Renaissance: Vitruvius + Elizabeth

• kunst algemeen
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Lesdoelen

"Je weet wie Vitruvius was"

"Je weet wat klassiek drama (Italië) is"

"Je kent de voorschriften voor theater in de renaissance"

"Je hebt basiskennis van theater in Engeland (in de renaissance)"

Wie maakte deze tekening?

1. Sylvio Berlusconi
2. Andrea Bocelli
3. Andrea Pirlo
4. Leonardo Da Vinci

Vitruviaans theater

OPLEVING VAN DE KLASSIEKE TRAGEDIE

In de 16e eeuw probeerden Italiaanse genootschappen het klassieke theater nieuw leven in te blazen.

Waarom waren zij geïnteresseerd in klassiek theater?

Vitruviaans theater

Zoek op in duo's:

Wie was Vitruvius en welke voorschriften hanteerde hij voor klassiek drama?

5 minuten

1 duo presenteert voor de klas

Vitruviaans theater

Klassiek drama (tragedies en komedies) is totaal-theater: toneel, poëzie, muziek, dans, waarin personages worden gevolgd vanuit hun karakter. Vaak gaat het om heftige emoties en conflicten. Uit de pogingen om klassieke drama’s te reconstrueren ontstond rond 1600 de opera. Klassiek theater kent strakke voorschriften voor de opbouw en de eenheid van tijd, plaats en handeling (Aristoteles!).

Vitruviaans theater

Uitvoeringen werden incidenteel gehouden, tijdens hoffeesten, de 'stravaganza'. 

Tussen de aktes zorgden gekostumeerde muzikanten voor feestelijke tussenspelen (intermedi). Enorme decors, toneelmachines en weelderige kostuums zorgden voor een theatraal effect. 

Vitruviaans theater

1584

Palladio ontwierp het eerste permanente, overdekte theater: het Teatro Olimpico. Het klassieke ontwerp volgens Vitruvius’ voorschriften vond algemene navolging. Er kwamen ook toneelmachinerieën voor de ‘special effects’.

Vitruvius

Vitruvius beschreef in het Latijn in zijn geschrift "De architectura" de verhoudingen van het menselijk lichaam en gaf voorschriften voor tempelbouw. 

Hij legde uit dat het lichaam precies in een omgeschreven cirkel of vierkant met de navel als middelpunt past, respectievelijk Homo ad circulum (mens in cirkel) en Homo ad quadratum (mens in vierkant). 

Palladio: Teatro Olimpico in Vicenza (Veneto, Italie)

Plattegrond

Vitruviaans theater

Hoe zie je 'de vitruviaanse man' terug in deze plattegrond?

De Mens van Vitruvius

De Mens van Vitruvius is een stelsel van lichaamsverhoudingen zoals Vitruvius die beschreef in zijn De architectura. Een Vitruviusman is een afbeelding van een man als demonstratie van de voorschriften van Vitruvius. De bekendste Vitruviusman is een tekening van Leonardo da Vinci van omstreeks 1490. 

De Vitruviusman wordt gezien als een symbool van het humanisme, met de mens als het middelpunt van het heelal.

Da Vinci: Vitruviaanse man

Noteer wat je hebt geleerd over:

Vitruviaans theater

De menselijke maat

Schrijf een renaissancistische tragedie/komedie

10 min

Groepjes van 3

-Gebaseerd op Vitrivius' voorschriften (eenheid plaats, tijd, handeling Plato + verhoudingen theater)

-Gebaseerd op jullie eigen leven

-Incl. beschrijving intermedi

Onderzoek renaissancistisch theater in Engeland

10 min

Groepjes van 3

1: Wie stimuleerde het theater + wie kwamen naar de voorstellingen?

2: Wat waren de voorschriften / regels voor theater?

3: Hoe zagen de eerste theaters eruit?

Aantekeningen afronden

Heb je de lesdoelen gehaald? Geef jezelf een cijfer :-)

"Je weet wie Vitruvius was"

"Je weet wat klassiek drama (Italië) is"

"Je kent de voorschriften voor theater in de renaissance"

"Je hebt basiskennis van theater in Engeland (in de R)"

Huiswerk

Zoek een wetenschappelijke uitvinding uit de tijd van de Renaissance, die consequenties had voor kunst