Herhaling planten

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Planten

9.1 Bladeren

Leerdoelen

Je kunt de bouw en functie van bladeren en het belang hiervan voor de fotosynthese beschrijven.

Bouw van bladeren

Fotosynthese

Hoe werkt dat????

Nodig voor fotosynthese:

1. Koolstofdioxide
2. Water
3. Zonlicht

Producten van fotosynthese:

1. Glucose
2. Zuurstof

Leerdoelen

Je kunt in afbeeldingen vaatbundels, houtvaten en bastvaten benoemen en je kunt de functie van deze delen beschrijven.

Je kunt beschrijven hoe planten stevigheid verkrijgen.

Je kunt beschrijven hoe opname en transport van water en mineralen bij planten plaatsvinden.

Transport door vaten

In de stengels:

• Houtvaten altijd aan de binnenkant
  
• Bastvaten altijd aan de buitenkant
  

In de nerven van bladeren:

• houtvaten liggen aan de bovenzijde 
  
• bastvaten aan de onderzijde van een blad.
  

stengel, schematisch

blad, dwarsdoorsnede, schematisch

Functie van wortels

1. Plant in de grond vastzetten
   
2. Het opnemen van water en mineralen vanuit de bodem
   
3. De opslag van reservevoedsel
   

Wat is de functie van bastvaten?

1. Water opnemen
2. Suikers transporteren
3. Stevigheid geven aan planten
4. Vezels aanmaken

Zet de onderdelen op de juiste plek. 

Zonlicht

Wortels met wortelharen.

Glucose

Koolstofdioxide

Water

Zuurstof

blad met huidmondjes

Vaatbundels bestaan uit houtvaten en bastvaten. Wat wordt er vervoerd door houtvaten?

1. water met mineralen gaan naar boven naar de bladeren
2. water met glucose gaan naar beneden en naar de bloemen
3. mineralen met glucose gaan naar boven naar de bladeren
4. Glucose met mineralen gaan naar beneden en naar de bloemen

9.3 Glucose als grondstof

Leerdoelen

Je kunt beschrijven onder welke omstandigheden fotosynthese en verbranding plaatsvinden.

Je kunt aangeven welke stoffen een plant kan maken uit de grondstof glucose en wat de functies zijn van deze stoffen.

Fotosynthese en verbranding

De vorming van energierijke stoffen

De opbouw van energierijke stoffen uit andere stoffen 

noem je assimilatie

eiwitten, vetten en koolhydraten 

zijn assimilatieproducten

Rijpe maïskorrels bevatten gemiddeld 17% koolhydraten, 3% eiwitten en 1% vetten.

Zijn mineralen grondstoffen voor de opbouw van maïskorrels? En zijn suikers grondstoffen voor de opbouw van maïskorrels?

1. geen van beide
2. allebei
3. alleen suikers
4. alleen mineralen

Welke energierijke stof maakt de plant door fotosynthese?

Floortje koopt op een zaterdagmorgen een bos rozen en zet deze meteen in een vaas voor het raam.

Kan er in de bladeren van een rozentak dan fotosynthese plaatsvinden? En verbranding?

1. geen van beide
2. alleen verbranding
3. alleen fotosynthese
4. zowel verbranding als fotosynthese

Pauze!!

9.4 Voortplanting

Leerdoelen

Je kunt beschrijven hoe ongeslachtelijke en geslachtelijke voortplanting plaatsvinden en je kunt hiervan voorbeelden bij planten geven.

Je kunt de delen van een bloem noemen met hun kenmerken en functies.

Ongeslachtelijke voortplanting

Genotype hetzelfde, fenotype kan anders zijn

Zoek op!

Welke manieren van ongeslachtelijke voorplanting zijn er?

Hoe werkt het?

Geslachtelijke voortplanting 

Bouw en functie van bloemen

Dit is ongeslachtelijke voortplanting door...

1. enten
2. bollen
3. uitlopers
4. wortelstokken

In de afbeelding zie je een foto van een bloem. 

Een bloem bestaat uit delen.

