3.2 - Zien V1

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 3 - Waarnemen

Hoofdstuk 3 - Waarnemen

3.1 - Zintuigen en prikkels

3.2 - Zien

3.3 - Horen

3.4 - Ruiken en proeven

3.5 - Samenhang: Gamen en gezondheid

Gedrag ontstaat door prikkels. Wat is een prikkel?

1. een verandering waarop je kunt reageren
2. alles wat een mens doet
3. een handeling
4. een verandering van gedrag

Het oog heeft als taak prikkels op te vangen.
Wat is de prikkel voor de zintuigen in het oog?

1. geur
2. druk
3. licht
4. geluid

Voor welk zintuig is 'geluid' de prikkel?

1. Gehoorzintuig
2. Lichtzintuig
3. Smaakzintuig
4. Pijnzintuig

Hoeveel soorten zintuigen bevinden zich in de huid?

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Een gevoelszenuw loopt vanaf je hersenen naar je spieren

1. Waar
2. Niet waar

Hoe noem je een gebied van de hersenen dat 'gespecialiseerd' is in het verwerken van impulsen van een bepaald zintuig

1. Een hersendeel
2. Een hersencentrum
3. Een breinbeetje
4. Een impulsgebied

Hoe heet het als bepaalde prikkels niet meer door de hersenen worden verwerkt?

3.1 - Zintuigen en prikkels (herhaling)

3.2 - Zien (deel 1)

Doelen van de paragraaf

Je weet hoe je ogen er uitzien

Je kan uitleggen hoe je ogen beschermd worden

Je kan uitleggen hoe je ogen werken

Je weet uit welke onderdelen je oog bestaat

Je kan uitleggen wat de pupillen doen

wat de lens doet

je kan uitleggen hoe je diepte kan zien

Het oog

Oogkas

Wenkbrauwen en oogleden met wimpers – tegen stof en zand

Traanklier – maakt traanvocht om je oog nat te houden

Knipperen met je ogen verspreid het vocht en haalt vuiltjes uit je oog

Vocht verdwijnt via traanbuis (eindigt in je neusholte)

Het oog

Harde oogvlies – wit, behalve voor je pupil en iris

Vaatvlies - bloedvaatjes

Netvlies

Hierop komt alles wat je ziet

Kleuren zien

Staafjes - zwart, wit, grijstinten; hoge gevoeligheid

Kegeltjes - kleuren; lage gevoeligheid, werken niet bij weinig licht

Rood/Groen/Blauw

Vragen

Welk onderdeel van het oog beschermt je oog niet?

1. wenkbrauw
2. ooglid
3. wimper
4. hoornvlies

Welk vlies in je oog voert voedingsstoffen naar je oog?

1. Het hoornvlies.
2. Het netvlies.
3. Het vaatvlies.

Welk onderdeel van je oog zorgt ervoor dat je oog vochtig wordt?

1. De wenkbrauw
2. Je wimpers
3. De traanklier
4. Je ooglid

Om te zien moet er licht in je oog komen. Via welke onderdelen van het oog komt het licht in je oog?

1. hoornvlies, pupil, lens, glasachtig lichaam, netvlies
2. lens, pupil, hoornvlies, netvlies, glasachtig lichaam
3. hoornvlies, netvlies, pupil, lens, glasachtig lichaam
4. netvlies, glasachtig lichaam, pupil, lens, hoornvlies

Hoeveel typen kegeltjes zijn er?

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Welke kleur(en) kegeltjes worden geprikkeld bij geel licht?

Aan het werk

Maken: 1 t/m 13

Lezen: 3.2

Leren: 3.1+3.2

Klaar? Opdracht 14+15 (VWO-opdrachten)

Volgende les: verder met 3.2 (vanaf 'Waardoor zie je altijd scherp')

Hoofdstuk 3 - Waarnemen

Hoofdstuk 3 - Waarnemen

3.1 - Zintuigen en prikkels

3.2 - Zien

3.3 - Horen

3.4 - Ruiken en proeven

3.5 - Samenhang: Gamen en gezondheid

3.2 - Zien (deel 2)

Doelen van de paragraaf

Je weet hoe je ogen er uitzien

Je kan uitleggen hoe je ogen beschermd worden

Je kan uitleggen hoe je ogen werken

Je weet uit welke onderdelen je oog bestaat

Je kan uitleggen wat de pupillen doen

wat de lens doet

je kan uitleggen hoe je diepte kan zien

Welk onderdeel van het oog beschermt je oog niet?

