Poeziëproject - rijm en beeldspraak

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Poëzie: rijm en beeldspraak

Rijm

• Je kunt uitleggen wat eindrijm is 
• Je kunt uitleggen wat beginrijm / alliteratie is
• Je kunt uitleggen wat klinkerrijm / assonantie is

Eindrijm

Woorden aan het einde van de regel hebben dezelfde klank.

Kijk maar naar het gedicht hiernaast:

Rijmschema

• Van het eindrijm kun je een rijmschema maken.
  
• Je geeft elke rijmklank een nieuwe letter. De klank in de eerste regel a, de volgende klank b, etc.

Beginrijm / Alliteratie

Voorbeeld: "De kat krabt de krullen van de trap".
In die zin beginnen veel woorden met de 'k'. 

Bij alliteratie gaat het om overeenkomst in klank van medeklinkers aan het begin van woorden.

Assonantie

Enkele woorden die bij elkaar in de buurt staan, hebben dezelfde klank, maar niet dezelfde eindletter(s).

Het gaat hierbij om de uitspraak, en niet om de spelling

Zo is er bijvoorbeeld ook assonantie bij 'een groot cadeau'

Alliteratie / Assonantie

Alliteratie (beginrijm):
Groen - grom - griezel etc.
Assonantie (klinkerrijm):
Moeten - groenten - doe - vroeg - troep - schoen- moeder - groen - groeien

Liesje leerde lotje lopen langs de lange Lindenlaan

1. Alliteratie
2. Assonantie
3. Eindrijm

De man uit Waddinxveen, woont zijn hele leven al alleen.

1. Alliteratie
2. Assonantie
3. Eindrijm

De tuin ruikt kruidig.

1. Alliteratie
2. Assonantie
3. Eindrijm

Beeldspraak

* je weet wat een vergelijking is, 

je kunt voorbeelden herkennen/noemen

* je weet wat een metafoor is,

je kunt voorbeelden herkennen/noemen

* je weet wat een personificatie is, 

je kunt voorbeelden herkennen/ noemen

Beeldspraak: vergelijking, metafoor en personificatie

- Bij beeldspraak gebruik je woorden in een 

   figuurlijke betekenis. Een beeld.

- Er is sprake van een overeenkomst tussen object (de werkelijkheid) en het beeld.

- Goede beeldspraak maakt een tekst mooier, 

   duidelijker en krachtiger.

Bij een vergelijking heb je....

1. een object (de werkelijkheid) en een subject (beeld)
2. alleen maar een beeld
3. een kenmerk van een persoon op een levenloos ding

Vergelijking

Bij een vergelijking hoort meestal het woordje ALS of LIJKT.

ZO....ALS..... IS NET.......

Zo ziek als een hond.

Je lijkt wel een verzopen hond.

Wat een vuile hond, ben jij!

Vul de juiste vergelijking in:
Zo fris als een.....

1. kipje
2. vis in het water
3. hoentje

Hij? Pas op! Hij steelt als de....

1. vogels
2. honden
3. katten
4. raven

Bedenk een vergelijking voor jezelf / iemand in je klas of de hele klas.

Bedenk een vergelijking voor iets
in of om de school

Bij een metafoor heb je....

1. Alleen maar een beeld
2. Een beeld en de werkelijkheid
3. altijd het woordje ALS
4. HUH? watte? weet het niet meer...

Metafoor

Het object/ de werkelijkheid wordt helemaal vervangen door het beeld. Het is er nog wel, maar wordt niet genoemd. Je moet het figuurlijk zien.

Het schip der woestijn (kameel)

Een tsunami van nieuwe voorschriften (een enorme berg)

Een vruchtbare vergadering (een vergadering met resultaat)

Zij is een spin in het web (zij heeft veel contacten)

Bedenk twee metaforen voor je klas.

Personificatie

Met een personificatie stel je een levenloos ding voor als een persoon, je kent menselijke eigenschappen toe aan een ' dood' ding. Bijvoorbeeld:

 

De zon streelde onze wangen

Het gevaar loerde op elke hoek van de straat

Schreeuwende kleuren

Papier is geduldig

Zuchtend en kreunend kwam mijn auto tot stilstand

De wind huilt...

1. metafoor
2. personificatie
3. vergelijking

De samenleving is ziek.

1. metafoor
2. personificatie
3. vergelijking

Bedenk twee personificaties voor iets in of om de school.