hoofdstuk 7 besluiten nemen 2024

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 4

Leerdoelen

Uitleggen welke fasen het proces van politieke besluitvorming heeft.

Weten waarom bij besluitvorming vaak compromissen gesloten moeten worden.

Weten welke knelpunten de parlementaire democratie heeft.

Wat is grensoverschrijdend gedrag voor jou?

Stel je voor dat we op school te maken hebben met grensoverschrijdend gedrag. Vind jij dat onze schoolleiding hiervan moet weten?

Wat zouden mogelijke oplossing kunnen zijn voor grensoverschrijdend gedrag?
Geef voor- en nadeel van je oplossing

Politieke besluitvormingsproces

Fase 4:beleidsuitvoering

Het genomen besluit moet door de minister uitgevoerd worden. Hij is verantwoordelijk dat iedereen op de hoogte is en de maatregel gaat uitvoeren.

Fase 3:Beleidsbepaling

Als er eenmaal een goed wetsvoorstel ligt wordt hierover gedebatteerd in de Tweede Kamer. Eventueel worden er dan nog amendementen (aanpassingen) aangebracht

Fase 2: beleidsvoorbereiding

Bestuurders (ministers/wethouders) bedenken welke problemen prioriteit moeten krijgen.
Zij bedenken hiervoor oplossingen en maatregelen

Fase 1: agendavorming

Mobiliseren van publieke opinie (aandacht voor jouw probleem op televisie, radio, social media). Politici zullen je probleem dan oppikken en over gaan debatteren in de Tweede Kamer

Fase 5?

Eigen stopt het natuurlijk niet na fase 4. Beleid wordt altijd geëvalueerd en bijgesteld. De terugkoppeling kunnen we daarom zien als fase 5

Fase 1

Fase 2

Fase 3

Fase 4

Fase 5

Knelpunten

Compromissen

Om tot een besluit te komen waar een meerderheid achter staat zijn vaak compromissen nodig. Hierdoor kan een deel van de bevoking het gevoel krijgen dat er niet naar ze geluisterd wordt.

Geen invloed als burger

Burgers hebben het gevoel dat ze geen invloed hebben op de politiek

Minder verbonden aan 1 partij

Vroeger stemden mensen hun hele leven vaak op 1 partij. Dat is nu heel anders. Burgers stemmen op verschillende partijen. Dat zorgt er ook  voor dat partijen bang zijn kiezers te verliezen wanneer ze onpopulaire keuzes maken

Meer partijen

Er komen de laatste jaren steeds meer kleine nieuwe partijen bij. Dit maakt het lastiger om een meerderheid te krijgen en maakt ingewikkelde compromissen sluiten nog moeilijker

Invloed van pressiegroep

Pressiegroepen: groepen die met bepaalde belangen de politiek willen beinvloeden.

Greenpeace, BONT voor dieren, LAKS, Amnesty

Druk uitoefenen, actie voeren en 

Lobbyen = steun vragen voor jouw standpunten bij de politiek (Lubach)

Invloed uitoefenen

• Stemmen
• Lid worden bij een partij
• Burgerinitatief (voorbeeld)
  
• Persoonlijk contact opnemen met politici
  
• Actie- of pressiegroep in het leven roepen. 
• (Lobbyen + demonsteren + media inschakelen)
  

Machtsmiddelen

Bruikbare machtsmiddelen zijn: 

1. Kennis/ deskundigheid
2. Grootte van de groep
3. Geld > voor posters/ reclames
4. Formele mogelijkheden (klacht indienen of naar de rechter)
5. Toegang tot de media
6. Toegang tot politici 
7. Een aansprekende leider
8. functie/beroep (bv zitting hebben in een advies of bestuursorgaan)

Macht= de mogelijkheid om het gedrag van anderen te beïnvloeden

Let op: 

Bij de Analys Maatschappelijk Vraagstuk 

kan je de machtsmiddelen die men kan 

inzetten herkennen en benoemen. 

Media

Spreekbuisfunctie

Via de media kun je als burger je mening geven. Zo kun je de krant bellen over een plaatselijk probleem of kun je op social media je mening geven over een probleem. Je gebruikt de media dan als spreekbuis

Controlerende functie

Journalisten houden in de gaten of politici wel doen wat ze beloven

Meningsvormende functie

In krantenartikelen kun je veel goede argumenten lezen over plannen. Zo kun je ook beter je eigen mening vormen

Informatieve functie

We lezen over politieke besluiten in kranten of lezen het op nos.nl bijvoorbeeld. Zo blijven we dankzij de media op de hoogte

Agendafunctie

Journalisten berichten over problemen in de samenleving. Daardoor komen deze problemen op de politieke agenda te staan.

Wat is het belangrijkste punt dat Lubach heeft gemaakt?

Wat vind je ervan dat de tabakslobby zo machtig is?

Wat zouden we moeten doen om de macht van lobbyisten te beperken?

Deze politieke partij is politiek links:

1. VVD
2. PVV
3. Christenunie
4. SP

Rechtse politieke partijen vinden preventieve maatregelen tegen criminaliteit belangrijker dan linkse politieke partijen.

1. Juist
2. Onjuist

Linkse politieke partijen benadrukken dat:

1. mensen gelijke kansen moeten krijgen.
2. burgers meer vrijheid moeten krijgen.
3. de overheid minder macht moet krijgen.
4. naastenliefde heel belangrijk is.

Welke politieke macht heeft de koning niet?

1. Hij mag wetten voorstellen
2. Hij moet zijn handtekening onder wetten zetten
3. Hij moet ministers en staatsecretarissen beëdigen
4. Hij moet ons land in het buiteland vertegenwoordigen

Wat is GEEN kenmerk of functie van politieke partijen?
Politieke partijen...

1. ... doen mee aan verkiezingen
2. ... formuleren verkiezings-programma's
3. ... houden zich bezig met de inrichting van een deel van de samenleving
4. ... proberen politieke macht te verwerven

Een politiek standpunt als het klimaat verbeteren is een...

1. Conservatief standpunt
2. Progressief standpunt

Wat is de eerste fase in het politieke besluitvormingsproces?

1. Agendavorming
2. Beleidsbepaling
3. Beleidsuitvoering
4. Beleidsvoorbereiding

Politieke stromingen: Liberalen

1. Gelijkheid
2. Op basis van geloof
3. individuele vrijheid
4. Alles houden zoals het was

Je kunt de landelijke politiek en de gemeentelijke politiek met elkaar vergelijken.
Het college van B en W lijkt dan het meeste op:

1. de Tweede Kamer
2. het Parlement
3. de ministers
4. de Staatssecretarissen

Wat is geen politieke stroming?

1. Liberalisme
2. Liberaal-Socialist
3. Christen-Democratie
4. Sociaal-Democratie

Welke politieke stroming wordt door deze cartoon bekritiseerd?

1. Liberalisme
2. Populisme
3. Sociaal-democratie
4. Christendemocratie