Doelgroepen, volwassenen. les 4.

• Ontwikkelingsfasen
• MBO
• Studiejaar 2

Verschillende leeftijden

• Volwassenen 
  

De volwassen fase is een lange fase. De volwassen fase loopt van 25 tot 67 jaar. Maar wanneer ben je nu echt volwassen?
Je bent volwassen als je zelfstandig kunt leven, verantwoordelijkheid neemt voor wat je doet en een eigen oordeel vormt. Een volwassene heeft in veel gevallen een baan, een gezin, tijd voor hobby’s (bv. sporten) en tijd voor contacten met buren en vrienden.

Waar denk je aan bij volwassenen?
(25 - 67 jaar)

Wanneer ben je echt volwassen?

1. Een baan hebt
2. Verantwoordelijk neemt, zelfstandig en eigen mening vormt
3. Een eigen huis hebt
4. Geen tijd hebt voor een hobby

De volwassene fase bestrijkt een groot aantal jaren (42 jaar) en daarom wordt een verder onderscheid gemaakt tussen:

• de jongvolwassene (25-40 jaar);

• de middenvolwasene (40-55 jaar);

• de oudere volwassene (55-67 jaar).

Natuurlijk verlopen de overgangen tussen de verschillende levensfasen geleidelijk. Iemand is bijvoorbeeld niet van de ene op de andere dag volwassen; dat moment is voor iedereen anders. Volwassenheid is ook geen eindfase in de ontwikkeling. Volwassenen blijven leren en zich ontwikkelen.

We gaan 1 voor 1 even kort de fases bespreken, voor we naar de ontwikkelingsgebieden gaan.

De jongvolwassene verschilt in allerlei opzichten van de oudere volwassene. Een jongvolwassene is toekomstgericht en hij zoekt daarbij naar de grenzen van zijn mogelijkheden. Jongvolwassenen besteden veel tijd en aandacht aan het opbouwen van een relatie. Daarnaast nemen studie en werk een belangrijke plaats in. Tot ongeveer 30 jaar vinden veranderingen plaats op basis van eerder genomen beslissingen. Mensen zijn druk bezig met hun werk, carrière of het opvoeden van kinderen.

Het leven van de middenvolwassene lijkt een stuk rustiger. Toch is er bij sommigen ook twijfel en onzekerheid. Is dit nou alles? Die vraag veroorzaakt soms een crisis: de zogenaamde midlifecrisis. Bij een midlifecrsis komte r twijfel en onzekerheid bij de volwassene. Is dit nu mijn leven? Heb ik bereikt wat ik wilde bereiken? Als je jong bent heb je soms dromen en soms komen mensen er in de midden volwassenfase achter dat ze deze doelen niet hebben bereikt en dat ze misschien niet gelukkig zijn. In een midlife crisis kunnen ze zich dan opeens anders gaan gedragen. Mannen kopen opeens een dure auto of gaan er met een jongere vrouw vandoor. Vrouwen gaan zich bijvoorbeeld (te) jeugdig kleden. 

De oudere volwassene groeit langzaamaan over de moeilijkheden van de vorige fase heen. Hij weet wat zijn mogelijkheden zijn en gebruikt de opgedane levenservaring. Oudere volwassenen hebben weer tijd om oude hobby’s op te pakken. Of ze slaan een nieuwe weg in. Daarna gaan volwassenen meer terugkijken op het leven. Ze bereiden zich langzaam voor op het afronden van een levensfase, bijvoorbeeld dat ze zullen stoppen met werken. Ook gaan ze vaak nadenken over wat er allemaal nog kan gaan komen en wat de mogelijkheden zijn. Sommige mensen worden actiever. Ze willen de laatste periode van hun leven nog zo veel mogelijk genieten. Anderen doen steeds minder, namelijk met het idee: ik kan niet meer alles wat ik wil.

Lichamelijke ontwikkeling

- Achteruitgang

- Overgang

- Menopauze 

Lichamelijk is een volwassene volgroeid. In de latere fase van volwassenheid breekt een periode aan van achteruitgang en veroudering. Dit proces verloopt geleidelijk en begint al op de leeftijd van 20-30 jaar door veroudering van lichaamscellen. In het begin merken volwassenen en mensen in hun omgeving er nog niet veel van. Dat komt ook omdat veel volwassenen sporten en ze proberen zo gezond mogelijk te leven om fit te blijven. De eerste ouderdomskwaaltjes doen meestal pas hun intrede na het veertigste levensjaar. 

