NN paragraaf 6.3: argumentatieschema's

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

argumentatieschema's

nieuw en toch vertrouwd

De verschillende schema's

- oorzaak en gevolg

- kenmerk of eigenschap

- voor- en nadelen

- voorbeelden

- vergelijking

- autoriteit

oorzaak-gevolg

Bij dit type argumentatie wordt ervan uitgegaan dat een feit of een gebeurtenis zal leiden tot een ander feit of andere gebeurtenis.

- Ze zijn onlangs wezen skiën in de Italiaanse Alpen.  (oorzaak en argument). Daardoor is het niet gek dat ze nu in thuisquarantaine zitten (gevolg en standpunt).

kenmerk of eigenschap

Aan dit type argumentatie ligt de volgende gedachte ten grondslag: als alle onderdelen van een groep hetzelfde kenmerk hebben, dan heeft één onderdeel van die groep dat kenmerk ook. De gedachte die aan deze argumentatie ten grondslag ligt, wordt meestal niet expliciet vermeld.

- Jeroen is eigenlijk nog een groot kind (standpunt), want het liefst speelt hij nog met zijn

piratenlego (argument).

- Russische leiders zijn niet gewend om kritiek te krijgen en kunnen daar niet goed mee omgaan

(argument). Niet verwonderlijk dus dat Poetin zo heftig op die bloggers reageert (standpunt)

voor- en nadelen

Bij dit type argumentatie wordt er een afweging gemaakt: de voordelen worden vergeleken met de nadelen en op basis van de uitkomst daarvan wordt er een oordeel uitgesproken.

- Zonder parlement kan een regering veel sneller beslissingen nemen en zijn we bovendien verlost van een geldverslindende instelling. Aan de andere kant: enkelen krijgen het dan alleen voor hetzeggen en willen misschien zelfs andersdenkenden het zwijgen opleggen. Dat laatste weegt toch het zwaarst (argumenten). Laten we dus het parlement maar niet afschaffen (standpunt).

voor- en nadelen II

Het kan zijn dat iemand alleen voordelen óf alleen nadelen als argumenten noemt. Er is dan sprake van argumentatie op basis van voordelen dan wel van argumentatie op basis van nadelen.

- Je moet zonnecellen op het dak plaatsen (standpunt): dat is goed voor het milieu en goed voor je portemonnee  (argumenten).

- Je moet niet te vaak fast food eten (standpunt). Je krijgt dan veel te weinig verschillende

voedingsstoffen binnen en het is ook nog eens slecht voor je gewicht (argumenten).

In het geval dat een standpunt wordt ondersteund door argumenten die voorbeelden zijn, spreken we

van een argumentatie op basis van voorbeelden.

Voorbeelden:

argumentatie op basis van voorbeelden

- Je kunt absoluut niet op hem rekenen (standpunt). Zo kwam hij gisteren zonder af te bellen niet opdagen en toen hij dat verjaardagscadeautje zou kopen, was hij dat ook vergeten. (argumenten).

- Spanje kampt met grote jeugdwerkloosheid, Italië heeft een enorme staatsschuld en Griekenland blijft alleen financieel overeind dankzij Europese steun (argument). Het is duidelijk dat die Zuid-Europese landen economisch in de problemen zitten (standpunt)

vergelijking

Van dit type argumentatie is sprake als er een vergelijking wordt gemaakt tussen twee gevallen en er een overeenkomst wordt geconstateerd: omdat het in het ene geval zo is, zal het bij het andere ook wel zo zijn.

- Als Geert meegaat, dan krijgen we vast ruzie (standpunt). De vorige keer dat hij meeging, liep het ook uit de hand (argument).

- De Eerste Kamer heeft het verbod op de rituele slacht tegengehouden (argument). Het

wetsvoorstel van de Partij voor de Dieren over de vleestaks zal het dus ook niet halen (standpunt).

argumentatie op basis van autoriteit

Als een standpunt wordt ondersteund door een uitspraak van een deskundige of een uitspraak uit een gezaghebbende bron, heet dat argumentatie op basis van autoriteit.

- Je moet voortaan twee keer in de week vis eten (standpunt). Laatst bleek opnieuw uit onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen dat regelmatig vis eten goed is voor hart, bloedvaten en geheugen (argument).

- Het Ministerie van Buitenlandse Zaken heeft een negatief reisadvies voor de Krim gegeven

(argument). Ik zou als ik jou was niet op vakantie gaan naar de Krim (standpunt).