13.3 Transport (deel 1 en deel 2)

Tegenstroomprincipe
Bloed -->
Bloed -->
Bloed stroomt in de zelfde richting
Bloed stroomt in tegengestelde richting
<--Water
Water -->
1 / 38
next
Slide 1: Drag question
BiologieMiddelbare schoolvwoLeerjaar 2,3

This lesson contains 38 slides, with interactive quizzes, text slides and 4 videos.

time-iconLesson duration is: 100 min

Items in this lesson

Tegenstroomprincipe
Bloed -->
Bloed -->
Bloed stroomt in de zelfde richting
Bloed stroomt in tegengestelde richting
<--Water
Water -->

Slide 1 - Drag question

Fotosynthese

                   +                      -->                       +
Verbranding

                   +                      -->                       +
______________________________________________________
Koolstofdioxide
Koolstofdioxide
Zuurstof
Zuurstof
Water
Water
Glucose
Glucose

Slide 2 - Drag question

Heeft een insect zuurstof (O2) of koolstofdioxide (CO2) nodig?
A
zuurstof
B
koolstofdioxide

Slide 3 - Quiz

Hoe wordt bij mensen zuurstof door het lichaam getransporteerd?

Slide 4 - Open question

13.3 Transport

Slide 5 - Slide

Leerdoelen
- Je kunt uitleggen hoe stoffen door een insect stromen.
- Je kunt de onderdelen van het bloedvatenstelsel van een insect herkennen en benoemen
-Je kunt uitleggen hoe het komt dat het bloed van een insect niet roodgekleurd is
- Je kunt uitleggen hoe stoffen door een vis strome
- Je kunt de begrippen 'open bloedsomloop', 'gesloten bloedsomloop', 'enkelvoudige bloedsomloop', 'dubbele bloedsomloop' uitleggen aan de hand van het ademhalingsstelsel van een insect, een vis en de mens.
.

Slide 6 - Slide

Vervoer in insecten
- Bij insecten wordt lucht met zuurstof door tracheeën vervoerd. 

- Voedingsstoffen en afvalstoffen worden door het bloed vervoerd.

- Een insect heeft een open bloedsomloop > het bloed stroomt vrij door het lichaam.

Slide 7 - Slide

  • Het bloed vervoert voedingsstoffen en afvalstoffen
  • 1 groot bloedvat
  • Aan de achterkant het hart: een aantal kamers achter elkaar
  • Samentrekken v/d kamers -->                   bloed stroomt van achter naar voren
  • Bloedvat eindigt in de kop
  • Uit het bloedvat en stroomt vrij door het lichaam (open bloedsomloop)

Slide 8 - Slide

wat hoort waar?
Trachee
Stigma
Huidmondje
Kieuwboog
Lamel
Tegenstroom principe
Kieuwplaatje

Slide 9 - Drag question

0

Slide 10 - Video

Vervoer in vissen
- Bij vissen vervoert het bloed zuurstof, voedingsstoffen en afvalstoffen.

- De bloedsomloop bij vissen is gesloten > bloed stroomt in bloedvaten.

Slide 11 - Slide

Hoe vervoeren vissen stoffen?
-Het bloed vervoert  zuurstof, afvalstoffen en voedingstoffen naar alle cellen.
-Vanuit het verteringstelsel komen de voedingsstoffen in het bloed
-Enkelvoudige  bloedsomloop > per rondgang door lichaam stroomt het bloed maar één keer door hart (en gesloten)

Slide 12 - Slide

wat hoort waar?
Trachee
Stigma
Huidmondje
Kieuwboog
Lamel
Tegenstroom principe
Kieuwplaatje

Slide 13 - Drag question

Verschillende bloedsomlopen
Enkelvoudige bloedsomloop bij vissen: het bloed gaat per omloop één keer door het hart.