Lichamelijke
achteruitgang

Een volwassene kan merken dat hij minder vitaal en energiek is, dat zijn lichaamskracht afneemt, gewrichten en spieren stijver worden of dat het tijd wordt een leesbril aan te schaffen. De oudere volwassene (vanaf 55 jaar) wordt grijs en soms kaal. De huid wordt vlekkerig, bleker, droger en dunner en er kunnen zich rimpels vormen. De zintuigen gaan achteruit. Daardoor worden voelen, horen, zien, proeven en ruiken minder. 

De kans op het krijgen van kanker toe., hart- en vaatziekten, en diabtes stijgen.

De meeste vrouwen krijgen hun laatste menstruatie tussen hun veertigste en zestigste levensjaar; de gemiddelde leeftijd is 51 jaar. De periode na de laatste menstruatie wordt ook wel menopauze of de overgang genoemd. De overgang begint gemiddeld vanaf het 45e jaar en eindigt pas op het moment dat de eierstokken helemaal geen oestrogeen meer aanmaken. De duur van de overgang is voor iedere vrouw verschillend; gemiddeld genomen vijf jaar, maar variaties van één tot tien jaar komen voor. Het vervelende van de overgang zijn de klachten die kunnen optreden. Een derde van de vrouwen heeft vrijwel geen overgangsklachten, een derde heeft lichte tot matige klachten en een derde heeft veel last van overgangsklachten. Het gaat om zowel lichamelijke als psychische klachten, namelijk:

• opvliegers;

• hevig transpireren;

• vermoeidheid;

• slapeloosheid;

• stemmingswisselingen en humeurigheid;

Menopauze/overgang

Menopauze = het moment waarop de menstruatie stopt

Overgang = het proces waarbij de menstruatie steeds onregelmatiger komt en uiteindelijk stopt

Cognitieve ontwikkeling

- Innerlijke stem
- Levenswijsheid

Veel jonge volwassenen houden ervan om met vrienden te praten over onderwerpen als rechtvaardigheid, vriendschap en gelijkwaardigheid. Daardoor bekijken ze de dingen steeds meer van allerlei kanten. Als puber dacht een volwassene nog zwart-wit. Jonge volwassenen zoeken meer naar de gulden middenweg. 

Volwassenen gebruiken vaak de kennis die ze in eerdere levensfasen hebben opgedaan. Maar ze leren ook voortdurend bij. Veel volwassenen streven daar ook naar: ze willen meer weten en hogerop komen in hun werk. In de volwassenheid kan er sprake zijn van een nieuwe vorm van kennis, namelijk levenswijsheid.

Levenswijsheid = de wijsheid die iemand heeft opgedaan door gebeurtenissen en ervaringen in zijn leven.

Door alle ervaringen die hij in zijn leven heeft opgedaan, kan een volwassene zijn eigen en andermans problemen zien in een breder verband. Hij is erg mild en staat gevoelig, begripvol en verdraagzaam in het leven. Niet alle volwassenen beschikken over wijsheid. Tegelijkertijd komt het voor dat jonge mensen, bijvoorbeeld na het doormaken van een ernstige ziekte, heel wijs in het leven staan.

Iedereen beschikt over een innerlijke stem. De stem van de ouders klinkt daarin vaak nog door, zowel in positieve als in negatieve zin. Sommige situaties herinneren de volwassene (onbewust) aan vroeger. Dat kan gevoelens van veiligheid en geborgenheid oproepen, maar ook gevoelens van angst en irritatie. Ook schuld- en schaamtegevoelens hebben vaak hun wortels in de kindertijd. De invloed van ‘het ouderlijk huis’ zie je ook terug in de opvoeding van de eigen kinderen.

Innerlijke stem = stem in jezelf waarin vaak de stem van je ouders (nog) doorklinkt.

Bij sociale ontwikkeling gaat het erom hoe je kunt omgaan met anderen en hoe dit zich ontwikkelt als je ouder wordt. Bij emotionele ontwikkeling gaat het erom hoe je kunt omgaan met je emoties en hoe je dit ontwikkelt als je ouder wordt.

Het sociale leven van volwassenen draait om:

• kinderen krijgen;

• kinderen opvoeden;

• de relatie met de partner;

• vrienden en kennissen;

• de relatie met de eigen ouders (en vaak ook het verlies daarvan).

Wat is de gemiddelde leeftijd waarop Nederlandse vrouwen voor het eerst moeder worden?

