ETHIEK les 1

• Godsdienst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Ethiek

Wat is het en hoe denk jij erover?

De leerdoelen

Je bent instaat om aan te geven wat ethiek inhoudt.

Je kunt de juiste omschrijvingen geven van de gebruikte termen en weet waar deze voor staan.

 

Inleiding

• Ethiek gaat in principe over goed en kwaad.
  
• Maar: ieder mens zal in gelijke gevallen anders oordelen.
  
• Belangrijkste vraag: welke optieken en visies spelen een rol bij ethisch handelen?

MORAAL: normen en waarden

'Waarde'

Een waarde is niet te bediscusseren en willen we als grote groep najagen --> Gezondheid en Geluk, menswaardig handelen

'Norm'

De norm is het instrument wat we inzetten om de waarde te bereiken --> niet roken, gezond eten, wetten hanteren

Schrijf een voorbeeld van een norm of waarde op

De ethische optiek

• Onderscheid tussen ethiek en moraal:
• Moraal: waarden en normen
• Ethiek: het nadenken over die waarden en normen én:
• Hoe behoren mensen te leven?
• Ethiek is ook: hoe je naar de werkelijkheid kijkt
• Het heeft dus ook te maken met een bepaalde optiek. 

Ethische optieken

• Er zijn verschillende soorten optieken:
• commercieel: wat is financieel het beste?
• juridisch: wat zegt de wet?
• ethisch: wat is menswaardig? Wat is goed en kwaad?
• De vragen bij deze optieken hoeven niet altijd hetzelfde antwoord op te leveren. 

0

Waarden zijn:

1. regels die je gebruikt in het dagelijks leven
2. belangrijke opvattingen die je gebruikt in het dagelijks leven
3. mijn diepste overtuigingen
4. waardevol wanneer iedereen ze naleeft

Intrinsieke waarde: is dat iets waarde heeft in zichzelf. wat is dat dus niet?

1. liefde
2. geld
3. goedheid
4. vriendelijkheid

Instrumentele waarden

zijn waarden die nodig zijn om intrinsieke waarden te bereiken.

Wat is een norm?

1. Hetzelfde als een waarde
2. Een karaktereigenschap
3. Een deugd.
4. Een gedragsregel.

Waarde: privacy

Waarde: eerlijkheid 

Waarde: respect

Waarde: Gezondheid

Norm: kloppen voordat je een slaapkamer binnenkomt 

Norm: niet liegen 

Norm: Ouderen spreek je met “u” aan.

Norm: Je eet niet iedere dag patat.

Ethiek 

• Ethisch oordeel: liegen over het bestaan van Sinterklaas is slecht. 

• Ethische vraag: is liegen over het bestaan van Sinterklaas slecht?  

• Ethische regel: Als ouders lieg je  niet tegen je kinderen, want ze moeten jou kunnen vertrouwen. 

Het is slecht om tegen kinderen te liegen over het bestaan van Sinterklaas.

1. Eens
2. Oneens

Waarden                              Ethische dilemma's

Eerlijkheid

Behulpzaam

Rechtvaardig

Geduld

Geef je toe dat je een opdracht niet hebt gemaakt?

Sta je op voor een oudere vrouw in de bus?

Wacht je een uur op je vriendin die te laat is?

Kom je op voor iemand die gepest wordt?

Het uitdelen van een educatieve, pedagogische tik aan kinderen moet toegestaan zijn.

1. Eens
2. Oneens

Ouders van kinderen met overgewicht moeten een halfjaarlijks boete krijgen.

1. Eens
2. Oneens

4 waarden

1. Recht op vereniging
2. Recht op veiligheid
3. Verdraagzaamheid
4. Vrijheid van meningsuiting

Argumenten voor een verbod op motorclubs

• Mensen voelen zich niet veilig in de buurt van motorclubs.
• Motorclubs doen vaak mee aan criminele activiteiten die door de overheid verboden zijn.  
• Het zorgt voor overlast in woonwijken. 

Argumenten tegen een verbod op motorclubs

• In de grondwet staat dat iedereen recht heeft op vereniging.
• Veel mensen in zo’n motorclub doen niet mee aan de criminele dingen en je neemt dan hun hobby af. 
• Ze blijven toch wel in het geheim doorgaan of verkassen naar het buitenland. 
  

WAT DEZE LES DOEN:

Reader ethiek (zie studiewijzer in Magister):

par 1.1 vragen 1t/m4 

Par.1.2 vragen 5 t/m 9.

Volgende week: uitleg case-opdracht en je hebt het huiswerk af. Controle in de les dat je op tempo bent!

Succes!

Mocht je nog niet weten wat je nu moet doen, neem deze lessonUp dan nog een keer door.