Par. 1.3 Denken en doen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Leerdoelen opschrijven

3. Waardoor waren de verschillen tussen jager-verzamelaars klein?

4. Wat is continuïteit?

5. Hoe werden de verschillen tussen boeren groter?

Klaar? Leer de begrippen van paragraaf 1.3 op blz. 21.

1. Waarom en hoe vereerden boeren hun voorouders?
   
2. Waarom vereerden boeren goden in de natuur?

Planning

03/08 Introductie: wat is geschiedenis, bronnen en tijd verleden

05/09 Par. 1.1 De eerste mensen

10/09 Par. 1.1 De eerste mensen 

12/09  Par. 1.2 Jagers worden boeren

16/09 Par. 1.2 Jagers worden boeren

19/09 OEFEN SO

23/09 SO par. 1.1 en 1.2

24/09 Par. 1.3 Denken en doen 

26/09 Par. 1.3 Denken en doen 

30/09 Par. 1.3 Denken en doen   

03/10 Par. 1.4 Leven langs de Nijl  

8/10 Par. 1.4 Leven langs de Nijl  

10/10 Herhaling

15/10 Organisatiedag

Toetsweek periode 1

H1 par. 1.1 en 1.4

Programma

1. Uitleg par. 1.3

2. Opdrachten maken en bespreken

3. Leerdoelen antwoorden

4. Afsluiten

Verering van voorouders

• De hunebedden zijn rond 3400 en 3200 v.C. in Drenthe gebouwd. 
• Familiegraf. 
• De doden werden neergelegd met sieraden, werktuigen en trechtervormige potten gevuld met eten en drinken. 

Waarom?

Waarschijnlijk omdat ze geloofden dat de doden als geesten voortleefden en die spullen nodig hadden in het hiernamaals.

Door de hunebedden hebben we kennis over de cultuur (denken en doen) van de boeren in Drenthe. 

Verering van goden in de natuur

• Natuurgodsdienst: achter ieder natuurverschijnsel zat een god.

• Dit omdat er veel dingen gebeurde dat ze niet begrepen. Zo gaven ze een verklaring (uitleg waardoor iets gebeurt) aan bijv. ziektes en mislukte een oogst.  

• De goden tevreden te stellen door hen iets te geven: een dier slachten of dansen. 

Kunst

Er zijn veel beeldjes gevonden uit de prehistorie. Misschien werden ze gemaakt om goden te vereren, maar het kan ook gewoon kunst (iets mooi maken) zijn geweest.

Kleine verschillen tussen jager-verzamelaars

• Het verschil in aanzien (waardering) tussen jager-verzamelaars was niet groot. Dat weten we omdat het verschil tussen graven was niet groot. 
• Jager-verzamelaars namen samen besluiten. Er was niet één persoon de macht had over de groep. 
• Ze hadden weinig bezit: voorwerpen werden vaak door iedereen gebruikt en vangsten werden gedeeld. 

Continuïteit en verandering

Mensen leefden heel lang als jager-verzamelaars geleefd.

Hun cultuur veranderder niet of bijna niet: er was continuïteit (als iets niet of bijna niet verandert). 

Grote verschillen tussen boeren

• Boeren hadden wel bezitten. 
• Sommige boeren hadden grotere oogsten dan anderen. 
• In boerendorpen waren arme en rijke families. 
• Dat weten we omdat sommige doden meer voorwerpen hadden dan anderen. 
• Rijke boeren hadden meer aanzien in het dorp. 

Grote verschillen tussen boeren

• Boeren moesten met meer mensen rekening houden dan jager-verzamelaars. 
• Door toenemende ongelijkheid ontstond ook jaloezie en ruzie. 
• Ze maakten afspraken met elkaar, bijvoorbeeld, wie had de leiding over het dorp. 
• Een dorpshoofd had meer aanzien en macht dan anderen. 
• Sociale (sociaal: heeft te maken met mensen en groepen in een samenleving) verschillen in bezit, aanzien en macht. 

Opdrachten maken en bespreken

Werkboek blz. 13 opdrachten 2, 3 en 5.

Max. 15 minuten

Zelfstandig en in stilte

Eerder klaar? Antwoord de leerdoelen in je schrijft. 

Leerdoelen beantwoorden

1. Waarom en hoe vereerden boeren hun voorouders?
   
2. Waarom vereerden boeren goden in de natuur?

Leerdoelen bespreken

3. Waardoor waren de verschillen tussen jager-verzamelaars klein?

4. Wat is continuïteit?

5. Hoe werden de verschillen tussen boeren groter?