Sleep de cijfers naar de juiste namen van de bloem

kelkblad

kroonblad

deel van de meeldraad

deel van de stamper

1

2

3

4

Wat is ongeslachtelijke voortplanting?

1. Hierbij smelt de kern van een zaadcel samen met de kern van een eicel.
2. Hierbij groeit een deel van een individu uit tot een nieuw individu.
3. Hierbij worden eicellen bevrucht buiten het lichaam van de vrouw.

Windbloem

Windbloem

Insecten-bloem

Insecten-bloem

Insecten-bloem

9.5 Bestuiving, bevruchting en verspreiding

Leerdoelen

Je kunt omschrijven wat bestuiving is en je kunt kenmerken van insectenbloemen en windbloemen noemen.

Je kunt beschrijven hoe bevruchting bij zaadplanten verloopt en welke veranderingen er na bevruchting in het vruchtbeginsel plaatsvinden.

Je kunt uit afbeeldingen van (delen van) planten afleiden hoe de zaden worden verspreid.

Bestuiving

Bestuiving = 

Als er stuifmeelkorrels op de stempel terecht komen van de zelfde soort

Bestuiving kan plaatsvinden door: 

• - De wind
• - Insecten (bijen, vliegen, vlinders)

 

Soorten bestuiving:

• Zelf bestuiving
• Kruisbestuiving

Bevruchting

Wat is bestuiving?

1. Als de kern van de eicel met de kern van de stuifmeelkorrel versmelt
2. Het verspreiden van een vruchtje
3. Het overbrengen van een eicel op een meeldraad
4. Het overbrengen van stuifmeel op een stempel

Tweeslachtige bloem

Eenslachtige bloem (mannelijk)

Eenslachtige bloem (vrouwelijk)

Wat ontwikkelt zich
na de bevruchting
uit het vruchtbeginsel?

de bloem van een appelboom is bevrucht

1. de appel
2. een pitje in de appel
3. het vruchtvlees van de appel
4. het klokhuis van de appel

KRUISBESTUIVING

GEEN BESTUIVING

ZELF BESTUIVING

1

2

3

4

5

6

7

8

Stuifmeelbuis

Stuifmeelkorrel

Eicel

Bevruchting

veel stuifmeel

kleverig stuifmeel

stempels in de bloem

bloemen hebben nectar

meeldraden buiten de bloem

bloemen geuren

9. 6 Ontkieming, groei en ontwikkeling

De bouw van een zaad

Ontkieming

Voor ontkieming

moeten de 

omstandigheden

gunstig zijn:

• temperatuur
• water
• zuurstof

Groei van een plant

Lengtegroei: door groeipunten (rood)

Diktegroei: door celdeling

Levenscyclus

Een-, tweejarig en vaste planten

• Eenjarige plant: Ontwikkeling van zaad tot zaad in 1 jaar

• Vaste plant: meerdere jaren vorming zaad. Bovengrondse deel sterft geheel/gedeeltelijk af in najaar

Tweejarige plant

Jaar 1: vorming wortels, stengels en reservevoedsel in bladeren

Jaar 2: vorming bloemen, vruchten en zaden

Wat is de volgorde bij ontkieming van een plant?

1. blad, stengel, wortel
2. stengel, wortel, blad
3. wortel, stengel, blad

Welke stappen horen bij een tweejarige plant?

1. ontkiemen (voorjaar), bloeien(zomer), zaden vormen (herfst), zaden overwinteren.
2. Ontkiemen en groeien in het eerste jaar, bloeien en zaden vormen in het tweede jaar, daarna sterven.
3. bloeien(zomer), zaden vormen (herfst), delen boven de grond sterven

Ontkieming is NIET afhankelijk van

1. temperatuur
2. hoeveelheid water
3. hoeveelheid zuurstof
4. hoeveelheid zonlicht

De Judaspenning is een tweejarige plant. De plant draagt dit jaar bloemen en vruchten.

In welke jaar bevindt de plant zich nu?

1. jaar 1
2. jaar 2
3. jaar 3
4. jaar 4