4 MAVO hfst zouten 2023_2024

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

"oplossen en indampen van zouten"

Oplosvergelijkingen

Het oplossen van calciumnitraat 

                        (s)  -->  Ca²⁺ (aq) + 2 NO₃^- (aq)

Schrijf in je schrift de oplosvergelijking van calciumchloride, CaCl₂

Ca(NO​3​​)​2​​

Ca(NO​3​​)​2​​

Indampvergelijkingen

Omgekeerde van oplosvergelijkingen

2 NO₃^- (aq) + Ca²⁺ (aq) -->                      (s)

Schrijf in je schrift de indampvergelijking van een oplossing van calciumchloride 

Ca(NO​3​​)​2​​

2 zoutoplossingen mengen

Als je 2 zoutoplossingen met elkaar mengt, kunnen er 2 dingen gebeuren: 

• Het blijft een heldere oplossing: alle ionen blijven in oplossing
• Het wordt een troebele suspensie: 2 soorten ionen reageren met elkaar en worden een slecht oplosbaar zout. Dit heet een neerslag

tribune-ionen

Ionen die er wel zijn maar die niet meedoen met de reactie.

Als je het neerslag filtreert dan zitten de tribune-ionen in het filtraat.

Loodcarbonaat maken

Loodcarbonaat is slecht oplosbaar (BINAS).

Om loodcarbonaat te maken moet je Pb²⁺ ionen

mixen met CO₃^2- ionen.

Ongewenste ionen verwijderen! 

Als er een neerslag ontstaat, heb je eigenlijk een zout gemaakt! 

Je kunt een neerslag ook gebruiken om een ion uit de oplossing te halen. 

Hoe doe je dat?

voorbeeld

Stel, je wilt fluoride-ionen verwijderen uit een oplossing 

Maak dan een oplossing van een zout naar keuze

Voeg jouw gekozen oplossing toe aan de oplossing met F-

Filtreer de neerslag 

Hoe kies je dat zout?

Hoe kies je het zout waarvan je een oplossing gaat maken?

• Zoek een ion dat met F- een s vormt in tabel 35

welk ion zou je kunnen kiezen?

van ion naar gekozen zout

ok, je kiest bijvoorbeeld voor het calcium-ion

Ca2+ zit niet los in een potje. Dat moet een zout zijn.

Dat  zout moet goed oplosbaar zijn, dus kies voor NO3-

Het zout is dus Ca(NO3)2

van ion naar gekozen zout

ok, je kiest bijvoorbeeld voor het calcium-ion

Ca2+ zit niet los in een potje. Dat moet een zout zijn.

Dat  zout moet goed oplosbaar zijn, dus kies voor NO3-

Het zout is dus Ca(NO3)2

^Ca2+

F^-

s

NO₃^-

g

Reactievergelijking

Ca²⁺ (aq) + 2 F^- (aq) --> CaF₂ (s)

Positieve ionen die verhit worden gaan licht uitzenden. Ieder ion zijn eigen kleur. 

(zie BINAS 38)

verschil in oplosbaarheid

voorbeeld: natriumfosfaat of natriumsulfaat?

Beide zouten goed oplosbaar, beide zouten Na-zouten.

Het verschil zit in het negatieve ion: PO₄^3- of SO₄^2-

verschil in oplosbaarheid

voorbeeld: natriumfosfaat of natriumsulfaat?

Het verschil zit in het negatieve ion: PO₄^3- of SO₄^2-

^{Zoek een + ion dat met de ene wel en met de ander niet een neerslag vormt}

PO43-

 SO42-

PO43-

 SO42-

Cu2+

g

s

Als je mini-oplosbaarheidstabel alleen maar g heeft. Wat krijg je dan?

1. Een heldere oplossing waarin alle ionen opgelost zijn
2. Een troebele suspensie waarin een slecht oplosbaar zout is ontstaan

Is deze stof goed oplosbaar?

Na​2​​CO​3​​

1. ja
2. nee

Zouten zijn altijd ______ bij kamertemperatuur.

Wat moet op de lege plek ingevuld worden?

