan alleen de 'hele werkwoorden'.

Voorbeeld: registrieren, laufen, radfahren.

Als er in de tekst staat: Mein Onkel fährt gerne Rad, dann moet je dus weten dat fährt Rad van het werkwoord radfahren komt. Pas dan kun je de betekenis opzoeken.

Dit gaan we oefenen

Geef hieronder het hele werkwoord
Ich suche das auf.

Geef het hele werkwoord:
Gibt es eine Party? Wir machen mit.

Geef het hele werkwoord:
Er kontrolliert die Antwort.

Handig gebruik: zelfstandig naamwoord

Van een zelfstandig naamwoord staat alleen het enkelvoud in het woordenboek. Woorden die in het meervoud staan moet je dus terug kunnen brengen naar het enkelvoud.

Dit gaan we oefenen.

Geef het enkelvoud van:
Fahrräder

Geef het enkelvoud van:
Häuser

Geef het enkelvoud van:
Freundinnen

Welke woord is het zelfstandig naamwoord?

1. Freund
2. reagieren
3. gelesen
4. schöne

Welk woord is het zelfstandig naamwoord?

1. super
2. helfen
3. Radfahren
4. ist

Handig gebruik: voltooid deelwoord

Het voltooid deelwoord staat niet in het woordenboek. Je moet zelf kunnen zien van welk werkwoord het komt.

Er zijn twee soorten:

Het regelmatige voltooide deelwoord: ge-stam werkwoord +t Voorbeeld: gemacht, met de stam mach, het werkwoord is dus machen en dat kun je opzoeken. We gaan even oefenen.

Kies het werkwoord bij het voltooid deelwoord: getauscht

Wat betekent 'tauschen' (Er tauscht seinen Kugelschreiber gegen einen Bleistift)

Kies het werkwoord bij het voltooid deelwoord: getauft

Zoek de betekenis op van 'taufen'

Regelmatig voltooid deelwoord (2)

Als werkwoorden die eindigen op -ieren, wordt het voltooid deelwoord: stam + t. Er komt dus geen ge- voor te staan!!

Voorbeeld: ich habe auf die Anzeige reagiert.

Even oefenen.

Welke woorden zijn voltooid deelwoord?

1. geholfen
2. Großmutter
3. toll
4. fotografiert

Wat zijn de voltooide deelwoorden?

1. Freiheit
2. gebadet
3. geschrieben
4. heiß

Maak het voltooid deelwoord van 'studieren'

Maak het voltooid deelwoord van fotograferen

Onregelmatig voltooid deelwoord 

Onregelmatige werkwoorden: hiervoor is geen regel. De meest belangrijke moet je wel herkennen.

Voorbeeld: Was hat der Autor im Text beschrieben? Beschrieben komt van beschreiben. Dat betekent beschrijven. Het voltooid deelwoord is dus: beschreven!

Nu oefenen.

Wat is het werkwoord dat hoort bij gesproken: Er hat laut GESPROCHEN

Wat is het werkwoord dat hoort bij: Ich habe das rote T-shirt GENOMMEN

En dan nog dit

Er hat das Angebot angenommen: angenommen komt van annehmen. Dat betekent: aannemen.

Sie hat ihr neues Kleid angezogen. Angezogen komt van anziehen. Dat betekent aantrekken.

Hier staat er dus nog 'an' voor het voltooid deelwoord, omdat dat ook voor het werkwoord staat.

Let op:

ä staat na a

ö staat na o

ü staat na u

ß staat na s

Fragen?

Viel Erfolg!