Die gemiddelde leeftijd ligt momenteel rond de 29½ jaar. Na de komst van het eerste kind gaan veel vrouwen minder werken. Sommigen stoppen helemaal, maar meestal is dit tijdelijk.

Mannen zijn tegenwoordig meer betrokken bij de verzorging en opvoeding van kinderen dan vroeger. Maar het belangrijkste levensterrein voor hen is nog vaak “het werk”. Het zijn nog altijd vooral mannen die carrière willen maken, terwijl vrouwen na de komst van kinderen vaak juist minder gaan werken. Ook kiest een man vaak voor een maatschappelijke carrière boven de zorg voor het huishouden en kinderen, omdat die zorg over het algemeen laag wordt gewaardeerd.

Tijdens de fase van de volwassenheid blijven de meeste mannen en vrouwen seksueel actief. Wel kan de seksuele activiteit afnemen of veranderen. Factoren die van invloed zijn op het seksuele gedrag zijn:

• Door het huwelijk of het samenwonen is er vaak één vaste seksuele partner aan wie men zich bindt.

• Het is te druk met kinderen of het werk kan de seksuele activiteit verminderen.

• Bij echtscheiding wijzigt het seksuele gedrag door het verlies van een vaste seksuele partner.

• De veranderde hormoonproductie tijdens de overgang en een prostaatoperatie bij de man kunnen invloed hebben op het seksuele gedrag.

Een volwassene die iets niet zelf kan, vraagt niet gemakkelijk om hulp. Waarom denk je?

Een helpende werkt met volwassenen die om de een of andere reden niet goed voor zichzelf kunnen zorgen. Dat kan een lichamelijke oorzaak hebben, bijvoorbeeld een ziekte of ongeval. Het kan ook een psychische oorzaak hebben. Bijvoorbeeld als iemand in de war is en in een psychose raakt of depressief wordt. Ook hebben volwassenen soms hulp nodig bij allerlei sociale problemen.

Hulp vragen is lastig

Een volwassene die iets niet zelf kan, vraagt niet gemakkelijk om hulp. Mensen schamen zich er vaak voor dat zij hulp nodig hebben. Volwassenen zijn een zelfstandig leven gewend. Het kan daardoor extra moeilijk zijn als anderen taken overnemen.

Spanningen

Voor volwassenen met een gezin en een baan kan een ziekte ook veel spanningen met zich meebrengen. Lukt het thuis wel? Is mijn baan er nog als ik terugkom uit het revalidatiecentrum? Hoe reageren de kinderen erop dat ik bijna niets meer kan? Hun vaak drukbezette leven beperkt zich opeens tot alleen een bed. Hun omgeving wordt plotseling heel erg klein. Mensen kunnen zich daardoor heel hulpeloos voelen.

Respect

Bij de begeleiding van volwassenen is het vooral belangrijk dat je probeert je in te leven. Probeer je voor te stellen hoe het voelt om zo hulpeloos te zijn. Behandel de ander met respect en betuttel niet! Betuttelen betekent hier ‘als een klein kind behandelen’. Je zegt dus niet: ‘Kom maar hier met dat formulier, dat vul ik het wel even in. Dan is het veel sneller gebeurd.’ Maar: ‘Vindt u het misschien prettig als ik u help bij het beantwoorden van de vragen?’ Het is belangrijk dat je de volwassene zoveel mogelijk het gevoel geeft dat zijn mening ertoe doet. Betrek hem bij beslissingen.

Afsluiting..

Lichameijke achteruitgang

Menopauze

Overgang

Midlife crisis

In welke fase kan een ''mid life crisis'' optreden?

1. Jong volwassene
2. Midden volwassene
3. Oudere volwassene

Wie heeft het rustig en heeft het meeste tijd om te genieten van hobby's?

1. Jong volwassene
2. Middel volwassene
3. Oudere volwassene

Door alle ervaringen diie een oudere heeft opgedaan kan hij alles in een breder verband zien. De oudere is gevoelig en verdraagzaam.

De ouders klinken hierin vaak nog door, zowel in positieve als in negatieve zin. 

Innerlijke stem

Levenswijsheid

De gemiddelde leeftijd waarop Nederlandse vrouwen voor het eerst moeder worden is..

1. 19 jaar
2. 25 jaar
3. 28 jaar
4. 30 jaar

Een volwassene zoekt in een relatie iemand die heel anders is dan zij zelf

1. Waar
2. Niet waar

Wat vond je het interessantste van de les over volwassenen?

Tot volgende week!

De ouderfase