1. vloeibaar
2. opgelost
3. gasvormig
4. vast

Sleep de ionen naar de juiste locatie.

 CO₃⁠^2-

PO₄^3-

OH^-

NH4⁠⁺

NO₃^-⁠

nitraat-ion

ammonium-ion

hydroxide‑ion

 fosfaat-ion

carbonaat-ion

Welke ladingen kan een ijzerion hebben?
(Binas )

(30 s)

1. 1+, 2+
2. 2+, 3+
3. 1+, 3+
4. 2+, 4+

Opstellen zoutformule:

1. noteer naam van het zout
2. zet de ionen in symbolen
3. zet de lading van de ionen eronder
4. zet de verhouding eronder. de totale lading moet nul zijn
5. schrijf de verhoudingsformule op, gebruik haakjes. Aantallen noteer je rechtsonder
6. laat het cijfer 1 weg, kijk of de haakjes nodig zijn. schrijf de formule op
7. schrijf de zoutformule op zonder lading

Voorbeeld 1:

1. magnesiumchloride
2.       Mg2+       Cl-     
3.         2+             1-
4.          1       :        2                                                                    
5.   ( Mg2+ ) 1    ( Cl-  )2                                                         
6.    Mg2+ ( Cl- )2
7.   Mg Cl 2

Opstellen zoutformule:

1. noteer naam van het zout
2. zet de ionen in symbolen
3. zet de lading van de ionen eronder
4. zet de verhouding eronder. de totale lading moet nul zijn
5. schrijf de verhoudingsformule op, gebruik haakjes. Aantallen noteer je rechtsonder
6. laat het cijfer 1 weg, kijk of de haakjes nodig zijn. schrijf de formule op
7. schrijf de zoutformule op zonder lading

Voorbeeld 2:

1. aluminiumsulfaat
2.       Al3+       SO42-     
3.         3+             2-
4.         2       :       3                                                                    
5.   ( Al3+ )2    ( SO42-  )3                                                     
6.    Al3+ 2        ( SO42- )3  
7.    Al2 ( SO4 )3  

Wat is de juiste verhoudingsformule van nikkel(II)jodide ?
(30 s)

1. Ni2I2
2. Ni2I
3. NiI2
4. NiI

Wat is de juiste verhoudingsformule van zinkhydroxide ?
(30 s)

1. Zn2 (OH)2
2. Zn2OH
3. Zn (OH)2
4. ZnOH

Wat betekent (III) in ijzer(III)oxide?

1. er zijn 3 ijzerionen
2. er zijn 3 oxide-ionen
3. de lading van Fe is 3+
4. de lading van oxide is 3-

Wat is de juiste verhoudingsformule van kaliumoxide ?

1. K2O2
2. K2O
3. KO2
4. K O

Wat is de juiste verhoudingsformule van calciumfosfaat ?

1. Ca3(PO4)2
2. Ca(PO4)3
3. Ca2(PO4)3
4. Ca3PO42

Wat is de juiste naam van het zout FeO?

Tip: kijk naar de lading van oxide om te weten wat de lading van het ijzerion moet zijn

1. ijzeroxide
2. ijzer(II)oxide
3. ijzerdioxide
4. ijzer(III)oxide

Hoe lost het zout HgCl op in water?

1. Goed
2. Slecht
3. Matig
4. Reageert in water

Hoe lost het zout HgCl op in water?

1. Goed
2. Slecht
3. Matig
4. Reageert in water

Hoe lost het zout Fe2O3 op in water?

1. Goed
2. Slecht
3. Matig
4. Reageert in water

Hoe lost het zout lood(II)hydroxide op in water?

1. Goed
2. Slecht
3. Matig
4. Reageert in water

Geef de oplosvergelijking van het zout ZnBr2

Oplosvergelijking van een zout

• ZnBr₂ bestaat uit Zn²⁺ en 2 Br^-
• Oplosvergelijking: ZnBr₂ -> Zn²⁺ + 2 Br^-

Geef de indampvergelijking van een ammoniumchlorideoplossing