Dubbele bloedsomloop bij andere gewervelde dieren: het bloed gaat per omloop twee keer door het hart.

hart - longen - hart - andere organen

Slide 14 - Slide

  • Open bloedsomloop = bloed stroomt niet door bloedvaten
  • Gesloten bloedsomloop = bloed stroomt door bloedvaten 
  • Enkelvoudige bloedsomloop = bloed stroomt 1 x door hart per omloop
  • Dubbele bloedsomloop = bloed stroomt 2 x door hart per omloop

Slide 15 - Slide

Slide 16 - Slide

Slide 17 - Video

Dus...
Open
Gesloten
Gesloten
Enkelvoudig
Dubbel

Slide 18 - Drag question

het type bloedsomloop bij een insect is
A
open en dubbel
B
open en enkel
C
open

Slide 19 - Quiz

in een vis wordt zuurstof vervoerd door
A
tracheeën
B
bloedvaten
C
hart en tracheeën
D
hart en bloedvaten

Slide 20 - Quiz

door het hart van een insect stroomt ...
A
zuurstofrijk bloed
B
zuurstofarm bloed
C
bloed zonder zuurstof

Slide 21 - Quiz

Aan de slag... 
Maken 13.3 1 t/m 9 + nakijken

Slide 22 - Slide

Leerdoelen
- Je kunt de twee verschillende soorten vaten bij planten herkennen en benoemen en je weet welke stoffen ze vervoeren.
- Je kunt de drie krachten uitleggen waardoor water omhoog gaat in de houtvaten.

Slide 23 - Slide

door het hart van een vis stroomt
A
zuurstofrijk bloed
B
zuurstofarmbloed
C
bloed zonder zuurstof

Slide 24 - Quiz

wat vervoert het bloed bij de vis
A
zuurstof
B
zuurstof en voedingsstoffen
C
voedingsstoffen en afvalstoffen
D
zuurstof, voedingsstoffen en afvalstoffen

Slide 25 - Quiz

Transport in planten

Slide 26 - Mind map

Hoe komen planten aan zuurstof?
Huidmondje

Slide 27 - Slide

Hoe vervoeren planten stoffen?
• Zuigen met hun wortels water en mineralen op

• Door de vaten vervoerd

• Vaatbundel (liggen in groepjes)

Slide 28 - Slide

Vaatbundels
- lopen van wortel tot in de bladnerven en bloemen
 - liggen in een kring en bestaan uit 2 soorten:

 1. Houtvaten: vaten voor water en mineralen (binnenring)

2. Bastvaten: vaten voor water en glucose en andere voedingstoffen (buitenring)

Slide 29 - Slide

Vervoer in planten
Wortelharen > water en mineralen opnemen.

Houtvaten vervoeren water en mineralen van de wortels naar de bladeren (omHoog).

Bastvaten vervoeren water en voedingsstoffen (o.a. Glucose) naar de wortels en de bloemen (Beneden+omhoog).

De waterstroom blijft op gang doordat er water via de huidmondjes verdampt.

Slide 30 - Slide

houtvaten
Het water in de houtvaten gaat op 3 manieren omhoog:
1. door de zuigkracht van de bladeren
2. doordat de wortels meer water en andere stoffen opnemen worden deze stoffen omhoog gedrukt, worteldruk
3. door de capillaire werking van de houtvaten, waarbij het water aan de kanten van de houtvaten kleeft en naar boven kruipt. (het filmpje in de volgende dia legt op een natuurkundige manier uit hoe dit werkt.. verdieping)

Slide 31 - Slide

Slide 32 - Video

Slide 33 - Video

Let op...
- In de houtvaten stroomt het water omhoog naar de bladeren tegen de zwaartekracht in door drie krachten... In het filmpje noemen ze er maar 2. 
- Ook is het vervoer in de houtvaten maar 1 kant op (omhoog) en in de bastvaten 2 kanten (omhoog+beneden)


Slide 34 - Slide

Wat vervoeren de houtvaten?
A
water en mineralen
B
water en glucose
C
water en zuurstof
D
water

Slide 35 - Quiz

Bij de plant zit in de buitenring de
A
Houtvaten
B
Bastvaten

Slide 36 - Quiz

Hoe heet het onderdeel dat de voedingstoffen vervoerd in de plant?
A
vaatbuisjes
B
vaatbundels
C
haarvaten

Slide 37 - Quiz

Aan de slag... 
Maken 10 t/m 14 + nakijken

Slide 38 - Slide