1. wenkbrauw
2. ooglid
3. wimper
4. hoornvlies

Welk vlies in je oog voert voedingsstoffen naar je oog?

1. Het hoornvlies.
2. Het netvlies.
3. Het vaatvlies.

Welk onderdeel van je oog zorgt ervoor dat je oog vochtig wordt?

1. De wenkbrauw
2. Je wimpers
3. De traanklier
4. Je ooglid

Om te zien moet er licht in je oog komen. Via welke onderdelen van het oog komt het licht in je oog?

1. hoornvlies, pupil, lens, glasachtig lichaam, netvlies
2. lens, pupil, hoornvlies, netvlies, glasachtig lichaam
3. hoornvlies, netvlies, pupil, lens, glasachtig lichaam
4. netvlies, glasachtig lichaam, pupil, lens, hoornvlies

Hoeveel typen kegeltjes zijn er?

1. 2
2. 3
3. 4
4. 5

Welke kleur(en) kegeltjes worden geprikkeld bij geel licht?

3.2 - Zien (deel 2)

Je pupil

Bepaalt hoeveel licht op je netvlies komt

Weinig licht -> pupil groot

Veel licht -> pupil klein

Hoe meer licht, hoe beter je ziet

Te veel licht beschadigt het netvlies

Pupilreflex

De lens

De lens zorgt er voor dat je dingen scherp ziet

Kan platter of boller worden

Boller: dingen van dichtbij goed zichtbaar

Platter: dingen van ver weg goed zichtbaar

De lens

- Lichtstralen komen overal 

op je lens

- Lens 'buigt' lichtstralen

naar binnen

- Hierdoor komt het op je 

netvlies

      -> Verkleind, op de kop, in spiegelbeeld

Bril nodig?

Verziend - bolle glazen

- Korte oogbol

- Te sterke lens

Bijziend - holle glazen

- Lange oogbol

- Zwakke lens

Diepte zien

- Informatie van twee ogen komt samen in de hersenen

- De hersenen voegen het samen en bepalen zo waar iets is

Oefening pinguïn

Diepte zien

- Informatie van twee ogen komt samen in de hersenen

- De hersenen voegen het samen en bepalen zo waar iets is

1. Kies een voorwerp in je kamer die een stukje bij je vandaan ligt/staat

2. Doe je linkeroog dicht

3. Strek je arm richting het voorwerp en houdt je vinger 'tegen het voorwerp aan'

4. Houdt je arm en vinger op z'n plaats en doe nu je linkeroog open en je rechteroog dicht

5. Wat is er gebeurd?

Vragen

Welk onderdeel van het oog zorgt voor de hoeveelheid lichtinval in het oog? 

1. Netvlies
2. Pupil
3. Hoornvlies
4. Lens

Als je iets van dichtbij goed wilt kunnen bekijken moet je lens ... worden

1. Boller
2. Platter
3. Langer
4. Korter

De lens van het oog kan van vorm veranderen (accomoderen).
Marieke kijkt naar een kaars in de verte, welke "vorm" hebben haar lensbandjes en haar lens?

1. lensbandjes: strak lens: bol
2. lensbandjes: strak lens: plat
3. lensbandjes: slap lens: plat
4. lensbandjes: slap lens: bol

Wat is het probleem als je bijziend ben?

1. Ooglens is te sterk
2. Ooglens is te zwak

Wat is er aan de hand met iemand die bijziend is?

1. Kan goed dichtbij kijken en goed ver weg kijken
2. Kan goed dichtbij kijken, niet goed ver weg kijken
3. Kan niet goed dichtbij kijken, wel goed ver weg
4. Kan niet goed dichtbij en niet goed ver weg kijken

Hoe zien de bril-glazen er uit van iemand die verziend is?

1. Bolle lenzen
2. Platte lenzen
3. Holle lenzen
4. Verharde lenzen

Leg uit hoe het kan dat wij met onze ogen goed diepte kunnen zien

Aan het werk

Maken: 16 t/m 24, 26, 28

Lezen: 3.3

Leren: 3.2

Klaar? opdracht 25 maken (VWO opdracht)